Şebeke suyunda florür yasağı için ABD'de ilk adım atıldı

ABD'nin Ortabatı bölgesindeki Utah'ta yaklaşık 3,5 milyon kişi yaşıyor (AP)
ABD'nin Ortabatı bölgesindeki Utah'ta yaklaşık 3,5 milyon kişi yaşıyor (AP)
TT

Şebeke suyunda florür yasağı için ABD'de ilk adım atıldı

ABD'nin Ortabatı bölgesindeki Utah'ta yaklaşık 3,5 milyon kişi yaşıyor (AP)
ABD'nin Ortabatı bölgesindeki Utah'ta yaklaşık 3,5 milyon kişi yaşıyor (AP)

ABD Sağlık Bakanı olan Robert F. Kennedy Jr.'ın (RFK Jr.) seçimlerden önce verdiği "20 Ocak'ta Trump'ın Beyaz Saray'ı ABD'deki tüm sistemlerin şebeke suyundan florürü çıkarması için tavsiyede bulunacak" vaadi gerçekleşti mi bilinmiyor. 

Ancak Utah, şebeke suyuna florür eklenmesini yasaklayan ilk eyalet olmaya hazırlandığını duyurdu.

Cumhuriyetçi Partili Utah Valisi Spencer Cox bu konuyla ilgili yasa tasarısını imzalayacağını açıkladı. 

Halihazırda eyaletin yarısında suya florür katılmadığını söyleyen Cox, uygulamanın sürdürüldüğü bölgelerle arada kayda değer bir farka rastlanmadığını bildirdi. 

Yasanın mayıs başlarında yürürlüğe girmesi bekleniyor. 

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri (Centers for Disease Control and Prevention/CDC) florünün dişleri güçlendirerek çürüklere karşı koruma sağladığını bildiriyor. 

CDC, şebeke suyuna düşük seviyede florür eklenmesini, kamu sağlığı konusunda son 100 yılın en büyük kazanımlarından biri olarak görüyor. 

Bu politikanın 1950'de ABD genelinde onaylanmasının ardından diş macunu markaları da benzer adımlar atmıştı. Ancak yine de Amerikalıların çoğu florürü aslen içme suyundan alıyor. 

Fazla florür tüketiminin de sağlık sorunlarına yol açtığının fark edilmesi üzerine Amerikalı yetkililer, 2015'te içme suyundaki florür miktarına dair tavsiyelerinde dozu düşürmüştü. 

Ağustos 2024'te yayımlanan bir federal hükümet raporu, tavsiye edilen miktarın iki katı florürün çocuklarda daha düşük IQ'yla ilişkilendirildiğini ortaya koymuştu. 

Daha önce yayımlanmış araştırmaların analizine dayanan raporla birlikte ilk kez bir federal kurum, yüksek düzeyde florüre maruz kalmayla çocuklarda düşük zeka arasında bir bağlantı olduğunu "orta düzeyde güvenle" belirlemişti.

Independent Türkçe, WSJ, AP



Dalay Lama’nın haleflik açıklaması Çin’i kızdırdı

Sürgündeki Tibet yönetiminin son dönemde ABD'yle yakınlaşması da Çin'den tepki almıştı (Reuters)
Sürgündeki Tibet yönetiminin son dönemde ABD'yle yakınlaşması da Çin'den tepki almıştı (Reuters)
TT

Dalay Lama’nın haleflik açıklaması Çin’i kızdırdı

Sürgündeki Tibet yönetiminin son dönemde ABD'yle yakınlaşması da Çin'den tepki almıştı (Reuters)
Sürgündeki Tibet yönetiminin son dönemde ABD'yle yakınlaşması da Çin'den tepki almıştı (Reuters)

Tibet Budizmi'nin ruhani lideri 14. Dalay Lama Tenzin Gyatso, halefinin Çin sınırları dışında “özgür dünyada” doğacağını söyledi.

Gyatso, bugün yayımlanan Voice for the Voiceless (Sessizlerin Sesi) kitabında, dünyanın dört bir yanındaki Tibetlilerin, Dalay Lama’nın soyunun sürmesini istediğini yazıyor.

89 yaşındaki Gyatso, daha önceki açıklamalarında son Dalay Lama olabileceğini söylemişti.

Ancak kitapta Dalay Lama, halefinin Çin'in dışında "özgür dünyada" doğacağını ilk kez bu kadar net şekilde belirtiyor. Daha önce Dalay Lama’nın Tibet dışında, sürgünde yaşadığı Hindistan'da reenkarne olabileceğini söylemişti.

Reuters’ın kitaptan aktardığı pasajda Gyatso şu ifadeleri kullanıyor:

Reenkarnasyonun amacı selefinin çalışmalarını devam ettirmek olduğuna göre, yeni Dalay Lama özgür dünyada doğacak. Böylece Dalay Lama'nın geleneksel misyonu, yani evrensel şefkatin sesi, Tibet Budizmi’nin ruhani liderliği ve Tibet halkının özlemlerinin somut hali olan Tibet’in sembolü yolculuğuna devam edecek.

Dalay Lama, kitabında 90 yaşına basacağı temmuzda haleflik meselesiyle ilgili daha detaylı bir açıklama yapacağını da belirtiyor.

Çin yönetimiyse Dalay Lama’nın açıklamalarına tepki gösterdi. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, bugünkü açıklamasında Gyatso’nun “Tibet halkını temsil etme hakkına sahip olmadığını” ileri sürdü.

Mao, Dalay Lama’nın halefinin Pekin tarafından belirleneceğini savundu.  

Himalaya Dağları'nın kuzeyinde yer alan 2,5 milyon kilometre genişliğindeki Tibet Platosu, deniz seviyesinden ortalama 4 bin 380 metre yüksekliğiyle "dünyanın çatısı" diye biliniyor. 

Tarih boyunca yarı göçebe Tibet halkının yurdu olan bölge, 1951'de imzalanan 17 Nokta Anlaşması'yla Çin'in egemenliğine girmişti. Pekin yönetimi, bunu "Tibet'in barışçıl özgürleşmesi" diye adlandırmıştı.

Gyatso, 1950'den bu yana 14. Dalay Lama olarak görev yapıyor. Tibet'te doğan Gyatso, iki yaşındayken 13. Dalay Lama'nın yeniden dünyaya gelmiş hali olarak kabul edilmişti. 

Tibet'teki Çin yönetimine karşı 1959’da başlayan fakat başarısızlığa uğrayan ayaklanma girişiminin ardından 23 yaşında Hindistan’a kaçan Nobel Barış Ödülü sahibi ruhani lider, o tarihten bu yana Sürgündeki Tibet Hükümeti'nin merkezi olan Daramşala bölgesinde yaşıyor.

Çin ise bu yönetimi tanımıyor, Dalay Lama’yı “ayrılıkçı” diye niteliyor ve 2010'dan beri onun temsilcileriyle temasa geçmiyor.

Independent Türkçe, Guardian, Reuters