Beyaz Saray, İran'la dolaylı müzakereleri değerlendiriyor

ABD Başkanı Donald Trump ve Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff (AP)
ABD Başkanı Donald Trump ve Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff (AP)
TT

Beyaz Saray, İran'la dolaylı müzakereleri değerlendiriyor

ABD Başkanı Donald Trump ve Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff (AP)
ABD Başkanı Donald Trump ve Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff (AP)

İki ABD'li yetkilinin Axios'a verdiği bilgiye göre, ABD bölgedeki askeri varlığını arttırırken Beyaz Saray İran'ın dolaylı nükleer müzakere teklifini ciddi bir şekilde değerlendiriyor.

Tahran şu ana kadar ABD Başkanı Donald Trump'ın bir anlaşmaya varılması ya da askeri sonuçlarla yüzleşilmesi yönündeki uyarısını reddederek iki aylık bir süre tanıdı.

Trump göreve geldiği ocak ayından bu yana İran'ı bombalama ihtimalini defalarca gündeme getirdi, ancak İran'ın nükleer silah geliştirmesini engelleyecek bir anlaşmaya da açık kapı bıraktı.

Şarku’l Avsat’ın Axios'tan aktardığına göre Beyaz Saray içinde, müzakerelerin başarılı olma olasılığını gören ve müzakere fikrini destekleyenler ile müzakereleri zaman kaybı olarak gören ve İran'ın nükleer tesislerini vurma seçeneğini öne çıkaranlar arasında bir bölünme var.

ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, Başkan Trump'ın çatışmadan kaçınmak için İran ile güvene dayalı bir ilişki istediğini söylerken, Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz, Washington'un İran'ın nükleer programını çökertmek istediğini ve tüm seçeneklerin masada olduğunu ifade etti.

Aynı zamanda ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), Trump'ın anlaşma olmadan sürenin dolmasına karar vermesi halinde harekete geçmeye hazır olmak için bölgedeki askeri konuşlanmasını arttırmaya devam ediyor.

ABD'li bir yetkili, Trump'ın Umman'ın arabuluculuğunda dolaylı müzakereleri kabul eden İran'dan resmi bir yanıt aldığını doğruladı.

Doğrudan müzakereler tercih edilse de ABD'li yetkililer Umman'ın arabuluculuğuna açık.

Trump yönetimi yetkilileri, güvenin nasıl tesis edileceği ve diyaloğun nasıl başlatılacağı konusunda iç istişareleri sürdürüyor. Sonraki adımlar konusunda ise henüz nihai bir karar verilmedi.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi pazartesi günü yaptığı açıklamada, Tahran'ın Washington ile doğrudan müzakereleri reddetmesinin ABD'nin ‘zorbalığına’ bir yanıt olduğunu söyledi ve Tahran'ın Ummanlı arabulucu aracılığıyla gönderdiği mesajın Beyaz Saray'a ulaştığını doğruladı.

Umman, İran'ın nükleer dosyasıyla ilgili dolaylı görüşmelerde arabuluculuk yaparken, Katar daha az bir rol oynadı. Trump ise İran'a mesajını Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) üzerinden gönderdi.

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan pazar günü yaptığı açıklamada, ülkesinin tehdit altındaki ABD ile doğrudan müzakerelere karşı olduğunu vurguladı, ancak dolaylı müzakerelere açık olduğunu ifade etti.

Cumartesi akşamı Trump, mart ayı başında İran yönetimine gönderdiği mektupta yer alan ve Tahran'a karar vermesi için iki ay süre tanıyan görüşme teklifini kabul etmemesi halinde İran'ı bombalama tehdidini yineledi.

İran Dışişleri Bakanlığı pazartesi günü ABD'nin çıkarlarını temsil eden ve Washington ile Tahran arasında arabuluculuk yapan İsviçre Büyükelçisi’ni çağırarak, Tahran'ın herhangi bir tehdide ‘kesin ve derhal’ yanıt verme kararlılığını vurguladı.

İran Dini Lideri Ali Hamaney pazartesi günü yaptığı açıklamada, İran'a yönelik tehditlerin devam ettiğini, ancak yurtdışından düşmanca bir eylem gelme ihtimalini düşük gördüğünü söyledi.

Hamaney, “Herkes bilsin! Bizim pozisyonumuz aynı... ABD ve Siyonist varlığın düşmanlığı her zaman var olmuştur. Bize saldırmakla tehdit ediyorlar, ki bunun pek olası olduğunu düşünmüyoruz, ancak (bize) herhangi bir zarar verirlerse, karşılığında kesinlikle güçlü bir tokat yiyecekler” ifadelerini kullandı.

İran Devrim Muhafızları Ordusu'nun (DMO) Füze Birimi Komutanı Emir Ali Hacızade pazartesi günü yaptığı açıklamada, “Amerikalıların İran'ı çevreleyen bölgede en az 10 üssü ve 50 bin askeri var” uyarısında bulundu.



Fukuşima robotu ikinci görevine başladı

Fukuşima I nükleer santrali (AP)
Fukuşima I nükleer santrali (AP)
TT

Fukuşima robotu ikinci görevine başladı

Fukuşima I nükleer santrali (AP)
Fukuşima I nükleer santrali (AP)

2011'deki nükleer felaketin ardından uzun ve karmaşık bir şekilde devam eden devreden çıkarma çalışmaları kapsamında bir robot, Japonya'daki Fukushima I santralinin reaktörlerinden birinden erimiş nükleer yakıtı çıkarmak için ikinci denemesine başladı.

Salı günü Tokyo Elektrik Enerjisi Şirketi (Tepco), santralin 2 numaralı reaktöründe çekirdeğe yakın bir yerden yeni bir radyoaktif kalıntı örneği almayı amaçlayan bu son görevi başlattı.

Bu çaba, geçen kasımda gerçekleştirilen ve analiz için bir gramdan daha az miktarda enkazı başarıyla çıkaran ilk deneme çalışmasının üzerine kuruldu.

"Telesco" diye bilinen robotik sistem, uzatılabilir kollar, kameralar ve yüksek radyasyonlu bölgelerde çalışmak üzere tasarlanmış bir kavrama aracına sahip.

Dar bir geçitten geçirilen cihaz, reaktörün birincil muhafaza kabının içinde 22 metreye kadar manevra yapabilecek. Robotun ucunun yeni hedef konuma ulaşmasının 12 gün kadar sürmesi bekleniyor.

Bu ikinci operasyon, Mart 2011'deki 9.0 büyüklüğündeki deprem ve tsunaminin yol açtığı üçlü erime sırasında erimiş yakıtın daha fazlasının biriktiğine inanılan reaktörün merkezine 1 ila 2 metre yakınından malzeme almaya odaklanıyor.

sdfrgthy
Japonya'nın kuzeydoğusundaki Futaba kasabasında bulunan Fukuşhima I nükleer santralinde 20 Şubat 2025'te bir kuş uçarken (AP)

Felaket, tarihteki en kötü nükleer kazalardan birini tetiklemiş ve üç reaktörde yaklaşık 880 ton radyoaktif yakıt enkazı bırakmıştı.

Bir önceki görevde alınan ve kabaca bir kuru üzüm büyüklüğündeki numunede uranyum, zirkonyum ve nükleer yakıtta kullanılan diğer maddelerin izlerine rastlanmıştı. Ancak bilim insanları, hasarlı reaktörlerin içindeki enkaz bileşimi ve dağılımının daha iyi anlaşılabilmesi için daha fazla örnekleme yapılması gerektiğini söylüyor.

Nihai amaç, 3 numaralı reaktörde 2030'larda başlaması planlanan büyük ölçekli yakıt çıkarma işlemi için gerekli teknoloji ve teknikleri geliştirmek. Tepco, robotun engeller nedeniyle daha derin bölgeye ulaşamaması halinde bir önceki konumdan örnek toplamaya geri dönebileceğini söylüyor.

Tepco geçen yıl, teleskopik geri alma sisteminin ilk kullanımından bu yana geliştirildiğini doğruladı. Görüşü iyileştirmek için yeni bir kamera eklendi ve uç bölümde denge artırıldı.

Marttaki hazırlık çalışmaları, boruların sırasını kontrol etmek için yoğun işçi eğitimini ve daha önceki görevi birkaç ay geciktiren kamera sorunlarını içeriyordu.

dsfgtrhy
Tepco'nun Fukuşima prefaktörlüğünün Okuma kentindkei Fukuşima I nükleer santralinde ikinci yakıt enkazı denemesi sırasında izolasyon vanasından geçen uçtaki cihazı gösteren fotoğraflar (AFP)

Hizmetten çıkarma sürecinin onlarca yıl sürmesi bekleniyor. Bazı uzmanlar aşırı radyasyon seviyeleri ve teknik karmaşıklık nedeniyle bir yüzyıldan fazla sürebileceği uyarısında bulunuyor.

Robotlar, geçen ay iki reaktör binasının yeraltı bölgelerinden radyasyonlu kum torbalarını çıkarmaya başlamıştı.

2023'te Japonya, 540 olimpik yüzme havuzu hacmine eşdeğer arıtılmış atık suyu Pasifik Okyanusu'na bırakmaya başlamıştı. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın desteklediği bu hamle, Çin ve Rusya'nın Japon deniz ürünleri ithalatını yasaklamasına yol açmıştı.

Çin o zamandan beri Fukuşima yakınlarındaki deniz suyunda ya da deniz yaşamında herhangi bir anormallik olmadığını bildirmiş olsa da daha ileri testler yapılana kadar yasağı uygulamaya devam edecek.

Independent Türkçe