İsrail’de Gazze savaşı çatlağı: “Halkın desteği azaldı”

Muhalefet de ateşkesi bozan Netanyahu’yu eleştiriyor

İsrailli protestocular, rehinelerin serbest bırakılması için Gazze sınırında eylem düzenlemişti (AFP)
İsrailli protestocular, rehinelerin serbest bırakılması için Gazze sınırında eylem düzenlemişti (AFP)
TT

İsrail’de Gazze savaşı çatlağı: “Halkın desteği azaldı”

İsrailli protestocular, rehinelerin serbest bırakılması için Gazze sınırında eylem düzenlemişti (AFP)
İsrailli protestocular, rehinelerin serbest bırakılması için Gazze sınırında eylem düzenlemişti (AFP)

Ateşkesi bozan İsrail, Gazze'ye saldırıları sürdürürken İsrail halkının savaşa desteği azalıyor.

Wall Street Journal (WSJ), aralarında sağ görüşlülerin de yer aldığı pek çok İsraillinin, savaşın sonlandırılmasını ve rehinelerin serbest bırakılmasını istediğini yazıyor.

Kudüs merkezli düşünce kuruluşu İsrail Demokrasi Enstitüsü’nün 9 Mart'ta yayımladığı ankete göre İsraillilerin yüzde 73'ü Hamas’la çatışmaların sona erdirilmesi ve İsrail'in Gazze'den çekilmesi karşılığında kalan rehinelerin serbest bırakılması için müzakere yapılmasını destekliyor.

Ankete katılan sağcı İsraillilerin yüzde 56'sı ve Başbakan Binyamin Netanyahu'nun partisi Likud seçmenlerinin yüzde 62'si ateşkes anlaşmasını desteklediğini belirtiyor.

Yahudi araştırma ve eğitim kuruluşu Şalom Hartman Enstitüsü’nden Yossi Klein Halevi, “Tüm şikayetler dönüp dolaşıp rehine meselesinde bir araya geliyor” diyor.

WSJ, birçok İsrail vatandaşının Hamas’ın tamamen yenilgiye uğratılmasını ve Gazze’den çıkarılmasını istediğini ancak rehinelerin serbest bırakılmasını sağlayacak bir anlaşma karşılığında “bu hedefin ertelenmesine razı olduğunu” yazıyor.

Analizde, “bu bölünmenin, büyük ölçüde gönüllü askerlere dayanan bir ülkenin savaş çabalarına olumsuz yansıyabileceği” değerlendirmesi paylaşılıyor.

Eski General Amos Yadlin de “İsrailliler, Hamas'ın yok edilmesini istiyor. Ama önce rehinelerin kurtarılmasını talep ediyorlar. Bu da yedek askerlerin yeniden başlayan çatışmalara katılma motivasyonunu kırabilir” ifadelerini kullanıyor.

7 Ekim 2023’te Hamas’ın Aksa Tufanı operasyonuyla başlayan savaşın ilk döneminde muhalefet de Netanyahu’nun karşı hamlelerini desteklemişti. Ancak analizde, çatışmaların yeniden başlamasıyla bu pozisyonun değiştiğine dikkat çekiliyor.

İsrail’de muhalif siyasetçiler, Netanyahu'nun iç istihbarat teşkilatı Şin-Bet Direktörü Ronen Bar'ı “güvensizlik” gerekçesiyle görevden alma gibi tartışmalı siyasi adımlarının gölgesinde Gazze'ye saldırıların yeniden başladığına işaret etmişti.

Ana muhalefetteki Gelecek Var Partisi lideri Yair Lapid, İsrail vatandaşlarının ezici çoğunluğunun Netanyahu’ya yönelik “derin bir güvensizlik hissi" beslediğini söylemişti.

Radikal sağcı Yahudi Gücü Partisi lideri Itamar Ben-Gvir de savaşın tekrar başlamasıyla Netanyahu koalisyonuna geri döndü. Ulusal Güvenlik Bakanı Ben-Gvir, Gazze'de ateşkes ve esir takası anlaşması yürürlüğe girince, partisinin kabinedeki diğer bakanlarıyla birlikte istifa etmişti. Gazze Şeridi'ne saldırıların tekrar başlatılmasını hükümete dönmek için şart koşuyordu.

Gazze'de 19 Ocak'ta yürürlüğe giren ateşkes ve esir takası anlaşmasının 42 günlük birinci aşaması 2 Mart'ta sona ermişti. İsrail, 1700'den fazla Filistinli mahkumu salıvermiş, Hamas da 8’i ölü 33 İsrailli ve 5 Taylandlı rehineyi serbest bırakmıştı. Taraflar arasında anlaşma sağlanamadığı için ikinci aşamaya geçilememişti. İsrail, 2 Mart'ta Gazze Şeridi'ne her türlü insani yardım malzemesinin girişini durdurmuş, 9 Mart'ta da bölgeye elektrik tedarikini kesmişti.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Times of Israel



Geniş bir tampon bölge... İsrail neden Refah'ın boşaltılması için baskı yapıyor?

İsrail'in tahliye emirlerinin ardından dün Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'tan ayrılırken başında bir bebek taşıyan Filistinli bir kadın (Reuters)
İsrail'in tahliye emirlerinin ardından dün Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'tan ayrılırken başında bir bebek taşıyan Filistinli bir kadın (Reuters)
TT

Geniş bir tampon bölge... İsrail neden Refah'ın boşaltılması için baskı yapıyor?

İsrail'in tahliye emirlerinin ardından dün Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'tan ayrılırken başında bir bebek taşıyan Filistinli bir kadın (Reuters)
İsrail'in tahliye emirlerinin ardından dün Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'tan ayrılırken başında bir bebek taşıyan Filistinli bir kadın (Reuters)

İsrail ordusu dün sabah bir harita yayınlayarak, Gazze Şeridi'nin en güneyindeki şehir olan Refah'ta yaşayan Filistinlilerin şehri tamamen tahliye etmesini istedi. Dönem dönem bazı mahallelerin boşaltılmasını talep eden İsrail’in tüm bir şehrin tahliye edilmesini istemesi alışılmadık bir hareketti.

Bu kez Refah ya da çevresinden herhangi bir roket atılmaması, İsrail'in Refah'a komşu olan Han Yunus'un güneydoğu bölgelerinin küçük bir kısmının boşaltılması talebine ek olarak kentin tamamen boşaltılmasını istemesinin nedenleri hakkında soru işaretleri yarattı.

Aslında harita en-Nasr ve eş-Şevke beldeleri ile doğu ve batı bölgelerini, yani bu haritanın yayınlanmasından önce işgal kuvvetlerinin bulunmadığı bölgeleri, yani Philadelphia Koridoru’nu, el-Cenine mahallesini, eş-Şabura ve Tel es-Sultan'ı kapsıyordu.

Önümüzdeki saatlerde ya da günlerde herhangi bir kara kuvveti bu bölgelere girerse, İsrail ordusu Refah kenti üzerindeki tam askeri kontrolünü tamamlamış olacak.

İsrail ordusu ayrıca, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un güneydoğu kesimlerinde yer alan es-Selam, el-Menara ve Kiyzan en-Neccar mahallelerinin tahliye edilmesi emrini verdi.

‘Tampon bölge’

Şarku’l Avsat'a konuşan saha kaynaklarına göre, İsrail güçleri söz konusu bölgelere girerse, 2005 çekilmesinden önce bu bölgede bulunan bir İsrail yerleşimine atfedilen bir isim olan Mirage Yolu'nun kontrolünü ele geçirecek ve Refah şehrinin tamamını fiilen kontrol altına almış olacaklar.

Tahliye haritasının İsrail ordu platformlarında yayınlanmasından ve ardından bu bölgelere insansız hava araçları (İHA) tarafından broşürlerin atılmasından bu yana, bölge sakinleri tahliye bildirimlerini ciddiye aldı. Refah şehri ve Han Yunus bölgelerinin sakinleri tarif edilemeyecek kadar zor ve feci koşullar altında ayrılmaya başladı.

sdvfgrtık8l
İsrail'in 25 Mart'ta yayınladığı tahliye emirlerinin ardından Refah'tan ayrılan Filistinliler (AFP)

Tahliye bölgelerinde tahminen çeyrek milyon Filistinli yaşıyor ve bunların çoğu, özellikle de Refah'ta yaşayanlar evlerini kaybetti. Geçtiğimiz yıl mayıs ayında İsrail kara kuvvetlerinin bölgeye girmesinin ardından Refah'tan ayrılmak zorunda kalan bu insanlar ikinci kez yerlerinden ediliyor. Ateşkesin ardından terk ettikleri evlerine geri döndükten sonra tekrar yerlerinden edildiler.

Saha kaynakları, İsrail'in asıl amacının sadece Hamas'ı müzakereler sırasında taviz vermeye zorlamak değil, aynı zamanda geniş bir tampon bölge oluşturmak olduğunu belirtti.

Kuzey senaryosu

Kaynaklar, İsrail'in Gazze şehrinin doğusunda, özellikle de ez-Zeytun, eş-Şucaiyye ve et-Tuffah mahallelerinde uygulamaya çalıştıklarını ve önümüzdeki dönemde Cibaliye ve Beyt Hanun'un doğusunda, kuzeyinde ve Beyt Lahiya'nın kuzeyinde de benzer hamlelerin gerçekleşebileceğini ifade etti.

Gazze'nin kuzeyinde de benzer bir senaryo var. İsrail kara kuvvetleri, Beyt Lahiya kasabasının kuzeybatısındaki bölgelerde bulunuyor. Bu bölgelerde halen önemli bir genişleme olmadan konumlanıyorlar, ancak zaman zaman bölgeleri topçu ateşiyle bombalıyorlar.

scdfrgthy
İki yaşlı Filistinli Beyt Lahiya'da hareket ederken İsrail bombardımanı sonucu arkalarında bir duman bulutu gözüküyor. (AFP)

Kaynaklara göre İsrail'in ana planı, Gazze Şeridi üzerindeki askeri ve güvenlik kontrolünü gelecekte de sürdürebilmek için Gazze Şeridi sınırlarının çoğunda bir kilometreye varan bir tampon bölge oluşturmak. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, pazar günü hükümetinin haftalık oturumunun başında yaptığı konuşmada bunu doğruladı.

Kaynaklara göre, İsrail'in Gazze Şeridi'nden çekilmesini öngören bir ateşkes anlaşmasına varılması halinde, kara kuvvetleri bölgeye girmeden bu tampon bölgeyi uzaktan muhafaza edebilir. Bu da Filistinli militanların sızma ya da diğer operasyonlarını engellemek için bu bölgelere giren herkesi öldürmesine olanak tanıyacaktır.