Riek Machar'ın tutuklanması ve BM'nin Güney Sudan'ın savaşa sürükleneceğine dair uyarısı

Güney Sudan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Riek Machar, 2020'de Juba'da düzenlediği basın toplantısında (Reuters)
Güney Sudan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Riek Machar, 2020'de Juba'da düzenlediği basın toplantısında (Reuters)
TT

Riek Machar'ın tutuklanması ve BM'nin Güney Sudan'ın savaşa sürükleneceğine dair uyarısı

Güney Sudan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Riek Machar, 2020'de Juba'da düzenlediği basın toplantısında (Reuters)
Güney Sudan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Riek Machar, 2020'de Juba'da düzenlediği basın toplantısında (Reuters)

Cumhurbaşkanı Salva Kiir'in uzun süredir rakibi olan Güney Sudan Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Riek Machar, Birleşmiş Milletler'in ülkeyi yeni bir iç savaşa sürükleyebileceği uyarısında bulunduğu partisi tarafından çarşamba günü başkent Juba'daki konutunda tutuklandı.

Partiden yapılan açıklamada, “Bugün Savunma Bakanı ve Ulusal Güvenlik Başkanı tarafından alınan ve 20'den fazla ağır silahlı araç eşliğinde Birinci Başkan Yardımcısının konutuna baskın düzenleyen anayasaya aykırı tedbirleri şiddetle kınıyoruz” denildi. Korumaları silahsızlandırıldı ve kendisi hakkında belirsiz suçlamalarla tutuklama emri çıkarıldı.” Güney Sudan'daki Birleşmiş Milletler Misyonu (UNMISS), bu hareketin ülkeyi ‘savaşın eşiğine’ getirdiği uyarısında bulunarak, tüm taraflara ‘itidalli davranma’ çağrısında bulundu.

Misyon başkanı Nicolas Haysom yaptığı açıklamada, “Bu gece ülke liderleri ya tam ölçekli bir çatışmaya sürüklenmenin ya da ülkeyi barış, iyileşme ve demokratikleşme yolunda ilerletmenin eşiğinde duruyor” dedi. “İtidal” çağrısında bulunan Haysom, çatışmanın taraflarını ‘barış anlaşmasını imzaladıkları ve uygulamayı taahhüt ettikleri 2018 yılında varılan mutabakatın ruhuna uygun olarak’ barış yoluna girmeye davet etti.

Güney Sudan'da Devlet Başkanı Kiir'e bağlı federal güçler ile yardımcısı Machar'ı destekleyen güçler arasında 2018 yılında imzalanan barış anlaşmasına rağmen, haftalardır çatışmalar yaşanıyor. 2011'de Sudan'dan bağımsızlığını kazanmasından beri Güney Sudan, Kiir ve Machar arasındaki kanlı iç savaşın sona ermesini fiilen engelleyen ve birbirini izleyen şiddet olaylarına sürüklendi. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre savaş, 2013 ile barış anlaşmasının imzalandığı 2018 yılları arasında yaklaşık 400 bin kişinin ölümüne ve 4 milyon kişinin yerinden edilmesine neden oldu.



Beyaz Saray, İran'la dolaylı müzakereleri değerlendiriyor

ABD Başkanı Donald Trump ve Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff (AP)
ABD Başkanı Donald Trump ve Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff (AP)
TT

Beyaz Saray, İran'la dolaylı müzakereleri değerlendiriyor

ABD Başkanı Donald Trump ve Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff (AP)
ABD Başkanı Donald Trump ve Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff (AP)

İki ABD'li yetkilinin Axios'a verdiği bilgiye göre, ABD bölgedeki askeri varlığını arttırırken Beyaz Saray İran'ın dolaylı nükleer müzakere teklifini ciddi bir şekilde değerlendiriyor.

Tahran şu ana kadar ABD Başkanı Donald Trump'ın bir anlaşmaya varılması ya da askeri sonuçlarla yüzleşilmesi yönündeki uyarısını reddederek iki aylık bir süre tanıdı.

Trump göreve geldiği ocak ayından bu yana İran'ı bombalama ihtimalini defalarca gündeme getirdi, ancak İran'ın nükleer silah geliştirmesini engelleyecek bir anlaşmaya da açık kapı bıraktı.

Şarku’l Avsat’ın Axios'tan aktardığına göre Beyaz Saray içinde, müzakerelerin başarılı olma olasılığını gören ve müzakere fikrini destekleyenler ile müzakereleri zaman kaybı olarak gören ve İran'ın nükleer tesislerini vurma seçeneğini öne çıkaranlar arasında bir bölünme var.

ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, Başkan Trump'ın çatışmadan kaçınmak için İran ile güvene dayalı bir ilişki istediğini söylerken, Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz, Washington'un İran'ın nükleer programını çökertmek istediğini ve tüm seçeneklerin masada olduğunu ifade etti.

Aynı zamanda ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), Trump'ın anlaşma olmadan sürenin dolmasına karar vermesi halinde harekete geçmeye hazır olmak için bölgedeki askeri konuşlanmasını arttırmaya devam ediyor.

ABD'li bir yetkili, Trump'ın Umman'ın arabuluculuğunda dolaylı müzakereleri kabul eden İran'dan resmi bir yanıt aldığını doğruladı.

Doğrudan müzakereler tercih edilse de ABD'li yetkililer Umman'ın arabuluculuğuna açık.

Trump yönetimi yetkilileri, güvenin nasıl tesis edileceği ve diyaloğun nasıl başlatılacağı konusunda iç istişareleri sürdürüyor. Sonraki adımlar konusunda ise henüz nihai bir karar verilmedi.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi pazartesi günü yaptığı açıklamada, Tahran'ın Washington ile doğrudan müzakereleri reddetmesinin ABD'nin ‘zorbalığına’ bir yanıt olduğunu söyledi ve Tahran'ın Ummanlı arabulucu aracılığıyla gönderdiği mesajın Beyaz Saray'a ulaştığını doğruladı.

Umman, İran'ın nükleer dosyasıyla ilgili dolaylı görüşmelerde arabuluculuk yaparken, Katar daha az bir rol oynadı. Trump ise İran'a mesajını Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) üzerinden gönderdi.

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan pazar günü yaptığı açıklamada, ülkesinin tehdit altındaki ABD ile doğrudan müzakerelere karşı olduğunu vurguladı, ancak dolaylı müzakerelere açık olduğunu ifade etti.

Cumartesi akşamı Trump, mart ayı başında İran yönetimine gönderdiği mektupta yer alan ve Tahran'a karar vermesi için iki ay süre tanıyan görüşme teklifini kabul etmemesi halinde İran'ı bombalama tehdidini yineledi.

İran Dışişleri Bakanlığı pazartesi günü ABD'nin çıkarlarını temsil eden ve Washington ile Tahran arasında arabuluculuk yapan İsviçre Büyükelçisi’ni çağırarak, Tahran'ın herhangi bir tehdide ‘kesin ve derhal’ yanıt verme kararlılığını vurguladı.

İran Dini Lideri Ali Hamaney pazartesi günü yaptığı açıklamada, İran'a yönelik tehditlerin devam ettiğini, ancak yurtdışından düşmanca bir eylem gelme ihtimalini düşük gördüğünü söyledi.

Hamaney, “Herkes bilsin! Bizim pozisyonumuz aynı... ABD ve Siyonist varlığın düşmanlığı her zaman var olmuştur. Bize saldırmakla tehdit ediyorlar, ki bunun pek olası olduğunu düşünmüyoruz, ancak (bize) herhangi bir zarar verirlerse, karşılığında kesinlikle güçlü bir tokat yiyecekler” ifadelerini kullandı.

İran Devrim Muhafızları Ordusu'nun (DMO) Füze Birimi Komutanı Emir Ali Hacızade pazartesi günü yaptığı açıklamada, “Amerikalıların İran'ı çevreleyen bölgede en az 10 üssü ve 50 bin askeri var” uyarısında bulundu.