DMO komutanı: Bahtiyar ve muhaliflere suikast düzenlemeleri için İspanyol ayrılıkçıları finanse ettik

Muhsin Rızai'nin rolüne atıfta bulundu

Askeri üniforma giyen Refik Dost, 24 Şubat 2025 tarihinde onuruna düzenlenen bir tören sırasında Muhsin Rızai'ye bakıyor. (Mehr)
Askeri üniforma giyen Refik Dost, 24 Şubat 2025 tarihinde onuruna düzenlenen bir tören sırasında Muhsin Rızai'ye bakıyor. (Mehr)
TT

DMO komutanı: Bahtiyar ve muhaliflere suikast düzenlemeleri için İspanyol ayrılıkçıları finanse ettik

Askeri üniforma giyen Refik Dost, 24 Şubat 2025 tarihinde onuruna düzenlenen bir tören sırasında Muhsin Rızai'ye bakıyor. (Mehr)
Askeri üniforma giyen Refik Dost, 24 Şubat 2025 tarihinde onuruna düzenlenen bir tören sırasında Muhsin Rızai'ye bakıyor. (Mehr)

Eski bir üst düzey Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) komutanı, 1980'ler ve 1990'larda Avrupa'da önde gelen İranlı muhaliflere yönelik suikastlarda kendi kuvvetlerinin parmağı olduğu ve bu operasyonları İspanyol ayrılıkçı Bask örgütü ETA'nın gerçekleştirdiği yönündeki açıklamalarıyla geniş çaplı tartışmalara yol açtı.

Muhsin Refik Dost daha sonra silinen bir röportajında İran'ın eski Başbakanı Şahpur Bahtiyar ve İran ordusunun eski Kara Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Gulam Ali Uveysi'ye Avrupa'da ayrı ayrı düzenlenen suikastlardan sorumlu olduğunu açıkladı. Uveysi, 1979'da İran Devrimi ile devrilen İran Şahı'nın akrabasıdır. Şah Eşref Pehlevi'nin kız kardeşinin oğlu olan Şehriyar Şefik devrimden aylar sonra Paris'te bir suikast sonucu öldürülmüştü.

DMO 24 Şubat'ta Refik Dost'u ‘Devrim Yoldaşı’ unvanıyla onurlandırmak üzere bir tören düzenledi.

Iran Observer'a verdiği röportajda Refik Dost, yurtdışında yaşayan birçok İranlı muhalifin öldürülmesi emrini bizzat kendisinin verdiğini söyledi. Dost ayrıca, eski DMO Komutanı General Muhsin Rızai'nin de rolünü kabul etti.

Bahtiyar'a 1980 yılında düzenlenen başarısız bir suikast girişiminden bahseden Refik Dost, kendisinin Şah Muhammed Rıza Pehlevi'nin son başbakanını hedef alan operasyonun ‘komutanı’ olduğunu ve Enis Nakkaş'ın da kendi komutası altında suikastın doğrudan uygulayıcısı olduğunu belirtti.

Refik Dost, Nakkaş'ın serbest bırakılması için Paris'te dönemin Fransa Dışişleri Bakanı ile görüştüğünü, Fransız yetkilileri Nakkaş'ın serbest bırakılmaması halinde ülkesinin büyükelçiliğini havaya uçurmakla ya da sivil bir uçağı kaçırmakla tehdit ettiğini anlattı.

Refik Dost, İran-Irak savaşı sırasında, bakanlık lağvedilip Savunma Bakanlığı ile birleştirilmeden önce Devrim Muhafızları Bakanı olarak görev yapmıştı.

Şahpur Bahtiyar ve Gulam Ali Uveysi Fransa'da suikastla öldürüldü; Bahtiyar 1991 yılında, Uveysi ise 1984 yılında Paris'teki evinde bıçaklandı.

İran Kürdistan Demokrat Partisi (KDP-İ) Genel Sekreteri Abdurrahman Kasımlo Temmuz 1989'da Avusturya'nın başkenti Viyana'da İran istihbaratı tarafından öldürüldü.

KDP-İ lideri Sadık Şerefkendi de 1992 yılında Berlin'deki Mykonos restoranında düzenlenen bir silahlı saldırıda üç kişiyle birlikte öldürülmüştü.

Refik Dost ayrıca, 1992 yılında Almanya'da sürgündeyken suikasta uğrayan rejim muhalifi Feridun Ferruhzad'ın öldürülmesinde de DMO’nun sorumlu olduğunu söyledi. Feridun Ferruhzad, ünlü şair Füruğ Ferruhzad'ın kardeşi.

Refik Dost nadir görülen bir itirafta, para karşılığında İran için suikastlar gerçekleştiren İspanya'daki ayrılıkçı Bask grubunun finansmanına atıfta bulundu.

Refik Dost, “Basklı gençler genellikle arkalarında hiçbir iz bırakmadan eylemler gerçekleştiriyorlardı ve bu suçlar için para istiyorlardı. Biz de Almanya'da yaşayan Mısırlı bir din adamına para ödedik” ifadelerini kullandı.

Şarku’l Avsat’ın DPA'dan aktardığına göre Refik Dost'un açıklamaları, rejimin suikastlarla ilgisini reddeden resmi tutumuna paralel olarak rejim yanlısı medya tarafından reddedildi.

Röportaj cumartesi günü yayınlandığından bu yana siyasi çevrelerde ve sosyal medyada geniş çaplı tartışmalara yol açtı.

İran ajansları Refik Dost'un ofisinin dün röportajla ilgili yaptığı kısa açıklamada şu ifadelere yer verdiğini aktardı: “Geçtiğimiz yıllarda geçirdiği beyin ameliyatının yan etkileri nedeniyle bazı anıları ve isimleri yanlış hatırlıyor olabilir. Bu nedenle söz konusu ifadeler yasal ve tarihsel olarak kabul edilemez.”



Ukrayna 30 günlük ateşkesi kabul etti

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Suudi Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Farhan, Suudi Devlet Bakanı Musaid el-Aiban, Ukrayna Genelkurmay Başkanı Andriy Yermak ve Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umarov bugün Cidde'deki görüşmelerinden bir kare  (DPA)
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Suudi Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Farhan, Suudi Devlet Bakanı Musaid el-Aiban, Ukrayna Genelkurmay Başkanı Andriy Yermak ve Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umarov bugün Cidde'deki görüşmelerinden bir kare  (DPA)
TT

Ukrayna 30 günlük ateşkesi kabul etti

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Suudi Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Farhan, Suudi Devlet Bakanı Musaid el-Aiban, Ukrayna Genelkurmay Başkanı Andriy Yermak ve Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umarov bugün Cidde'deki görüşmelerinden bir kare  (DPA)
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Suudi Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Farhan, Suudi Devlet Bakanı Musaid el-Aiban, Ukrayna Genelkurmay Başkanı Andriy Yermak ve Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umarov bugün Cidde'deki görüşmelerinden bir kare  (DPA)

ABD ve Ukrayna bugün (Salı) yaptıkları ortak açıklamada Kiev'in ABD'nin 30 günlük acil ateşkes önerisini kabul ettiğini ve Rus işgalinin ardından kalıcı barışın yeniden tesis edilmesine yönelik adımlar atılacağını duyurdu.

Açıklamada önerilen ateşkesin Rusya tarafından eş zamanlı olarak kabul edilmesi ve uygulanması koşuluyla tarafların karşılıklı rızasıyla uzatılabileceği ve ABD'nin Moskova'ya Rusya'nın mütekabiliyetinin barışın sağlanması için kilit önemde olduğunu ileteceği belirtildi.

Açıklamada, Suudi Arabistan'daki toplantıları sırasında iki tarafın Ukrayna'daki hayati maden kaynaklarının değerlendirilmesi için mümkün olan en kısa sürede kapsamlı bir anlaşma imzalanması konusunda mutabık kaldıkları belirtildi.

dfvgrtyh
Bir Ukrayna askeri aracı Sumy bölgesinde Rusya ile tahrip edilmiş bir sınır kapısından geçiyor (AFP)

ABD'nin Moskova'ya, Rusya'nın mütekabiliyetinin barışa ulaşmanın anahtarı olduğunu ileteceği kaydedilen açıklamada, "ABD istihbarat paylaşımı konusundaki duraklamayı derhal kaldıracak ve Ukrayna'ya güvenlik yardımını yeniden başlatacak" denildi.

Ukrayna Cumhurbaşkanlığı, ABD ve Ukrayna heyetlerinin barış sürecinin bir parçası olarak insani yardım çabalarının önemini, özellikle de önerilen ateşkes sırasında esirlerin değişimi, sivil tutukluların serbest bırakılması ve zorla nakledilen Ukraynalı çocukların geri dönüşü dahil olmak üzere görüştüklerini söyledi.

Top Rusya'nın sahasında

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, yeni anlaşmaya ilişkin ilk yorumunda, Rusya'nın müzakerelere hazır olduğunu söylediği Ukrayna ile ateşkesi kabul edip etmeyeceğine karar vermesi gerektiğini söyledi.  Cidde'de sekiz saatten fazla süren görüşmelerin ardından gazetecilere yaptığı açıklamada Rubio şu ifadeleri kullandı:, “Şimdi bu teklifi Ruslara götüreceğiz ve barışı kabul etmelerini umacağız.” Top artık onların sahasında.Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz Rus mevkidaşıyla konuşacağını söyledi.

Moskova'yı ikna etmek

Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskiy, Washington'un Moskova'yı 30 günlük ateşkes önerisini kabul etmesi için “ikna etmesi” gerektiğini söyledi. Günlük sosyal medya konuşmasında ABD Rusya'yı bunu yapmaya ikna etmesı gerektiğini belirten Zelenskiy Ukrayna'nın ateşkes önerisine “olumlu” baktıklarını ifade etti.

Beyaz Saray'ın Ukrayna ile Suudi Arabistan'ın Cidde kentinde devam eden görüşmelerin “olumlu” ve “verimli” geçtiğini açıklamasının ardından gelen bu açıklama, ABD Başkanı Donald Trump'ın Kiev'e savaşı sona erdirmek üzere Rusya ile bir anlaşmaya varması için baskı yapmasını da beraberinde getirdi.