DMO komutanı: Bahtiyar ve muhaliflere suikast düzenlemeleri için İspanyol ayrılıkçıları finanse ettik

Muhsin Rızai'nin rolüne atıfta bulundu

Askeri üniforma giyen Refik Dost, 24 Şubat 2025 tarihinde onuruna düzenlenen bir tören sırasında Muhsin Rızai'ye bakıyor. (Mehr)
Askeri üniforma giyen Refik Dost, 24 Şubat 2025 tarihinde onuruna düzenlenen bir tören sırasında Muhsin Rızai'ye bakıyor. (Mehr)
TT

DMO komutanı: Bahtiyar ve muhaliflere suikast düzenlemeleri için İspanyol ayrılıkçıları finanse ettik

Askeri üniforma giyen Refik Dost, 24 Şubat 2025 tarihinde onuruna düzenlenen bir tören sırasında Muhsin Rızai'ye bakıyor. (Mehr)
Askeri üniforma giyen Refik Dost, 24 Şubat 2025 tarihinde onuruna düzenlenen bir tören sırasında Muhsin Rızai'ye bakıyor. (Mehr)

Eski bir üst düzey Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) komutanı, 1980'ler ve 1990'larda Avrupa'da önde gelen İranlı muhaliflere yönelik suikastlarda kendi kuvvetlerinin parmağı olduğu ve bu operasyonları İspanyol ayrılıkçı Bask örgütü ETA'nın gerçekleştirdiği yönündeki açıklamalarıyla geniş çaplı tartışmalara yol açtı.

Muhsin Refik Dost daha sonra silinen bir röportajında İran'ın eski Başbakanı Şahpur Bahtiyar ve İran ordusunun eski Kara Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Gulam Ali Uveysi'ye Avrupa'da ayrı ayrı düzenlenen suikastlardan sorumlu olduğunu açıkladı. Uveysi, 1979'da İran Devrimi ile devrilen İran Şahı'nın akrabasıdır. Şah Eşref Pehlevi'nin kız kardeşinin oğlu olan Şehriyar Şefik devrimden aylar sonra Paris'te bir suikast sonucu öldürülmüştü.

DMO 24 Şubat'ta Refik Dost'u ‘Devrim Yoldaşı’ unvanıyla onurlandırmak üzere bir tören düzenledi.

Iran Observer'a verdiği röportajda Refik Dost, yurtdışında yaşayan birçok İranlı muhalifin öldürülmesi emrini bizzat kendisinin verdiğini söyledi. Dost ayrıca, eski DMO Komutanı General Muhsin Rızai'nin de rolünü kabul etti.

Bahtiyar'a 1980 yılında düzenlenen başarısız bir suikast girişiminden bahseden Refik Dost, kendisinin Şah Muhammed Rıza Pehlevi'nin son başbakanını hedef alan operasyonun ‘komutanı’ olduğunu ve Enis Nakkaş'ın da kendi komutası altında suikastın doğrudan uygulayıcısı olduğunu belirtti.

Refik Dost, Nakkaş'ın serbest bırakılması için Paris'te dönemin Fransa Dışişleri Bakanı ile görüştüğünü, Fransız yetkilileri Nakkaş'ın serbest bırakılmaması halinde ülkesinin büyükelçiliğini havaya uçurmakla ya da sivil bir uçağı kaçırmakla tehdit ettiğini anlattı.

Refik Dost, İran-Irak savaşı sırasında, bakanlık lağvedilip Savunma Bakanlığı ile birleştirilmeden önce Devrim Muhafızları Bakanı olarak görev yapmıştı.

Şahpur Bahtiyar ve Gulam Ali Uveysi Fransa'da suikastla öldürüldü; Bahtiyar 1991 yılında, Uveysi ise 1984 yılında Paris'teki evinde bıçaklandı.

İran Kürdistan Demokrat Partisi (KDP-İ) Genel Sekreteri Abdurrahman Kasımlo Temmuz 1989'da Avusturya'nın başkenti Viyana'da İran istihbaratı tarafından öldürüldü.

KDP-İ lideri Sadık Şerefkendi de 1992 yılında Berlin'deki Mykonos restoranında düzenlenen bir silahlı saldırıda üç kişiyle birlikte öldürülmüştü.

Refik Dost ayrıca, 1992 yılında Almanya'da sürgündeyken suikasta uğrayan rejim muhalifi Feridun Ferruhzad'ın öldürülmesinde de DMO’nun sorumlu olduğunu söyledi. Feridun Ferruhzad, ünlü şair Füruğ Ferruhzad'ın kardeşi.

Refik Dost nadir görülen bir itirafta, para karşılığında İran için suikastlar gerçekleştiren İspanya'daki ayrılıkçı Bask grubunun finansmanına atıfta bulundu.

Refik Dost, “Basklı gençler genellikle arkalarında hiçbir iz bırakmadan eylemler gerçekleştiriyorlardı ve bu suçlar için para istiyorlardı. Biz de Almanya'da yaşayan Mısırlı bir din adamına para ödedik” ifadelerini kullandı.

Şarku’l Avsat’ın DPA'dan aktardığına göre Refik Dost'un açıklamaları, rejimin suikastlarla ilgisini reddeden resmi tutumuna paralel olarak rejim yanlısı medya tarafından reddedildi.

Röportaj cumartesi günü yayınlandığından bu yana siyasi çevrelerde ve sosyal medyada geniş çaplı tartışmalara yol açtı.

İran ajansları Refik Dost'un ofisinin dün röportajla ilgili yaptığı kısa açıklamada şu ifadelere yer verdiğini aktardı: “Geçtiğimiz yıllarda geçirdiği beyin ameliyatının yan etkileri nedeniyle bazı anıları ve isimleri yanlış hatırlıyor olabilir. Bu nedenle söz konusu ifadeler yasal ve tarihsel olarak kabul edilemez.”



Çin: ABD, fentanil konusunda bize teşekkür borçlu

2017'de ABD Başkanı Donald Trump, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'le Pekin'de (AFP)
2017'de ABD Başkanı Donald Trump, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'le Pekin'de (AFP)
TT

Çin: ABD, fentanil konusunda bize teşekkür borçlu

2017'de ABD Başkanı Donald Trump, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'le Pekin'de (AFP)
2017'de ABD Başkanı Donald Trump, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'le Pekin'de (AFP)

Çin, Donald Trump'ın fentanil nedeniyle Çin mallarına getirdiği gümrük vergileriyle başlayan kısasa kısas ticaret savaşı sürerken, ABD'yle diyalog kurmaya hazır olduğunu ifade etti.

Çin Dışişleri Bakanlığı çarşamba günkü açıklamasında Trump'ın Çin mallarına ek gümrük vergileri getirerek ikili narkotikle mücadele işbirliğini baltaladığını ve sentetik opioidi Pekin'e "şantaj" yapmak için bir pazarlık kozu olarak kullandığını söyledi.

Çin Dışişleri Bakanlığı'ndan üst düzey bir yetkili, Çin'in bu ay fentanil konusunda yayımladığı raporu tartışmak üzere Pekin'de düzenlenen brifingde gazetecilere "ABD bize çokça teşekkür etmeliydi" dedi.

"Ancak ne yazık ki... Birleşik Devletler bu nezaketi takdir etmiyor" diyen yetkili, ABD'yi işbirliğinin ilerlemesine bakmaksızın fentanil meselesini "her türlü yalanı yaymak" ve Çin'i "karalamak" için kullanmakla suçladı.

Trump bu ay, ölümcül opioid üretiminde kullanılan kimyasalların sevkıyatını durdurmadığı gerekçesiyle Pekin'i cezalandırmak için tüm Çin ithalatına uygulanan gümrük vergilerini yüzde 10'dan yüzde 20'ye yükseltti. ABD Başkanı bu ölümcül maddelerin "büyük bir yüzdesinin" Çin'de üretildiğini iddia etti.

Pekin buna Amerikan tarım ürünlerine yüzde 15'e varan vergiler uygulayarak karşılık verdi.

ABD ve Çin, bir yıldan uzun bir süre önce eski başkan Joe Biden döneminde fentanil ve kolluk kuvvetleri işbirliğini yeniden başlatmış ve bu, ticaret kavgaları, Kovid-19, Tayvan ve insan hakları gibi konularla zarar gören ilişkilerin gelişmesini sağlamıştı. Bu işbirliği geçten yıl çok sayıda üst düzey ziyaret ve dedektifler arasında gelişmiş bilgi paylaşımıyla sonuçlanmıştı.

Ancak Trump defalarca Çin'i fentanil baskısı konusunda yeterince sert ve hızlı hareket etmemekle suçladı.

Bloomberg News'e göre Çin, ABD'nin gümrük vergilerini kaldırmak için Pekin'den fentanille başa çıkmak adına beklediği ayrıntılı adımları özetlemediğini öne sürdü. Beyaz Saray bu iddiayı reddetti.

Çin Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, ABD'nin "büyük ilerleme kaydetmiş bir konuyu... Çin'e gümrük vergisi uygulamak için bahane olarak kullanmasının sorunları çözmenin yolu olmadığını" söyledi. ABD'nin "nezakete düşmanlıkla karşılık verdiğini" ve eylemlerinin "anlamsız" olduğunu ekledi.

Reuters'ın aktardığına göre yetkili, "Bu, iki ülke arasında uyuşturucu kontrolü konusundaki diyalog ve işbirliğini ciddi şekilde baltalayacak" dedi.

Çin, opioidi ulusal denetim altına alarak fentanil kanalını daraltmak için adımlar attığını ve bitmiş ürünün yasadışı ihracatını bilfiil sona erdirdiğini söylüyor.

Ancak uzmanlar, ihracatçıların taktiklerini değiştirdiğini, bunun yerine Meksikalı kartellerin fentanil yapımında kullandığı ve nihai ürünü oluşturmak için yalnızca küçük değişiklikler gerektiren "öncül" ve hatta "ön öncül" kimyasallar sattığını söylüyor.

Fentanil kullanımının önde gelen ölüm nedenlerinden olduğu ABD, Çin'i yasadışı finansla mücadele, haydut kimyagerlerin tutuklanması ve öncül madde üretimiyle ilgili laboratuarlara baskınlar da dahil daha yoğun bir kanun uygulama işbirliği için zorluyor.

Independent Türkçe