Amerika, İran'ın nükleer silaha sahip olmasını engellemek için azami baskı yapmaya kararlıdır

BM Güvenlik Konseyi toplantısı (BM Fotoğrafları)
BM Güvenlik Konseyi toplantısı (BM Fotoğrafları)
TT

Amerika, İran'ın nükleer silaha sahip olmasını engellemek için azami baskı yapmaya kararlıdır

BM Güvenlik Konseyi toplantısı (BM Fotoğrafları)
BM Güvenlik Konseyi toplantısı (BM Fotoğrafları)

ABD'nin Birleşmiş Milletler Misyonu dün yaptığı açıklamada, Washington'un, Başkan Donald Trump'ın “İran rejimini dünya çapında istikrarsızlaştırıcı faaliyetlerini ilerletmek için kullandığı kaynaklardan mahrum bırakmaya” yönelik “maksimum baskı” stratejisini uygulamaya devam etmeye kararlı olduğunu belirtti.

İran konulu Güvenlik Konseyi toplantısına ilişkin bir açıklama yapan misyon, “Başkan Trump, İran'ın nükleer programının uluslararası barış ve güvenlik için bir tehdit oluşturduğunu açıkça ortaya koymuştur” dedi. UAEA Genel Müdürü'nün Tahran'ın yüksek düzeyde zenginleştirilmiş uranyum üretimini hızlandırmaya devam ettiğini bildirdiğini belirten ABD misyonu, “İran aynı zamanda dünyada nükleer silaha sahip olmayan, yüksek düzeyde zenginleştirilmiş uranyum üreten ve inandırıcı bir barışçıl amacı olmayan tek ülkedir” ifadelerini kullandı.

İran'ın ayrıca Güvenlik Konseyi'ne açık bir şekilde meydan okumaya devam ettiğini, “UAEA güvenlik önlemleri kapsamındaki yükümlülüklerini ihlal ettiğini ve Konsey ile uluslararası toplumun açık ve ısrarlı endişelerini görmezden geldiğini” belirten ABD misyonu, Güvenlik Konseyi'ne “bu bariz davranışı ele alma ve kınama konusunda kararlı ve birlik içinde olma” çağrısında bulundu.

İngiltere'nin BM misyonu, İran'ın zenginleştirilmiş uranyum üretimini son üç ayda %51 oranında arttırdığını açıkladı. “İran bu düzeyde uranyum zenginleştiren nükleer silah sahibi olmayan tek devlettir... Bunun hiçbir inandırıcı sivil gerekçesi yoktur” dedi. “İran'ın nükleer silah elde etmesini engellemek için uluslararası yaptırımların yeniden uygulanması da dahil olmak üzere her türlü diplomatik tedbiri alacağız” denildi.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi geçen hafta yaptığı açıklamada, İran'ı baskı ve tehdit yoluyla müzakereye zorlamanın asla gerçekleşmeyeceğini söyledi. Şarku’l Avsat’ın İran'ın Al-Alem televizyonundan aktardığına göre BAE başkanının diplomatik danışmanı Enver Gargaş dün Trump'tan gelen bir mektubu İran dışişleri bakanına iletti.



Guterres, BM'yi mali açıdan ‘daha verimli’ hale getirecek bir girişim başlattı

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, UN80 girişimini tanıtırken (DPA)
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, UN80 girişimini tanıtırken (DPA)
TT

Guterres, BM'yi mali açıdan ‘daha verimli’ hale getirecek bir girişim başlattı

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, UN80 girişimini tanıtırken (DPA)
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, UN80 girişimini tanıtırken (DPA)

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres dün, ABD Başkanı Donald Trump'ın politikalarıyla daha da kötüleşen kronik mali güçlüklerin ortasında uluslararası örgütü ‘daha verimli’ hale getirmeyi amaçlayan bir iç inceleme başlattı.

Bu yıl örgütün kuruluşunun 80’inci yıldönümü münasebetiyle UN80 girişimini tanıtan Guterres, “Kaynaklar her düzeyde azalıyor ve bu uzun süredir böyle. En az yedi yıldır BM bir likidite kriziyle karşı karşıya. Çünkü tüm üye devletler katkı paylarını tam olarak ödemiyor ve birçoğu da zamanında ödeme yapmıyor” dedi.

BM'ye göre, uluslararası örgütün düzenli bütçesine en büyük katkıyı yapan ABD'nin (Genel Kurul tarafından belirlenen paya göre yüzde 22) ocak ayı sonu itibariyle birikmiş 1,5 milyar dolar borcu vardı. Bu, BM'nin 2025 yılı düzenli bütçesinin toplam değeri olan 3,72 milyar dolar ile karşılaştırıldığında önemli bir miktar. Örgütün bütçesine en fazla katkıda bulunan ikinci ülke olan Çin (yüzde 20), aralık ayı sonu itibariyle 2024 yılı katkı payını ödememişti.

BM'nin kronik mali sıkıntılarına bir de Trump yönetiminin, BM'nin birçok insani yardım kuruluşu için kritik öneme sahip olan ABD dış yardımlarının büyük kısmını iptal etmesi eklendi. BM ayrıca, Donald Trump'ın görevdeki ilk döneminde olduğu gibi, ABD'nin bütçeye yaptığı katkıyı askıya alma tehlikesiyle de karşı karşıya.

Üst düzey bir BM yetkilisi, UN80 girişiminin ABD'nin baskısına bir yanıt olmadığını vurgulayarak, böyle bir kuruluş için düzenli incelemenin gerekli olduğunu belirtti. “Mevcut koşullar sürece bir derece aciliyet katıyor” diyen yetkili, Guterres'in girişimi ile Trump'ın Elon Musk yönetiminde bazı ABD federal kurumlarını lağvetmek üzere kurduğu Hükümet Verimliliği Departmanı (DOGE) arasında bir karşılaştırma yapılmasını reddetti.

UN80 girişimi hakkında Guterres, “DOGE'ninkilerden tamamen farklı prosedürler, yöntemler ve hedeflerden bahsediyoruz” dedi ve söz konusu girişimin halihazırda devam etmekte olan reformların ‘yoğunlaştırılması’ ile ilgili olduğunu vurguladı. Örneğin maliyetlerin azaltılması bağlamında Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) ve Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu'nun (UNFPA) bazı faaliyetleri New York'taki mevcut merkezlerinden çok daha ucuz olan Kenya'nın başkenti Nairobi’ye taşınıyor.

Guterres, “BM hiçbir zaman bugün olduğundan daha gerekli olmamıştı. BM bütçeleri sadece bir muhasebe cetvelindeki rakamlar değil, dünyanın dört bir yanındaki milyonlarca insan için bir ölüm kalım meselesidir” ifadelerini kullandı.

Guterres, ‘21. yüzyıla uygun olarak daha güçlü ve daha etkili’ bir BM çağrısında bulundu. Dün başlatılan iç çalışma grubu, harcamaların rasyonelleştirilebileceği ve verimlilik sağlanabileceği alanları ve yolları belirlemekle görevli olacak.