عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

İsrailli yetkili: Hamas'ın ilk aşamada kalan dört esirin cenazelerini perşembe günü teslim etmesini bekliyoruz

İsrailli bir yetkili, Hamas'ın ilk aşamada kalan dört esirin cenazelerini teslim etmesini bekliyor. (AFP)
İsrailli bir yetkili, Hamas'ın ilk aşamada kalan dört esirin cenazelerini teslim etmesini bekliyor. (AFP)
TT
TT

İsrailli yetkili: Hamas'ın ilk aşamada kalan dört esirin cenazelerini perşembe günü teslim etmesini bekliyoruz

İsrailli bir yetkili, Hamas'ın ilk aşamada kalan dört esirin cenazelerini teslim etmesini bekliyor. (AFP)
İsrailli bir yetkili, Hamas'ın ilk aşamada kalan dört esirin cenazelerini teslim etmesini bekliyor. (AFP)

İsrailli bir yetkili dün yaptığı açıklamada, İsrail'in Hamas'ın ateşkes anlaşmasının ilk aşamasından kalan dört esirin cenazelerini perşembe günü planlandığı şekilde teslim etmesini beklediğini söyledi.

Times of Israel'e konuşan yetkili, serbest bırakma tarihini hızlandırmak için çabaların sürdüğünü belirtti.

Yetkili, ilk aşamada planlandığı gibi esirlerin son grubunun da serbest bırakılmasının ardından Hamas'ın önünde üç seçenek olduğunu ifade etti: Ya İsrail'in askerden arındırma, liderlerini sürgüne gönderme ve Gazze'nin sivil kontrolünden vazgeçme koşullarını kabul edecek, ya rehineleri serbest bırakmaya devam ederek ateşkes anlaşmasını uzatacak ya da anlaşmayı feshedecek.

Perşembe günü dört cenazenin teslim edilmesinin ardından İsrail'in Hamas'a karar vermesi için süre tanıyacağını belirten yetkili, 8 Mart Cumartesi gününe kadar başka esir bırakılmaması halinde İsrail'in ateşkesi sona ermiş sayacağını söyledi.

Hamas'ın ateşkesi sona erdirmeyi seçmesi halinde bunun tam ölçekli savaşa geri dönülmesi anlamına geleceğini belirten yetkili, “Kıyamet kopacak… Her şey farklı olacak... Yeni bir savunma bakanı, yeni bir genelkurmay başkanı, ihtiyacımız olan tüm silahlar ve Trump yönetiminden yüzde 100 meşruiyet” şeklinde konuştu.

İsrail, ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un bugün başlaması planlanan ziyaretinin ertelenmesine rağmen önümüzdeki günlerde İsrail'e gelmesini bekliyor. İsrail tarafının düşüncesine göre Witkoff, olayların daha da olgunlaşmasını bekliyor.

Yetkili ayrıca, İsrail'in, ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'den gönüllü göçe izin verilmesi önerisini nasıl gerçeğe dönüştüreceğinin ayrıntılarını çalışmak ve Gazzelileri kabul edecek ülkeler bulmak için ekipler oluşturduğunu da bildirdi.

İsrail, Hamas'ın altı İsrailli esiri teslim etmesinin ardından cumartesi günü serbest bırakmayı kabul ettiği 600'den fazla Filistinli mahkûmun salıverilmesini, Hamas’ın ‘tekrarlanan ihlallerini’ gerekçe göstererek ertelemişti.

Pazartesi günü Hamas, ‘meşru bir silah olarak’ silahlarına bağlı olduğunu açıkladı ve İsrail yükümlülüklerini yerine getirene kadar Gazze'deki ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasından bahsetmeyi ya da ilk aşamayı uzatmayı reddetti.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Olmert'in iki devletli çözüm haritası kamuoyuna açıklandı. Peki, hangi detaylar yer alıyor?

Eski İsrail Başbakanı Ehud Olmert 2008 yılında iki devletli bir çözüm önerisinde bulunmuştu (BBC)
Eski İsrail Başbakanı Ehud Olmert 2008 yılında iki devletli bir çözüm önerisinde bulunmuştu (BBC)
TT
TT

Olmert'in iki devletli çözüm haritası kamuoyuna açıklandı. Peki, hangi detaylar yer alıyor?

Eski İsrail Başbakanı Ehud Olmert 2008 yılında iki devletli bir çözüm önerisinde bulunmuştu (BBC)
Eski İsrail Başbakanı Ehud Olmert 2008 yılında iki devletli bir çözüm önerisinde bulunmuştu (BBC)

2008 yılında dönemin İsrail Başbakanı Ehud Olmert, Ortadoğu'da barışı sağlamanın anahtarı olabileceğine inandığı gizli bir haritayı Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'a sundu. Yıllardır gizli tutulan harita ilk kez film yapımcısı Norma Percy'nin pazartesi gününden bu yana iPlayer'da yayınlanan ‘İsrail ve Filistinliler: 7 Ekim'e Giden Yol’ başlıklı yeni belgeselinde ortaya çıktı.

BBC’nin internet sitesinde yayınlanan bir habere göre Olmert belgesel filmin yapımcılarına verdiği özel röportajda, işgal altındaki Batı Şeria'nın yüzde 94'ünden fazlasında bir Filistin devletinin kurulmasını öngören ve barış için ’tarihi bir fırsat’ olarak nitelendirdiği haritanın ayrıntılarını açıkladı. Harita, İsrail'in Batı Şeria ve Gazze Şeridi sınırları boyunca benzer miktarda toprak bırakması karşılığında, büyük Yahudi yerleşim birimleri de dahil olmak üzere Batı Şeria'nın yüzde 4,9'unu ilhak etmesini öngörüyor. Haritaya göre Batı Şeria ve Gazze Şeridi, daha önceki müzakereler sırasında tartışılan bir çözüm olan bir tünel veya otoyol ile birbirine bağlanacaktı.

Plan aynı zamanda çetrefilli Kudüs meselesini de ele alıyordu. Olmert, Kudüs’ün bazı bölümlerinin her iki tarafın da başkenti olmasını, Eski Şehir ve çevresindeki dini mekanları içeren ‘Kutsal Havza’nın İsrail, Filistin, Suudi Arabistan, Ürdün ve ABD'den oluşan bir mütevelli heyeti tarafından yönetilmesini öneriyordu.

Teklifin, Yahudi yerleşimlerine yansımaları çok büyük olacaktı. Planın uygulanması halinde, Batı Şeria ve Ürdün Vadisi'ne dağılmış onlarca yerleşim birimi boşaltılacaktı. 2005 yılında Başbakan Ariel Şaron döneminde binlerce yerleşimcinin Gazze Şeridi'nden tahliye edilmesi, İsrail'de ulusal bir travma olarak değerlendirilmişti. Bu yüzden Batı Şeria'nın büyük bir kısmının boşaltılması, on binlerce yerleşimciyi ve gerçek bir şiddet riskini içeren çok daha büyük zorluk olacaktı.

Ancak Abbas o dönemde haritayı imzalamayı reddetti. Belgesele göre iki taraf, harita uzmanlarının bir araya gelmesi konusunda anlaştı, ancak bu toplantı hiçbir zaman gerçekleşmedi. Dönemin Filistin Devlet Başkanlığı Özel Kalem Müdürü Refik el-Hüseyni o dönemdeki atmosferi “Elbette buna güldük. Yolsuzluk skandalıyla boğuşan ve istifa edeceğini açıklayan Olmert'in zayıf siyasi konumu nedeniyle planın başarısızlığa mahkûm olduğunu düşündük” diye anlattı. 2008 aralığında İsrail'in Dökme Kurşun Operasyonu'nu başlatmasına yol açan Gazze Şeridi'nden yapılan roketli saldırılar, işleri daha da karmaşık hale getirdi.

sadfrgty
Ehud Olmert'in İsrail ve Filistin devletlerini yan yana gösteren haritası (BBC)

Olmert, Abbas’ın anlaşmayı imzalamamakla akıllıca bir seçim yaptığını, çünkü daha sonra göreve gelen bir İsrail başbakanı anlaşmayı iptal etmeye kalkışsaydı, Abbas tüm dünyanın önünde İsrail'i suçlayabilirdi. Ancak Filistin devleti fikrine şiddetle karşı çıkan Likud Partisi lideri Binyamin Netanyahu, 2009 yılında İsrail genel seçimlerini kazanınca tamamen ortadan kalktığını söyledi.

O tarihten sonra Olmert'in planı İsrail-Filistin çatışmasını sona erdirmek için kaçırılan uzun fırsatlar listesinde yerini aldı. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre belgesel, İsrailli eski diplomat Abba Eban'ın 1973 yılında söylediği ve o tarihten beri İsrailli yetkililer tarafından sık sık tekrarlanan ‘Filistinliler hiçbir fırsatı kaçırmazlar’ sözüne atıfta bulunuyor.

Ancak belgesel, özellikle 1993 yılında tarihi Oslo Anlaşmalarının imzalanmasından beri gerçeğin bundan daha karmaşık olduğunu açıkça ortaya koyuyor. Eski İsrail Başbakanı İzak Rabin ve Filistin lideri Yaser Arafat'ın Beyaz Saray'da el sıkışmasıyla başlayan barış süreci, trajediyle noktalansa da gerçekten umutların yeşerdiği anlar yaşandı, fakat bunlar da başarısızlıkla sonuçlandı.

Belgesel, nedenlerin karmaşık olduğuna ve her iki tarafta da suçlanacak çok şey bulunduğuna işaret etse de gerçek şu ki, koşullar barış için hiçbir zaman elverişli olmadı. Sonuç olarak Olmert'in haritası da diğer öneriler gibi, olabileceklerin bir görseli olarak kalmaya devam etti.