İran Cumhurbaşkanı'ndan ABD Başkanı'na: Müzakere yok, ne istiyorsan yap

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan (Reuters)
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan (Reuters)
TT

İran Cumhurbaşkanı'ndan ABD Başkanı'na: Müzakere yok, ne istiyorsan yap

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan (Reuters)
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan (Reuters)

İran’ın resmi haber ajansları İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın dün yaptığı bir açıklamada, Tahran'ın ABD ile tehdit altında müzakere etmeyeceğini söylediğini aktardı. Aynı haberlere göre Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan, ABD Başkanı Donald Trump'a “Ne istiyorsan onu yap” diye seslendi.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'ten aktardığına göre İran Cumhurbaşkanı, “(ABD'nin) emirler vermesi ve tehditlerde bulunması bizim için kabul edilemez. Sizinle (Trump) müzakere etmeyeceğim. Ne istiyorsanız onu yapın” ifadelerini kullandı.

İran’ın Dini Lideri Ali Hamaney, geçtiğimiz cumartesi günü yaptığı açıklamada, Tahran'ın ABD'nin ‘zorbalıkla’ yaptığı baskı altında müzakere masasına oturmayacağını söyledi. Hamaney’in açıklamasından bir gün önce ABD Başkanı Trump, İran’ı nükleer programıyla ilgili yeni bir anlaşma için görüşmelere katılmaya çağıran bir mektup gönderdiğini açıklamıştı.

Trump daha önce Tahran'la bir anlaşmaya varmayı istediğini ifade etmiş, ancak İran'ı küresel ekonominin dışında tutmak ve petrol ihracatını sıfıra indirmek için ilk başkanlık döneminde uyguladığı ‘azami baskı’ politikasını yeniden yürürlüğe koymuştu.

Trump, 7 Mart'ta Fox Business Network'e verdiği röportajda, “İran’ın nükleer silah edinmesini önlemenin iki yolu var. İran’la ya askeri olarak ya da bir anlaşmaya vararak başa çıkabilirsiniz” ifadelerini kullanmıştı.

İran, nükleer silah geliştirmek istediği iddialarını her zaman olduğu gibi reddetmeye devam etse de Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Tahran'ın uranyum zenginleştirme oranlarını ‘önemli ölçüde’ artırarak yüzde 60 saflığa ulaştığı, yani nükleer silah yapmak için gereken yüzde 90 seviyesine yaklaştırdığı uyarısında bulundu.

İran, Trump'ın ilk başkanlık döneminde dünyanın en güçlü altı ülkesiyle 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmadan çekilip ülke ekonomisini felce uğratan yaptırımları yeniden uygulamaya başlamasından bir yıl sonra, yani 2019 yılından beri nükleer çalışmalarını yoğunlaştırdı.



Ukrayna ateşkese sıcak bakıyor: Putin ne yapacak?

Ukrayna ve Rusya arasındaki savaş, son dönemde yeniden yoğun çatışmalara sahne oluyor (Reuters)
Ukrayna ve Rusya arasındaki savaş, son dönemde yeniden yoğun çatışmalara sahne oluyor (Reuters)
TT

Ukrayna ateşkese sıcak bakıyor: Putin ne yapacak?

Ukrayna ve Rusya arasındaki savaş, son dönemde yeniden yoğun çatışmalara sahne oluyor (Reuters)
Ukrayna ve Rusya arasındaki savaş, son dönemde yeniden yoğun çatışmalara sahne oluyor (Reuters)

Ukrayna’nın 30 günlük acil ateşkes teklifini onaylamasıyla savaşta yeni bir aşamaya yaklaşıldı.

ABD Başkanı Donald Trump’la Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin 28 Şubat’ta Oval Ofis'te yaşadığı tartışmanın ardından iki ülkeden heyetler, Suudi Arabistan'ın Cidde kentinde dün bir araya geldi.

Görüşmelerin ardından yapılan ortak açıklamada, Ukrayna'nın 30 günlük geçici ateşkesin derhal yürürlüğe konmasını kabul ettiği belirtildi. Rusya’nın da anlaşmayı uygulamasının beklendiği ve karşılıklı mutabakatla ateşkesin süresinin uzatılabileceği ifade edildi.

Açıklamada, ABD'nin istihbarat paylaşımı konusunda Kiev'e yönelik kısıtlamayı derhal kaldıracağı ve Ukrayna'ya güvenlik yardımını yeniden başlatacağı da bildirildi.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Ukrayna'nın olumlu baktığı ateşkes teklifini Rus tarafına götüreceklerini açıklayarak şunları söyledi:

Evet diyeceklerini umuyoruz. Top artık Rusların sahasında.

Savaşı sona erdirmenin yolunun müzakerelerden geçtiğini belirten Rubio, Rusya anlaşmayı kabul etmezse “barışı engellediklerini anlamış olacağız” ifadelerini kullandı.

CNN’in analizinde, Kremlin’in hedefinin “Trump'ın, Zelenski’nin barışa engel olduğu yönündeki şüphelerini güçlendirmeyi sürdürmek olduğu” değerlendirmesi yapılıyor. Bu nedenle Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in “ahlaki üstünlüğünü kaybetmeden ateşkesi reddedemeyeceği” yorumu paylaşılıyor.

Ancak tam kapsamlı bir ateşkesin denetlenmesinin ve ihlal edilmemesinin çok zor olacağına da dikkat çekiliyor. Bundan sonraki süreçte Trump yönetiminin “gerçek Kremlin diplomasisi konusunda bir ustalık dersi almak üzere olduğu” belirtiliyor.

Diğer yandan kimliğinin paylaşılmaması şartıyla Reuters’a konuşan Rus kaynaklar, Putin’in ateşkes koşullarını netleştirmeden anlaşmaya yanaşmayacağını söylüyor. Putin, daha önceki açıklamalarında kısa süreli ateşkeslere sıcak bakmadığını ifade etmişti.

Moskova’nın işgal ettiği toprakların kendisinde kalmasına dair garanti isteyebileceği de aktarılıyor. Kaynaklardan biri şunları söylüyor:

Putin'in mevcut haliyle bunu kabul etmesi zor. Putin'in güçlü bir pozisyonu var çünkü Rusya ilerliyor.

Putin’in partisi Birleşik Rusya’dan Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Konstantin Kosaçev de bugün Telegram’dan yaptığı paylaşımda, “Herhangi bir anlaşma, Amerika’nın değil bizim şartlarımız dahilinde gerçekleştirilmelidir” ifadelerini kullandı.

New York Times, Putin’in ateşkesi kabul etme şartları arasında Ukrayna’nın NATO üyeliği ihtimalinin tamamen masadan kaldırılmasını isteyebileceğine işaret ediyor.  

Independent Türkçe, CNN, Reuters, New York Times