İran Devrim Muhafızları Ordusu, Washington ile yaşanan gerilimin ortasında yeni füze cephaneliğini tanıttı

İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri ve Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Füze Birimi Komutanı Emir Ali Hacızade balistik cephaneliği geziyor. (İran devlet televizyonu)
İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri ve Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Füze Birimi Komutanı Emir Ali Hacızade balistik cephaneliği geziyor. (İran devlet televizyonu)
TT

İran Devrim Muhafızları Ordusu, Washington ile yaşanan gerilimin ortasında yeni füze cephaneliğini tanıttı

İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri ve Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Füze Birimi Komutanı Emir Ali Hacızade balistik cephaneliği geziyor. (İran devlet televizyonu)
İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri ve Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Füze Birimi Komutanı Emir Ali Hacızade balistik cephaneliği geziyor. (İran devlet televizyonu)

İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO), Tahran'a yönelik ‘maksimum baskı’ stratejisini yeniden başlatan Washington ile gerilimin arttığı bir ortamda yeni bir yeraltı ‘balistik füze’ cephaneliğini tanıttı.

Tahran bu ay, ABD Başkanı Donald Trump'tan İran'a nükleer programı konusunda yeni müzakerelere girme ya da olası bir askeri harekatla yüzleşme konusunda karar vermesi için iki ay süre tanıyan bir mektup aldı.

İran devlet televizyonu, mobil platformlardaki balistik füzelerin ve belirtilmemiş yeraltı tünellerindeki savaş başlıklarının görüntülerini yayınladı.

Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri ve DMO Füze Birimi Komutanı Emir Ali Hacızade yeni balistik füze deposunun tanıtım programında hazır bulundu.

FRGT5Y6
İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO), yeraltındaki bir balistik füze cephaneliğini tanıttı. (İran devlet televizyonu)

Devlet televizyonu, Hayberşekan, Kasım Süleymani, İmad, Siccil, Kadr ve Pave seyir füzesi de dahil olmak üzere ‘yüzlerce füze şehrinden birinin içinde balistik füze cephaneliği’ olduğunu bildirdi.

Bakıri, “Sadık Vaat Operasyonu’ndan on kat daha büyük bir kabiliyet yaratmak için gerekli tüm boyutlar devam ediyor ve bunların önemli bir kısmı zaten gerçekleştirildi” dedi.

Bakıri, İran ile İsrail arasında nisan-ekim aylarında gerçekleşen ve iki ülkenin savaşa girmesine yol açmayan doğrudan saldırılara atıfta bulundu.

İsrail, 26 Ekim'de hassas füze üretim ve yakıt tesislerinin yanı sıra nükleer tesisleri korumakla görevli radar sistemlerini hedef aldı. İran, balistik füze programının etkilendiğine dair İsrail ve Batı kaynaklı haberleri yalanladı.

Bakıri şunları söyledi: “Sadık Vaat 1 ve 2'nin başarısından sonra düşmanın zayıf noktalarının tam olarak nerede olduğunu biliyoruz ve bunlar üzerinde daha fazla çalışacağız. Demir yumruğumuz çok daha güçlü hale geldi. Füze kabiliyetimizi geliştirme hızımız, düşmanın zayıflıklarını onarma hızından çok daha yüksek ve bu güçlü dengede düşman şüphesiz geride kalacak. Silahlı kuvvetlerimiz tüm ciddiyet ve kararlılıkla kabiliyetlerini geliştirmeye ve arttırmaya devam ediyor.”

Hacızade, “Eğer bugün başlarsak ve her hafta bir füze şehrini tanıtırsak, bu iki yıl sonra bitmez” dedi.

Geçtiğimiz ay Hacızade, Tahran tarafından ateşlenen 150 ila 200 füze ve insansız hava aracı (İHA) yerine İsrail'e 500 ila bin füze ve İHA fırlatma tehdidinde bulundu.

İran ve İsrail arasındaki söz düellosu, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Washington'un desteğiyle İran'ın nükleer tesislerini vurmakla tehdit etmesinin ardından tırmanışa geçti.

Geçtiğimiz ay İsrail ordusu, ABD B-52 bombardıman uçaklarının uçuşlarıyla bağlantılı olarak İran'ın nükleer tesislerine yönelik bir saldırıyı simüle eden tatbikatlar gerçekleştirdi ve İsrail savaş uçakları havadan yakıt ikmali yapmak üzere eğitildi.

ABD istihbarat servisleri, İsrail'in İran'ın kırılganlığından faydalanarak bu yılın ilk yarısında İran'ın nükleer tesislerine yönelik büyük saldırılar düzenlemeyi düşündüğü uyarısında bulundu.

FRGTHY
İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO), yeraltındaki bir balistik füze cephaneliğini tanıttı. (İran devlet televizyonu)

ABD Başkanı Donald Trump, İsrail'in İran'ı bombalama ihtimalini defalarca gündeme getirdi, ancak İran'ın nükleer silah geliştirmesini engelleyecek bir anlaşmaya da açık kapı bıraktı.

Tahran, bölgesel nüfuzunun gerilemesi ve ülke içinde ekonomiye ilişkin hoşnutsuzluğun artmasıyla birlikte Trump'la müzakere seçeneğiyle karşı karşıya kaldı.

Trump, İran'ın askeri gücündeki düşüşün onu zayıf bir savunma pozisyonuna soktuğuna ve bunun da askeri gerilim yerine müzakere masasına başvurma olasılığını arttırdığına inanıyor.

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz pazar günü yaptığı açıklamada, Washington'un İran'ın nükleer programını tamamen ortadan kaldırmayı hedeflediğini belirtti. Waltz, “Tüm seçenekler masada ve İran'ın tüm dünyanın görebileceği bir şekilde nükleer emellerinden tamamen vazgeçmesinin zamanı geldi” dedi.



ABD ve Ukrayna, barışa doğru ilerlemenin Rusya'ya bağlı olduğunu vurguluyor

ABD elçisi Steve Wittkoff (AP)
ABD elçisi Steve Wittkoff (AP)
TT

ABD ve Ukrayna, barışa doğru ilerlemenin Rusya'ya bağlı olduğunu vurguluyor

ABD elçisi Steve Wittkoff (AP)
ABD elçisi Steve Wittkoff (AP)

Ukraynalı müzakereciler ve ABD Başkanı Donald Trump'ın elçileri, bugün Miami'de üçüncü gün görüşmeler gerçekleştireceklerini açıklayarak, barışa yönelik her türlü ilerlemenin Rusya'ya bağlı olduğunu vurguladı.

ABD temsilcisi Steve Wittkoff'un X platformunda yayımladığı açıklamada, "Her iki taraf da herhangi bir anlaşmaya doğru gerçek ilerlemenin, Rusya'nın gerginliği azaltma ve ölümleri durdurma yönünde adımlar atmak da dahil olmak üzere, uzun vadeli barışa ciddi bir bağlılık gösterme isteğine bağlı olduğu konusunda hemfikirdir" ifadeleri yer aldı.


Uluslararası Mahkeme: Putin ve Netanyahu'nun gıyabında duruşmalar yapılabilir

Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı binası (Reuters)
Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı binası (Reuters)
TT

Uluslararası Mahkeme: Putin ve Netanyahu'nun gıyabında duruşmalar yapılabilir

Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı binası (Reuters)
Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı binası (Reuters)

Uluslararası Ceza Mahkemesi Başsavcı Yardımcısı Mame Mandiaye Niang, dün yaptığı açıklamada, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in gıyabında duruşma yapılmasının "mümkün" olduğunu söyledi.

Mame Mandiaye Niang, AFP'ye verdiği röportajda, "Bunu Koné vakasında test ettik. Gerçekten karmaşık bir mekanizma. Ama denedik ve mümkün ve faydalı olduğunu gördük" dedi.

Bu yılın başlarında kaçak Ugandalı isyancı Joseph Kony'ye karşı gıyaben yapılan "suçlamaların onaylanması" duruşmasına atıfta bulunuyordu.


Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.