Uzmanlar, Trump'ın gümrük vergilerinin soğuk savaşa yol açabileceğini söylüyorhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5135080-uzmanlar-trump%C4%B1n-g%C3%BCmr%C3%BCk-vergilerinin-so%C4%9Fuk-sava%C5%9Fa-yol-a%C3%A7abilece%C4%9Fini-s%C3%B6yl%C3%BCyor
Uzmanlar, Trump'ın gümrük vergilerinin soğuk savaşa yol açabileceğini söylüyor
Fotoğraf: Reuters
Trump yönetiminin Çin'le süregelen gümrük vergisi savaşı, gözlemcilerde yeni bir Soğuk Savaş tarzı güç çatışmasının patlak verebileceği endişesi yaratıyor.
Washington'daki düşünce kuruluşlarından Stimson Center'ın Çin programı direktörü Yun Sun, Wall Street Journal'a "Gördüğümüz şey, tarihteki en büyük ticaret savaşı" diye konuştu.
Ticaret savaşının diğer alanlara yayılma riski epey yüksek.
ABD ve Çin'in ilişkisi uzun zamandır karmaşık (büyük ticaret ortakları olmanın yanı sıra jeopolitik ve ekonomik rakip olmayı da kapsıyor) ancak Trump yönetiminin dünya çapında gümrük vergilerini içeren "Kurtuluş Günü" gündemiyle yeni bir paradigma başladı.
Cumhuriyetçi Başkan başlangıçta taahhüt ettiği karşılıklı gümrük vergilerinin birçoğunu daha sonra durdurmuş olsa da Çin hâlâ yüzde 145'lik gümrük vergisi oranıyla karşı karşıya ve bu önlem Pekin'in ABD'yi yüzde 125'lik bir vergiyle vurmasına ilham verdi.
Trump, Çin'le bir tür ticaret anlaşmasına varma ihtimali hakkında kamuoyu önünde iyimser olsa da yönetim, böyle bir düzenleme yapmaya ilişkin ilerlemeyi kamuoyuna açıklamadı.
Trump geçen hafta "Bir anlaşma yapacağız" demişti.
Çin'le çok iyi bir anlaşma yapacağımızı düşünüyorum.
Başkan iyimser olabilir ancak diğer pek çok belirti her iki tarafın da tutumunun sertleştiğine işaret ediyor.
Çin gümrük vergilerine karşı "sonuna kadar savaşma" sözü verirken, Trump yönetimi Çin'e giden ABD yapımı yüksek teknoloji bilgisayar çiplerine ihracat kontrolleri getirdi.
Pekin bu hafta, ABD'yle Çin'in çıkarlarına zarar verecek ticaret anlaşmaları yapan ülkelere karşı "sert ve çift taraflı karşı önlemler alacağını" açıkladı.
Çin Ticaret Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Birleşik Devletler, sözümona 'eşitlik' bayrağı altında tüm ticaret ortaklarına yönelik gümrük vergilerini kötüye kullanırken, aynı zamanda tüm tarafları kendileriyle sözümona 'karşılıklı gümrük vergileri' müzakereleri başlatmaya zorluyor" dendi.
Öte yandan Journal'a göre Trump ve Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun Çinli mevkidaşlarından anlaşma yapmak için doğrudan bir mesaj ya da teklif almadığı bildirildi.
ABD'yle Çin arasındaki gerilim ticari konuların dışında da bir süredir tırmanıyor. Sözkonusu olaylar arasında son aylarda iki ülke arasında yaşandığı iddia edilen kısasa kısas siber saldırılar ve Çin'in ABD'yle aynı saftaki Tayvan adası çevresinde geniş çaplı askeri tatbikatlar gerçekleştirmesi de var.
Piyasalar temkinli... Trump, Fed'i kontrol etmek için ‘gölge başkan’ mı kullanacak?https://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5135161-piyasalar-temkinli-trump-fedi-kontrol-etmek-i%C3%A7in-%E2%80%98g%C3%B6lge-ba%C5%9Fkan%E2%80%99-m%C4%B1-kullanacak
Piyasalar temkinli... Trump, Fed'i kontrol etmek için ‘gölge başkan’ mı kullanacak?
New York Borsası'nda bir yatırımcı (Reuters)
Yatırımcılar, ABD Başkanı Donald Trump'ın Fed Başkanı Jerome Powell'ı görevden alma girişiminin, merkez bankasının enflasyonla mücadele ve bağımsız hareket etme kabiliyetine olan piyasa güvenini zayıflatacağı için varlık fiyatlarına büyük bir darbe vurabileceğinden korkuyor.
Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre piyasalardaki bazı uzmanlar, böyle bir hareketin zaten zayıflamış olan dolara daha fazla zarar verebileceğini, hisse senetleri üzerindeki baskıyı artırabileceğini, tahvil getirilerini yükseltebileceğini ve potansiyel olarak finansal piyasalardaki gerilimi tırmandırabileceğini söyledi.
Dünyanın en güçlü merkez bankası olan Fed'in güvenilirliği tarihsel bağımsızlığına dayanıyor. Ancak bankayı faiz oranlarını istediği kadar hızlı düşürmediği için defalarca eleştiren Trump, gerektiğinde faiz oranlarını yükseltmeye daha az istekli ya da hızlı bir şekilde düşürmeye daha meyilli yeni bir başkanın enflasyonun hızını artırabileceği endişelerini dile getirdi.
CV Advisors'ın baş yatırım yetkilisi Elliot Dornbusch şunları söyledi: “Powell görevden alınırsa, piyasa bunu muhtemelen enflasyonist bir sinyal olarak yorumlayacaktır. Bu da uzun vadeli faiz oranlarını yükseltebilir ve doların küresel rezerv para birimi statüsünü zayıflatabilir.”
ABD Başkanı Donald Trump, 2 Kasım 2017 tarihinde Beyaz Saray'da Jerome Powell'ı dinliyor. (Arşiv - Reuters)
Harris Financial Group'un yönetici ortağı Jamie Cox, ‘para politikasının siyasi bir araç olmadığını’ vurgulayarak, ‘Powell'ın görevden alınması halinde piyasaların şiddetli bir tepki göreceği’ uyarısında bulundu.
Bu korkuların yansımaları varlık fiyatlarında şimdiden hissedilmeye başlandı. Dolar pazartesi günü üç yılın en düşük seviyesine geriledi, hisse senetleri düştü, Standard & Poor's 500 endeksi şubat ayındaki zirvesinden yaklaşık yüzde 16 değer kaybetti ve gösterge ABD Hazine getirileri yükseldi.
Uzun vadeli ABD tahvillerinin getirileri pazartesi günü yükseldi. Powell'ın görevden alınması, yatırımcıların uzun vadeli tahvil tutmak için talep ettikleri ödül olan ‘vade primi’ üzerinde daha fazla baskı yaratabilir. Enflasyona yönelik piyasa beklentileri ise nispeten sabit kaldı.
Beyaz Saray Ulusal Ekonomi Konseyi Direktörü Kevin Hassett cuma günü yaptığı açıklamada, Trump ve ekibinin Powell'ı kovma olasılığını değerlendirdiğini söylerken, Trump pazartesi günü faiz oranlarının derhal düşürülmemesi halinde ekonominin yavaşlayabileceği uyarısında bulundu. Beyaz Saray aynı gün daha fazla yorum yapmayı reddetti.
Uzak bir senaryo ama konuşulmaya başlandı
Bazı yatırımcılar, yasal engellere rağmen Powell'ı görevden alma girişimini ciddiye almaya başladıklarını söyledi. ABD Başkanı’nın, başkan tarafından atanan ve Senato tarafından onaylanan Fed Başkanı’nı görevden almaya yasal olarak yetkili olup olmadığı halen belirsizliğini koruyor.
Yüksek Mahkeme şu anda Trump'ın diğer bağımsız kurumların üyelerini görevden alma girişimleriyle ilgili bir davayı değerlendiriyor.
Analistler, özellikle Trump'ın ticaret politikalarının beklenenden daha sert olması ve piyasalarda ciddi dalgalanmalara yol açmasının ardından, daha önce olası olmayan senaryoların daha olası hale geldiğine inanıyor. Tarifelerin açıklandığı 2 Nisan'dan bu yana Standard & Poor's 500 endeksi yüzde 9 düştü.
Natixis'in ABD baş ekonomisti Christopher Hodge, Trump'ın yorumlarının ardından yaptığı açıklamada, “Daha önce Trump'ın Powell'ı kovma ihtimalinin çok düşük olduğunu düşünüyordum, ancak güvenim aşınmaya başladı” dedi.
Stratejistler böyle bir hamlenin varlık fiyatları üzerinde geniş çaplı bir baskı yaratacağına inanıyor. Jackson Square Capital'in yönetici ortağı Andrew Graham, S&P 500'ün 4.835 puanın altına düşebileceğini, bunun da kapanışına göre yaklaşık yüzde 6'lık bir düşüşe eşdeğer olduğunu tahmin ediyor.
New York'taki Nasdaq stüdyosu (EPA)
Chicago'daki Cresset Capital'in baş yatırım yetkilisi Jack Ablin, Trump'ın Fed'e sadık birini atamasının ve artan enflasyona rağmen faiz indirimlerine gitmesinin mevcut dalgalanmayı uzatabileceğini söyledi. “Hem hisse senetleri hem de dolar aşırı değerli, bu da onlara bu bağlamda düşmek için daha fazla alan sağlıyor” diyen Ablin, gösterge ABD hisse senedi endeksinin yüzde 10 ila 15 oranında aşırı değerli olduğunu düşünüyor.
Annex Wealth Management'ın baş ekonomisti Brian Jacobsen, böyle bir hareketin ‘ABD dolarına olan güveni artırmayacağını’ söylerken, World Investment Advisors'ın baş yatırım yetkilisi Nate Garrison, Powell'ın Fed'deki performansının tutarlı ve dengeli olduğunu belirtti. Garrison, “Sadece görevden alınma tehdidi bile piyasalar için çok tedirgin edici” dedi.
Powell'ın yerine kim geçebilir?
Trump'ın Powell'ı kamuoyu önünde eleştirme konusunda uzun bir geçmişi var. 2019'da onu ‘düşman’ olarak nitelendirdi, ancak son seçimi kazandıktan sonra onu değiştirmek gibi bir niyeti olmadığını söyledi.
Powell ise gelecek yıl mayıs ayında görev süresi dolmadan istifa etme niyetinde olmadığını ifade ederek, merkez bankasının faiz oranlarına ilişkin kararlar almadan önce, özellikle de gümrük tarifelerinden kaynaklanan enflasyonist baskılar ışığında, ekonomik verileri izlemeye devam edeceğini vurguladı.
Wall Street Journal'ın geçen hafta bildirdiğine göre Trump, Powell'ın yerine eski bir Fed üyesi olan Kevin Warsh'ı atamayı düşünebilir. Ancak habere göre Warsh, Powell'ın görev süresini tamamlaması gerektiğine inanıyor.
Capital Economics, potansiyel adayın Warsh kadar yetkin olması halinde piyasa tepkisinin bu kadar olumsuz olmayabileceğini, ancak bunun ‘Fed'in bağımsızlığını zayıflatmaya yönelik bir ilk adım’ olabileceğini, özellikle de diğer yönetim kurulu üyelerinin görevden alınması halinde bunun ‘daha şiddetli bir piyasa tepkisine’ yol açacağını savundu.
Bazı piyasa katılımcıları ise Trump'ın en kolay seçeneğinin Powell yerine asıl karar verici olarak görülecek bir ‘gölge Fed başkanı’ yaratmak olacağına inanıyor. Ancak bu senaryo da tepkiyle karşılanabilir.
Tanglewood Total Wealth Management'ta makroekonomik stratejist olan Tom Bruce, “Eğer yeni Fed başkanı para politikasında gevşeme sinyali veriyor gibi görünürse, bu piyasalar için felaket olur” dedi.
