Macaristan bugün, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Budapeşte ziyaretinin ilk gününde, yargı organının Netanyahu hakkında tutuklama emri çıkarmasının ardından Uluslararası Ceza Mahkemesi'nden (UCM) çekilme niyetini açıkladı.
Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın ofisinin direktörü Gergely Gulyas Facebook'ta yaptığı paylaşımda, “Macaristan UCM'nden ayrılıyor. Çekilme süreci, Macaristan'ın anayasal ve uluslararası hukuki yükümlülükleri doğrultusunda başlayacak” ifadelerini kullandı.
Macar hükümetinin açıklaması, Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın Netanyahu'yu, İsrail Başbakanı’nın 2023'ten bu yana Avrupa'ya yapacağı ilk ziyaret için Budapeşte'de kabul etmesi sırasında geldi.
Macaristan Başbakanı Viktor Orban Netanyahu'yu geçtiğimiz kasım ayında, UCM'nin Netanyahu hakkında savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan tutuklama emri çıkarmasından bir gün sonra davet etmişti.
Orban, Avrupa Birliği (AB) üyesi olan Macaristan'ın mahkemeyi kuran anlaşmanın imzacısı olmasına rağmen tutuklama kararını uygulamayacağı sözünü vermişti.
Orban daha önce yaptığı açıklamada, mahkemenin kararının ‘devam eden bir anlaşmazlığa siyasi amaçlarla müdahale ettiğini’ belirtmişti.
Bir ülkenin UCM’den çekilmesi, genellikle resmi bir mektup şeklindeki çekilme belgesinin Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri'nin ofisine tevdi edilmesinden bir yıl sonra yürürlüğe girer.
Artan baskılar
UCM 21 Kasım'da Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında insanlığa karşı suçlar ve açlığın bir silah olarak kullanılması da dâhil olmak üzere savaş suçlarından tutuklama emri çıkardı.
Gazze Şeridi’ndeki savaş, Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail yerleşimlerine düzenlediği bir saldırıyla tetiklenmişti.
Orban'ın kendisini davet etmesinin ardından Netanyahu, mevkidaşına ‘ahlaki duruşu’ için teşekkür ederek karşılık verdi.
Ziyaret sırasında Orban'ın, Trump'ın Gazze Şeridi'ndeki iki milyondan fazla Filistinlinin Mısır ve Ürdün gibi komşu ülkelere yerleştirilmesi önerisinde Netanyahu'yu desteklemesi bekleniyor.
Netanyahu'nun ziyareti, hükümetinin bir iç güvenlik şefi ile bir başsavcı atama çabaları ve siyasetçilerin yargıç atama yetkisini genişletmesi nedeniyle artan baskılarla karşı karşıya olduğu bir döneme denk geliyor.
İsrail Başbakanı ayrıca, iki yardımcısının tutuklanmasının ardından Katar'dan bazı üst düzey çalışanlarına ödeme yapıldığı iddiasıyla açılan soruşturmada da ifade verdi.
Netanyahu'nun eski danışmanı Moshe Klugaft, “Netanyahu'nun taktiklerinden biri de İsrail gündemini kontrol etmektir” diyerek, Macaristan ziyaretinin kendisine günlerce sürecek tartışmaları belirleme fırsatı verdiğini söyledi.
Netanyahu: Cesur bir karar
Netanyahu, Budapeşte ziyareti sırasında Macaristan'ın UCM'den çekilmesinin ‘cesur ve ilkeli’ bir karar olduğunu söyledi.
Almanya: Hukuk için kötü bir gün
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun UCM'nin tutuklama kararına rağmen Macaristan'a yaptığı ziyareti kınadı.
Brüksel'de düzenlenen NATO dışişleri bakanları toplantısında konuşan Baerbock, “Bu uluslararası ceza hukuku için kötü bir gün. Avrupa'da hiç kimsenin hukukun üstünde olmadığını her zaman açıkça söyledim” ifadelerini kullandı.
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy (EPA)