Trump: İran nükleer silah sahibi olma fikrinden vazgeçmeli

İran'a karşı sert bir karşılık vermek zorunda kalırsak.

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
TT

Trump: İran nükleer silah sahibi olma fikrinden vazgeçmeli

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump, Tahran'ın nükleer silah edinmesini önleme taahhüdünü yenileyerek ülkesini İran'a karşı “sert bir eyleme” zorlamaması konusunda uyardı.

Trump şunları söyledi: “İran nükleer silah sahibi olma hayalinden vazgeçmeli ya da sert bir yanıtla karşılaşmalı.”

Olası yanıtın İran'ın nükleer tesislerine yönelik saldırıları içerip içermeyeceği sorusuna ABD Başkanı şu yanıtı verdi “Kesinlikle.”

“İran nükleer silahlara sahip olmadığı sürece büyük bir ülke olabilir” diyen Trump sözlerini şöyle sürdürdü: ”İran bizimle anlaşma yapmak istiyor ama nasıl yapacaklarını bilmiyorlar.”

Geçtiğimiz Cumartesi günü Maskat'ta ABD ve İran tarafları arasında yapılan görüşmenin ardından Roma'da yapılması planlanan görüşmeye atıfta bulunan Trump, İran konusunda hızlı bir karar alınmasına ilişkin daha önce yaptığı açıklamalara açıklık getirerek Tahran'ın ABD yönetimiyle anlaşmak istediğini ancak bunu nasıl yapacağını bilmediğini ifade etti.

Trump, “Uzun zaman oldu ve bence bu toplantılar ilerlememize yardımcı olabilir, ancak İran nükleer silah sahibi olma fikrinden vazgeçmeli. Nükleer silaha sahip olamazlar” dedi.

Beyaz Saray Oval Ofis'te El Salvador Devlet Başkanı ile yaptığı görüşmede açıklamalarda bulunan Trump, “Hiç kimsenin nükleer silaha sahip olmasına izin veremeyiz. Bence bizden faydalanıyorlar çünkü bu ülkede dürüst olmayan insanlarla iş yapmaya alışkınlar. İranlılar hızlı hareket etmeli çünkü nükleer silaha sahip olmaya çok yakınlar ama bunu elde edemeyecekler.

Onlara karşı çok sert adımlar atmamız gerekirse atarız. Bunu bizim için, dünya için yapıyorum. Bunlar radikal insanlar ve nükleer silaha ya da nükleer tesise sahip olamazlar" dedi.

Cumartesi günü gazetecilere yaptığı açıklamada görüşmelerin “iyi” geçtiğini ifade eden Trump sözlerini şöyle sürdürmüştü: “Görüşmeleri bitirene kadar hiçbir şeyin önemi yok, bu yüzden bu konuda konuşmayı sevmiyorum ama çok iyi geçti. İran'daki durumun çok iyi olduğunu düşünüyorum."

İki ülkenin Cumartesi günü Umman'da “olumlu” ve “yapıcı” görüşmeler gerçekleştirdiklerini ve bu hafta tekrar bir araya gelme konusunda anlaştıklarını açıklamalarının ardından Trump Pazar akşamı İran konusunda çok hızlı bir karar alınmasını beklediğini vurguladı.

Air Force One uçağında gazetecilere yaptığı açıklamada İran konusunda danışmanlarıyla bir araya geldiğini ifade eden Trump, İran konusunda çok hızlı bir şekilde karar vereceklerini belirterek, daha fazla ayrıntı vermedi.

ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth Pazar günü yaptığı açıklamada, ABD'nin İran'ın nükleer silah geliştirmesini önlemek için diplomatik bir çözüm bulmayı umduğunu, ancak bu başarılamazsa ordunun “İran'ın kalbine sert bir şekilde vurmaya” hazır olduğunu söyledi.

CBS'e verdiği demeçte, Başkan Donald Trump'ın askeri seçeneğe başvurmak zorunda kalmamayı umduğunu belirtirken, “uzağa, derine ve sert bir şekilde gitme yeteneğimizi gösterdik” dedi.

İngiltere'nin MI6 istihbarat servisinin başkanı Richard Dearlove geçen hafta NBC News'e verdiği demeçte şunları söyledi: "ABD yönetimi çok yüksek bir bedel talep edecek. ABD, İran'ın ister enerji ister silah amaçlı olsun nükleer programını tamamen terk etmesini istiyor. Bence Trump ve İsrail için bir kırmızı çizgi var ve bu da İran'ın nükleer kapasiteye sahip olmaması gerekir. İran nükleer silah sahibi olmaya çalışırsa ya da istihbarat nükleer silah sahibi olduğunu gösterirse ABD-İsrail ortak saldırısı olacağı çok açık.”

Trump görüşmelerin başarısız olması halinde askeri seçeneği göz ardı etmeyi reddetti ve diplomasinin işe yaramaması halinde Tahran'ın “çok kötü bir durumla” karşı karşıya kalacağını söyledi.

Dearlove, “Eğer İranlılar müzakerelerden kaçar ya da yanıltmayı seçerlerse - ki bunu yapmaya alışkınlar. Bunu yapabilecek kapasitedeler, kendilerini büyük bir krize sürükleyecek olanlar da onlardır" dedi.

Batılı güçler, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın (IAEA) İran'ın yüzde 60 uranyum stokunun altı bomba üretmeye yetecek düzeyde olduğunu teyit etmesinin ardından, Tahran'ın zenginleştirmeyi silah üretimi için gereken yüzde 90'a çıkarmak istemesi halinde İran'ın nükleer programının raydan çıkabileceğinden korkuyor.



İsrail gazetesi, İsrail’in CENTCOM Komutanı Corella görevden ayrılmadan önce İran'ı vurmayı istediğini yazdı

ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı General Michael Corella (Reuters)
ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı General Michael Corella (Reuters)
TT

İsrail gazetesi, İsrail’in CENTCOM Komutanı Corella görevden ayrılmadan önce İran'ı vurmayı istediğini yazdı

ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı General Michael Corella (Reuters)
ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı General Michael Corella (Reuters)

İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth, İsrail'in ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı General Michael Corella’sız ‘İran'ı vurmak istemediğini’ yazdı.

Gazete, ABD ve İsrail'in kilit bir müttefiki olan General Corella'nın İran'ın nükleer tesislerine yönelik ortak bir saldırıyı desteklediğini ve İsrailli yetkililerin General Corella'nın görev süresinin sona ermesine birkaç ay kala Tahran'a karşı harekete geçmeyi istediğini ve ABD’li Generalin askeri bağlantılarıyla ‘bölgesel bir şemsiye’ inşa ettiğini kaydetti.

ABD merkezli New York Times (NYT) gazetesi dün yayınladığı bir haberde General Michael Corella’nın İsrail'in ABD savunma güçleri içindeki en güçlü müttefiklerinden biri ve ABD ordusu içinde İran'ın nükleer tesislerine karşı İsrail ile ortak bir saldırı çağrısında bulunan tek ses olduğunu yazdı.

efrgthy
CENTCOM Komutanı General Michael Eric Corella, Ürdün'ün başkenti Amman'daki bir hava üssünde düzenlenen basın toplantısında konuşurken, 12 Eylül 2022 (Reuters)

Yedioth Ahronoth, Hamas’ın 7 Ekim 2023’te İsrail’e yönelik saldırısından bu yana General Corella'nın, ABD uçak gemilerinin bölgeye konuşlandırılması da dâhil olmak üzere ABD ile İsrail arasındaki askeri koordinasyonun güçlendirilmesinde önemli bir rol oynadığını belirtti.

General Corella şimdi, görev süresinin bitmesine sadece birkaç ay kala, Washington'da İran'a karşı koordineli bir askeri harekat için baskı yapan bir grup isme liderlik ediyor. Ancak, Donald Trump'ın yönetiminde diplomasiden yana olan diğer isimler bu tutuma karşı çıkıyor.

Şarku’l Avsat’ın NYT'den aktardığı habere göre son aylarda ABD içindeki tartışmalar, General Corella'nın başını çektiği ve ortak bir askeri saldırıdan yana olanlar ile İran'ın nükleer hırslarını engellemek için diplomasiden yana olanlar olmak üzere iki tarafa bölündü. Sonunda Başkan Donald Trump ikinci tarafın yanında yer alarak İsrail'in Tahran’a karşı operasyon planlarını erteledi.

Basında yer alan haberlere göre İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Trump'ı operasyonu onaylamaya ikna etmek için son bir çabayla Washington'a gitti, ancak başarısız oldu.

NYT'ye konuşan İsrailli yetkililer, İsrail ordusunun hava saldırısı ve özel kuvvetlerin ortak saldırısını içeren bir plan geliştirdiğini, fakat bu planın ekim ayına kadar operasyonel olarak hazır olmayacağını söyledi.

Sonuç olarak İsrail, ABD'nin desteğine ihtiyaç duyduğu tek taraflı bir hava saldırısı planlamaya yöneldi.

General Corella ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ABD'nin böyle bir durumda İsrail’e nasıl yardımcı olabileceğini değerlendirdi. ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), bölgeye iki uçak gemisi, Patriot ve THAAD füze sistemleri ve bombardıman uçakları gönderdi. Bu hareketlilik, İsrail'in İran’a karşı olası saldırısına hazırlık olarak yorumlandı.

İsrailli savunma analistlere göre İran'ın nükleer programına yönelik başarılı bir saldırı ihtimali hızla azalıyor.

İsrail’in ve ABD’nin istihbarat kaynaklarına göre İsrail'in Gazze'deki son askeri kazanımları, İran'daki iç karışıklık ve mevcut jeopolitik uzlaşıların birleşimi, etkili bir saldırı için nadir bir fırsat sunuyor. Halefinin kim olacağı belirsizliğini koruduğu için General Corella görevi bıraktığında bu fırsat dramatik bir şekilde zayıflayabilir.

General Corella, işbirlikçi ve kuralsız olmayan liderlik tarzı, orta düzey İsrailli generallere doğrudan ulaşması ve onların görüşlerini alması nedeniyle hem Tel Aviv'de hem de Washington'da büyük övgü topluyor.

gtyhujı
CENTCOM Komutanı General Michael Corella (AP)

CENTCOM, General Corella döneminde büyük bir teknolojik dönüşüm geçirerek siber altyapısını geliştirdi. CENTCOM içinde özel bir teknoloji bölümü kuruldu. General Corella, tüm bunları yaparken bir yandan da Husiler, Iraklı milisler ve İran'a karşı günlük operasyonları yürüttü.

Yedioth Ahronoth gazetesi haberinde şu ifadelere yer verdi:

“General Corella, CENTCOM Komutanlığı görevini sonlandırmaya hazırlanırken, halefinin İran'a karşı aynı saldırgan tutumu sürdürüp sürdürmeyeceği ve görevinden ayrılmasıyla İsrail'in İran’a karşı olası askeri operasyon fırsatının kaybolup kaybolmayacağı soruları gündemde kalmaya devam ediyor.”