عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Netanyahu'nun Budapeşte ziyareti... Macaristan UCM'den çekiliyor

Uluslararası Adalet Divanı amblemi (Reuters)
Uluslararası Adalet Divanı amblemi (Reuters)
TT
TT

Netanyahu'nun Budapeşte ziyareti... Macaristan UCM'den çekiliyor

Uluslararası Adalet Divanı amblemi (Reuters)
Uluslararası Adalet Divanı amblemi (Reuters)

Macaristan bugün, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Budapeşte ziyaretinin ilk gününde, yargı organının Netanyahu hakkında tutuklama emri çıkarmasının ardından Uluslararası Ceza Mahkemesi'nden (UCM) çekilme niyetini açıkladı.

Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın ofisinin direktörü Gergely Gulyas Facebook'ta yaptığı paylaşımda, “Macaristan UCM'nden ayrılıyor. Çekilme süreci, Macaristan'ın anayasal ve uluslararası hukuki yükümlülükleri doğrultusunda başlayacak” ifadelerini kullandı.

Macar hükümetinin açıklaması, Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın Netanyahu'yu, İsrail Başbakanı’nın 2023'ten bu yana Avrupa'ya yapacağı ilk ziyaret için Budapeşte'de kabul etmesi sırasında geldi.

Macaristan Başbakanı Viktor Orban Netanyahu'yu geçtiğimiz kasım ayında, UCM'nin Netanyahu hakkında savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan tutuklama emri çıkarmasından bir gün sonra davet etmişti.

Orban, Avrupa Birliği (AB) üyesi olan Macaristan'ın mahkemeyi kuran anlaşmanın imzacısı olmasına rağmen tutuklama kararını uygulamayacağı sözünü vermişti.

Orban daha önce yaptığı açıklamada, mahkemenin kararının ‘devam eden bir anlaşmazlığa siyasi amaçlarla müdahale ettiğini’ belirtmişti.

Bir ülkenin UCM’den çekilmesi, genellikle resmi bir mektup şeklindeki çekilme belgesinin Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri'nin ofisine tevdi edilmesinden bir yıl sonra yürürlüğe girer.

Artan baskılar

UCM 21 Kasım'da Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında insanlığa karşı suçlar ve açlığın bir silah olarak kullanılması da dâhil olmak üzere savaş suçlarından tutuklama emri çıkardı.

Gazze Şeridi’ndeki savaş, Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail yerleşimlerine düzenlediği bir saldırıyla tetiklenmişti.

Orban'ın kendisini davet etmesinin ardından Netanyahu, mevkidaşına ‘ahlaki duruşu’ için teşekkür ederek karşılık verdi.

Ziyaret sırasında Orban'ın, Trump'ın Gazze Şeridi'ndeki iki milyondan fazla Filistinlinin Mısır ve Ürdün gibi komşu ülkelere yerleştirilmesi önerisinde Netanyahu'yu desteklemesi bekleniyor.

Netanyahu'nun ziyareti, hükümetinin bir iç güvenlik şefi ile bir başsavcı atama çabaları ve siyasetçilerin yargıç atama yetkisini genişletmesi nedeniyle artan baskılarla karşı karşıya olduğu bir döneme denk geliyor.

İsrail Başbakanı ayrıca, iki yardımcısının tutuklanmasının ardından Katar'dan bazı üst düzey çalışanlarına ödeme yapıldığı iddiasıyla açılan soruşturmada da ifade verdi.

Netanyahu'nun eski danışmanı Moshe Klugaft, “Netanyahu'nun taktiklerinden biri de İsrail gündemini kontrol etmektir” diyerek, Macaristan ziyaretinin kendisine günlerce sürecek tartışmaları belirleme fırsatı verdiğini söyledi.

Netanyahu: Cesur bir karar

Netanyahu, Budapeşte ziyareti sırasında Macaristan'ın UCM'den çekilmesinin ‘cesur ve ilkeli’ bir karar olduğunu söyledi.

Almanya: Hukuk için kötü bir gün

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun UCM'nin tutuklama kararına rağmen Macaristan'a yaptığı ziyareti kınadı.

Brüksel'de düzenlenen NATO dışişleri bakanları toplantısında konuşan Baerbock, “Bu uluslararası ceza hukuku için kötü bir gün. Avrupa'da hiç kimsenin hukukun üstünde olmadığını her zaman açıkça söyledim” ifadelerini kullandı.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

İsrail, İran'ın nükleer tesislerine "sınırlı" bir saldırı başlatmayı düşünüyor

Tahran'ın yaklaşık 322 kilometre (200 mil) güneyinde yer alan Natanz'daki uranyum zenginleştirme tesisinin genel görünümü (Reuters)
Tahran'ın yaklaşık 322 kilometre (200 mil) güneyinde yer alan Natanz'daki uranyum zenginleştirme tesisinin genel görünümü (Reuters)
TT
TT

İsrail, İran'ın nükleer tesislerine "sınırlı" bir saldırı başlatmayı düşünüyor

Tahran'ın yaklaşık 322 kilometre (200 mil) güneyinde yer alan Natanz'daki uranyum zenginleştirme tesisinin genel görünümü (Reuters)
Tahran'ın yaklaşık 322 kilometre (200 mil) güneyinde yer alan Natanz'daki uranyum zenginleştirme tesisinin genel görünümü (Reuters)

İsrailli bir yetkili ve konu hakkında bilgi sahibi iki kaynağın Reuters'a verdiği bilgiye göre, ABD Başkanı Donald Trump'ın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'ya ABD'nin şu anda böyle bir hamleyi desteklemeye hazır olmadığını söylemesine rağmen, İsrail önümüzdeki aylarda İran'ın nükleer tesislerine yönelik bir saldırıyı göz ardı etmiyor.

İsrailli yetkililer Tahran'ın nükleer silah edinmesini engelleme sözü verirken, Netanyahu da İran'la yapılacak her türlü müzakerenin nükleer programın tamamen ortadan kaldırılmasıyla sonuçlanması gerektiğinde ısrar ediyor.

ABD ve İran arasındaki nükleer ön görüşmelerin ikinci turu, geçen hafta Muskat'ta yapılan ilk turun ardından bugün Roma'da gerçekleştirilecek.

İsrail geçtiğimiz aylarda ABD Başkanı Donald Trump yönetimine İran tesislerine saldırmak için bir dizi seçenek sundu ve bunlardan bazılarının ilkbahar sonu ile yaz aylarında yapılması planlanıyor.

Kaynaklara göre bu planlar, Tahran'ın nükleer programını silah haline getirme kabiliyetini aylarca, bir yıl veya daha uzun süre sekteye uğratabilecek. Operasyon, yoğunluğu değişen hava saldırıları ve komando operasyonlarının bir karışımını içeriyor.

New York Times çarşamba günü, Trump'ın bu ayın başlarında Beyaz Saray'da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yaptığı görüşmede, Washington'un Tahran ile diplomatik görüşmelere öncelik vermek istediğini ve kısa vadede İran'ın nükleer tesislerine yönelik bir saldırıyı desteklemeye hazır olmadığını söylediğini aktardı.

Ancak İsrailli yetkililer, ordularının İran'a daha az ABD desteği gerektirecek sınırlı bir saldırı düzenleyebileceğine inandıklarını ifade ettiler. Şarku’l Avsat’ın Reuters'ten aktardığına göre bu saldırı İsrail'in başlangıçta önerdiğinden çok daha küçük çaplı olacak.

Özellikle nükleer anlaşmayla ilgili görüşmeler başlarken İsrail'in böyle bir saldırıyı gerçekleştirip gerçekleştirmeyeceği ya da ne zaman gerçekleştireceği belirsiz.

 İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi (AP)İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi (AP)

Bu hamlenin Trump'ı yabancılaştırması ve ABD'nin İsrail'e verdiği daha geniş desteği tehlikeye atması muhtemeldir.

Biden yönetiminden iki eski üst düzey yetkili Reuters'a yaptıkları açıklamada, planların bazı bölümlerinin geçen yıl Biden yönetimine sunulduğunu söyledi. Planların neredeyse tamamı doğrudan askeri müdahale ya da istihbarat paylaşımı yoluyla ABD'nin önemli ölçüde desteğini gerektiriyordu. İsrail ayrıca Washington'dan İran'ın misilleme yapması halinde, İsrail'in kendisini savunmasına yardım etmesini istedi.

Yorum talebine yanıt olarak ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Reuters'e Trump'ın perşembe günü gazetecilere İsrail'i bir saldırı başlatmaktan caydırmadığını, ancak Tahran'a karşı askeri eylemi desteklemek için “acele etmediğini” söylediği yorumlarına atıfta bulundu.

Trump şöyle dedi: “Bence İran'ın büyük bir ülke olma ve ölüm olmadan mutlu yaşama şansı var. Bu benim ilk tercihim. Eğer ikinci bir seçenek varsa, bunun İran için çok kötü olacağını ve İran'ın diyalog istediğini düşünüyorum” dedi.

Üst düzey bir İsrailli yetkili Reuters'a yaptığı açıklamada, İran'ın vurulması konusunda henüz bir karar alınmadığını belirtti.

İranlı üst düzey bir güvenlik yetkilisi, Tahran'ın İsrail'in planlarından haberdar olduğunu ve herhangi bir saldırının “İran'dan sert ve kararlı bir yanıt” alacağını söyledi.

ABD'ni başkanı Donald Trump (Reuters)ABD'ni başkanı Donald Trump (Reuters)

Yetkili Reuters'a yaptığı açıklamada, “Güvenilir kaynaklardan İsrail'in İran'ın nükleer tesislerine büyük bir saldırı planladığına dair istihbarat aldık. Bu, İran'ın nükleer programı konusunda devam eden diplomatik çabalardan duyulan memnuniyetsizlikten ve Netanyahu'nun siyasi hayatta kalma aracı olarak çatışmaya duyduğu ihtiyaçtan kaynaklanıyor” değerlendirmesinde bulundu.

İran ve ABD arasında Tahran'ın nükleer hedefleri konusunda on yıllardır süren anlaşmazlığı çözmek üzere yürütülen görüşmelerin ikinci turu bugün Roma'da başlıyor.

Bazı İranlı yetkililerin yaptırımların yakında kaldırılabileceği yönündeki spekülasyonlarının ardından Tahran, anlaşmaya hızlı bir şekilde varılabileceği yönündeki beklentileri en aza indirmeye çalışıyor. İran Lideri Ali Hamaney geçen hafta yaptığı açıklamada “ne aşırı iyimser ne de aşırı kötümser” olduğunu söyledi.

ABD yönetimi İran'ın nükleer sorununu çözmenin en iyi yolu konusunda ikiye bölünmüşken, son birkaç gündür müzakerelere yeniden başlama şansını araştırmak üzere Arap ve uluslararası başkentlere diplomatik seferler düzenleniyor.

Tahran ve Washington arasındaki nükleer görüşmelerin ikinci turunun arifesinde İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi dün yaptığı açıklamada, ABD'nin niyetleri konusunda “ciddi şüpheleri” olduğunu söyledi.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) Direktörü Rafael Grossi, ABD ve İran'ın yeni bir nükleer anlaşmaya varmak için çok az zamanı olduğunu vurgularken, İran Dışişleri Bakanlığı ajansın devam eden görüşmelere katılması önerisini “henüz çok erken olduğu için” reddetti.

Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Genel Müdürü Rafael Grossi Tahran'daki görüşme öncesinde (AP)Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Genel Müdürü Rafael Grossi Tahran'daki görüşme öncesinde (AP)

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) İran'ın uranyumu yüzde 60 gibi yüksek bir oranda zenginleştiren nükleer silah sahibi olmayan tek ülke olduğunu ve bu oranın nükleer silah yapmak için gereken yüzde 90'a yakın olduğunu bildirirken, İran'ın büyük miktarlarda bölünebilir madde stoklamaya devam ettiğine dikkat çekiyor.