Witkoff: İsrail-Hamas ateşkesinin ikinci aşamasının başlamasını bekliyoruz
Steve Witkoff, ABD Başkanı Donald Trump'ın Ortadoğu temsilcisi (AP)
ABD Başkanı Donald Trump'ın Ortadoğu temsilcisi Steve Witkoff Pazar günü yaptığı açıklamada, ABD'nin İsrail ile Filistin İslami Direniş Hareketi (Hamas) arasındaki ateşkesin ikinci aşamasının ilerlemesini beklediğini söyledi. Witkoff bu açıklamayı CNN'e verdiği bir mülakatta, İsrail'in Filistinli tutuklu ve mahkûmların serbest bırakılmasını erteleme kararının kendisine sorulması üzerine yaptı.
Witkoff ayrıca İsrail ile Hamas arasında Gazze'de varılan ateşkes anlaşmasının ilk aşamasının uzatılmasını görüşmek üzere önümüzdeki hafta bölgeye gideceğini açıkladı.
Witkoff şunları söyledi: “İlk aşamayı uzatmamız gerekiyor, bu nedenle bu hafta, muhtemelen Çarşamba günü, bunu müzakere etmek üzere bölgeye gideceğim. İkinci aşamayı başlatarak daha fazla esirin serbest bırakılmasını sağlamayı hedefliyoruz.”
Hamas, İsrail'in Cumartesi günü serbest bırakılan son grup İsrailli rehineler karşılığında bir grup Filistinli tutuklunun serbest bırakılmasını geciktirerek beş hafta önce yürürlüğe giren Gazze ateşkesini tehlikeye attığını söyledi.
Ateşkesin ilk aşaması Mart ayı başında sona eriyor ve bir sonraki aşama üzerinde henüz anlaşmaya varılamadı.
İsrail, 15 aydan fazla süren çatışmaları durduran anlaşmaya yönelik bir başka tehdit olarak Pazar günü işgal altındaki Batı Şeria'da askeri operasyonlarını genişlettiğini duyurdu.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ateşkesin uzatılmasını mı yoksa çatışmaların yeniden başlamasını mı destekleyeceğine yönelik soruya Witkoff , Netanyahu'nun ilkini destekleyecekğini düşündüğünü söyledi.
Witkoff, “Bence başbakanın güçlü bir motivasyonu var, rehinelerin serbest bırakılmasını istiyor, bu kesin. Ayrıca İsrail Devleti'ni de korumak istiyor, dolayısıyla bir kırmızı çizgisi var. Bu kırmızı çizgi Hamas'ın Gazze'nin yönetiminde gelecekte oynayacağı roldür. Bu noktada kesin olarak söyleyebilirim ki Gazze'nin yönetiminin bir parçası olamazlar. Onların (Hamas'ın) hayatta kalmasına gelince, bu ayrıntıyı İsrail başbakanına bırakıyorum” dedi.
Filistinli mahkumların serbest bırakılmasının ertelenmesinin ardından Gazze ateşkesinin kaderi tehdit altındahttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5115443-filistinli-mahkumlar%C4%B1n-serbest-b%C4%B1rak%C4%B1lmas%C4%B1n%C4%B1n-ertelenmesinin-ard%C4%B1ndan-gazze
Filistinli mahkumların serbest bırakılmasının ertelenmesinin ardından Gazze ateşkesinin kaderi tehdit altında
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat'ta yerlerinden edilmiş insanların kaldığı bir kampta çöplerin duran Filistinli bir çocuk (AFP)
Ateşkes ve gerilim arasında gidip gelen bir ortamda, Hamas'ın esirleri teslim etmesine rağmen İsrail'in ani bir kararla Filistinli tutsakları serbest bırakılmasını ertelemesinin ardından “Gazze ateşkes” anlaşması tehlikeye girdi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun teslim işlemini “aşağılayıcı” olarak nitelendirdiği açıklamaları korkuları arttırırken, anlaşmanın kaderi siyasi manevralar, sahadaki gelişmeler ve arabulucuların ateşkesin tamamlanması yönündeki baskıları arasında askıda kaldı.
Bu gelişmeler ABD Başkanı Donald Trump'ın Ortadoğu temsilcisi Steve Witkoff'u, tehdit altında olan anlaşmanın tamamlanmasını görüşmek üzere Çarşamba günü bölgeye gitme olasılığından söz etmeye sevk etti. Ancak Şarku'l Avsat'a konuşan uzmanlar, müzakereleri 3 Şubat'ta başlaması gereken anlaşmanın ikinci aşamasına geçmekten “kaçmaya” çalışan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun bahanelerini engellemek için arabulucuların önemli bir rol oynayacağını ancak İsrail'in engelleri nedeniyle anlaşmanın tamamlanmasının akıbetinin devamlı olarak muallakta kalacağını düşünüyor.
Pazar günü Netanyahu'nun ofisinden yapılan açıklamada Filistinli mahkûmların serbest bırakılmasının Hamas'ın İsrailli rehineleri teslim ettiği “aşağılayıcı tören sona erene kadar” erteleneceği duyuruldu ki bu muhtemelen Hamas tarafından yayınlanan ve henüz serbest bırakılmamış iki rehinenin Cumartesi günü Gazze'de bir teslim törenini izlediğini ve rehinelerden birinin teslim platformunda bir Hamas yetkilisinin başını öptüğünü gösteren videoya bir göndermeydi.
Hamas'ın siyasi büro üyesi Basim Naim Pazar günü AFP'ye verdiği demeçte şunları söyledi “İsrail hükümetinin yaptıkları tüm anlaşmayı ciddi bir risk altına sokuyor. Anlaşmayı garanti eden arabulucuların, özellikle de Amerikalıların, anlaşmanın olduğu gibi uygulanması ve Filistinli mahkumların derhal serbest bırakılması için düşmana baskı yapmaları gerekiyor."
10 Şubat'ta Hamas, İsrail'in ateşkes anlaşmasını ihlal etmeye devam etmesi nedeniyle İsrailli esirlerin serbest bırakılmasının ikinci bir emre kadar askıya alındığını duyurdu. 19 Ocak'ta imzalanan ve her aşaması 42 gün süren üç aşamalı ateşkes anlaşması devam ederken, arabulucular araya girerek Gazze'ye yardımların arttırılması konusunda mutabakata varıldığını duyurdu.
Hamas yetkilileri ateşkes anlaşması kapsamında serbest bırakılan İsrailli esirlere geçit töreni düzenliyor (AFP)
İsrail konularında uzman Mısırlı akademisyen ve Dış İlişkiler Konseyi üyesi Dr. Ahmed Fuad Enver, Netanyahu'nun rehine teslim mesajlarından çok etkilendiğini ve İsrail kamuoyunu kendisine yönelik eleştirileri azaltacak başka başlıklara yönlendirmek istediğini düşünüyor.
Mısır'ın önümüzdeki saatlerde Netanyahu'nun bahanelerinden kaçınmak için Filistin tarafına daha fazla esneklik ve kararlılık için baskı yaparak bunun üstesinden gelmeye çalışacağını düşünen Enver, anlaşmanın kendi seyrine döneceğini ve İsrail başbakanının anlaşmayı olduğu gibi uygulayacağını, Filistinli mahkumları serbest bırakacağını ve anlaşmayı bozmak için başka bir bahane arayacağını belirtti.
Filistinli siyasi analist Dr. Ayman Al-Raqab'a göre İsrail'in bu ertelemesi Netanyahu'nun anlaşmanın kaderini sürekli tehdit etme girişimlerinin bir parçası ve bunun onun için ilk ve son bahane olmayacağını, ancak 3 Şubat'ta başlaması gereken ikinci aşama müzakerelerine geçmeyi ertelemek için yeni gerekçeler aramaya çalışacağını vurguladı.
Arabulucuların ateşkesi kurtarmak ve ikinci aşamayı tamamlamak için çaba göstermesini ve Hamas'ın daha önce kabul ettiği gibi İsrail'in mahkumların teslimini planlandığı gibi gerçekleştirmesini bekleyen Raqab, hareketin Netanyahu'ya yardım ve barınma ekipmanlarını engellememesi için baskı yapmakta haklı olduğunu, ancak İsrail'in yeni ertelemesinin anlaşmayı tehdit etme arzusundan ibaret olduğunu vurguladı.
Filistinliler İsrail'in Gazze Şeridi'nde bir eve düzenlediği saldırının gerçekleştiği yerde toplanıyor (Reuters)
Cumartesi günü altı İsrailli rehinenin serbest bırakılmasının ardından İsrail'in 620 Filistinli mahkûmu serbest bırakması bekleniyordu. Ateşkesin ilk aşamasının son ayağı olan bu adımın üzerinden bir haftadan fazla bir süre geçti ve henüz ikinci aşamaya ilişkin görüşmeler yapılmadı.
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz Pazar günü yaptığı açıklamada orduya işgal altındaki Batı Şeria'nın bazı bölgelerinde “uzun süreli kalış” için hazırlık yapma emri verildiğini söylerken, Witkoff CNN'e verdiği bir mülakatta İsrail'in Filistinli tutuklu ve mahkumların serbest bırakılmasını erteleme kararı sorulduğunda ABD'nin ateşkesin ikinci aşamasının devam etmesini beklediğini belirtti.
Witkoff: “İlk aşama uzatılmalı... Çarşamba günü bunu müzakere etmek için bölgeye gidebilirim" dedi.
Netanyahu'nun ateşkese giden her yolu engellemek için özellikle Batı Şeria'daki cepheleri tahrik etmeye devam edeceğine inanan Enver, ABD'nin baskısının anlaşmanın geleceğini belirlemede çok önemli olacağını, bu nedenle Witkoff'un ziyaretinin sonuçlarının beklenmesi gerektiğini belirtti.
Raqab, Witkoff'un birinci aşamanın uzatılması ve İsrail'in tüm rehineleri almasını sağlayan ikinci aşamanın tamamlanması için baskı yapmasını beklerken, anlaşmanın yeniden inşanın başlatılmasıyla ilgili üçüncü aşamasının tehdit altında olduğunu ve Netanyahu tarafından Batı Şeria ve Gazze'de geniş çaplı bir savaşın başlatılmasına yakın olduğunu vurguladı. Raqab, Hamas'ın aksine arabulucular Mısır ve Katar'ın bunun farkında olduğunu ve bunun gerçekleşmemesi için ABD'nin garantörlüğü için çaba gösterilebileceğini belirtti.
