عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Ticaret savaşı sürerken Çin, ABD’ye el uzattı: Ay numuneleri paylaşılacak

Chang’e 5, Çin Ay Keşif Programı kapsamında Ay’dan numune getirilen ilk görevdi (AP)
Chang’e 5, Çin Ay Keşif Programı kapsamında Ay’dan numune getirilen ilk görevdi (AP)
TT
TT

Ticaret savaşı sürerken Çin, ABD’ye el uzattı: Ay numuneleri paylaşılacak

Chang’e 5, Çin Ay Keşif Programı kapsamında Ay’dan numune getirilen ilk görevdi (AP)
Chang’e 5, Çin Ay Keşif Programı kapsamında Ay’dan numune getirilen ilk görevdi (AP)

ABD’yle ticaret savaşına rağmen Çin, Ay'dan topladığı kaya örneklerini Amerikalı bilim insanlarıyla paylaşacak. 

Çin Ulusal Uzay İdaresi’nden (CNSA) dün yapılan açıklamada, ABD’de NASA'dan fon alan Brown Üniversitesi ve Stony Brook'taki New York Eyalet Üniversitesi’nden araştırmacıların, Ay’dan alınan örnekleri incelemesine izin verileceği belirtildi. 

Bunlara ek olarak numuneler Almanya, Fransa, Birleşik Krallık, Japonya ve Pakistan’dan birer üniversiteyle daha paylaşılacak. 

CNSA Direktörü Shan Zhongde, Ay’dan alınan kaya parçalarının “tüm insanlığın paylaştığı bir hazine” niteliğinde olduğunu söyledi. 

Bilim insanlarının erişimine açılacak numuneler, Çin’in insansız uzay aracı Chang’e 5 tarafından 2020’de Ay’dan Dünya’ya getirilmişti. ABD ve Sovyetler Birliği, 1972’de Ay’dan kaya örneği almıştı. Chang’e 5 göreviyle Çin, bunu başaran üçüncü ülke oldu.

Geçen yıl haziranda görevini tamamlayan Chang’e 6 ise Ay’ın uzak yüzünden kaya numunesi getirmişti. Böylelikle Çin bir ilke imza atmıştı.  

Çin’in uzay programını tasarlayan Wu Weiren, Reuters’a verdiği söyleşide ABD’nin son dönemdeki “izolasyonist” politikasını eleştirerek şu ifadeleri kullandı: 

ABD geçmişte dünyaya açık olmasına rağmen şimdi epey kapalı görünüyor. Bizse geçmişte kapalıydık ve şimdi açığız. Bunun nedeni ulusumuzun genel anlamda gücünün ve özgüveninin artmasıdır.

Washington ve Pekin arasındaki ortak uzay çalışmaları, eski ABD Başkanı Barack Obama döneminde 2011’de yürürlüğe konan yasa nedeniyle sekteye uğramıştı. Yasa uyarınca NASA’nın FBI’yla birlikte çalışarak, Çin’le gerçekleştirilecek herhangi bir görüşme veya ortak projenin ABD ulusal güvenliğini tehdit etmeyeceğini Kongre’ye belgelemesi isteniyor. Kongre’den onay çıkmadığı sürece ortak proje geliştirilemiyor.

NASA Direktörü Bill Nelson, Ay’dan toplanan numunelerin ABD’deki üniversitelere getirilmesi amacıyla gerekli belgelerin hazırlanmasında FBI’yla ortak çalışacaklarını belirtmişti.

Çin’in kaya örneklerini ABD’yle paylaşma kararı, iki ülke arasında başlayan ticaret savaşının etkileri sürerken geldi. Reuters, Pekin’in uzay araştırmalarındaki gücünü hem yakın ortakları hem de ABD’yle daha sıkı siyasi bağlar kurmak için kullanmayı hedeflediğini yazıyor.

ABD Başkanı Donald Trump'ın 2 Nisan'da açıkladığı gümrük vergileriyle Washington-Pekin hattında yeni bir ticaret savaşı başlamıştı. 

ABD ve Çin arasındaki misilleme tarifeler sonucunda Washington, Pekin'e uyguladığı vergi oranını yüzde 145'e kadar çıkarmıştı. Çin de tarife oranını son olarak yüzde 125'e yükseltmişti. Trump, diğer ticaret ortakları için ek tarifelerin 90 günlüğüne askıya alındığını açıklamıştı.

Independent Türkçe, BBC, Reuters

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

İsrail, ‘Filistin devletinin kurulmasını engellemek’ amacıyla Batı Şeria'da 19 yeni yerleşim yerinin inşasını onayladı

Batı Şeria'nın Nablus kentinin doğusunda bulunan bir İsrail yerleşim yeri (AFP)
Batı Şeria'nın Nablus kentinin doğusunda bulunan bir İsrail yerleşim yeri (AFP)
TT
TT

İsrail, ‘Filistin devletinin kurulmasını engellemek’ amacıyla Batı Şeria'da 19 yeni yerleşim yerinin inşasını onayladı

Batı Şeria'nın Nablus kentinin doğusunda bulunan bir İsrail yerleşim yeri (AFP)
Batı Şeria'nın Nablus kentinin doğusunda bulunan bir İsrail yerleşim yeri (AFP)

İsrail güvenlik kabinesi bugün işgal altındaki Batı Şeria’da 19 yeni yerleşim biriminin kurulmasına onay verdi. Aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, bu adımın ‘bir Filistin devletinin kurulmasını engellemeyi’ amaçladığını söyledi.

Smotrich’in ofisinden yapılan açıklamaya göre, söz konusu kararla birlikte son üç yılda onay verilen yerleşim sayısı 69’a yükseldi.

İsrail’in bu kararı, Birleşmiş Milletler’in (BM) Batı Şeria’daki yerleşim faaliyetlerinin hız kazandığını ve 2017’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştığını duyurmasından birkaç gün sonra geldi.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Smotrich’in ofisinden yapılan açıklamada, “İşgal altındaki Batı Şeria’da 19 yeni yerleşim yerinin onaylanması ve düzenlenmesine ilişkin Maliye Bakanı ile Savunma Bakanı Yisrael Katz’ın önerisi, güvenlik kabinesi tarafından kabul edildi” denildi.

Açıklamada söz konusu adım ‘tarihi’ olarak nitelendirilirken, bunun bir Filistin devletinin kurulmasını engellemeyi amaçladığı ifade edildi. Smotrich, “Fiili olarak bir Filistin terör devletinin kurulmasını engelliyoruz” dedi.

Smotrich sözlerini şöyle sürdürdü: “İzlediğimiz yolun doğru olduğuna inanarak, tarihi miras alanımızdaki yerleşim yerlerini geliştirmeye, inşa etmeye ve güçlendirmeye devam edeceğiz.”

Açıklamaya göre, onaylanan yerleşimlerin bulunduğu bölgeler yüksek stratejik öneme sahip. Bunların başında, yaklaşık 20 yıl önce Batı Şeria’nın kuzeyinde kaldırılan Ganim ve Kadim yerleşimlerinin yeniden kurulması geliyor.

Onay verilen yerleşimler arasında, fiilen mevcut olan ancak bugüne kadar yasal statüye sahip olmayan beş kaçak yerleşim de bulunuyor.

ABD Başkanı Donald Trump, daha önce İsrail’i Batı Şeria’yı ilhak etme konusunda uyarmıştı. Buna karşın İsrail’deki aşırı sağcı hükümette yer alan bazı bakanlar, bu adımı mümkün olan en kısa sürede hayata geçirmeye çalışıyor.

Batı Şeria’daki tüm İsrail yerleşimleri uluslararası hukuka göre yasa dışı kabul edilirken, yerleşim karakolları İsrail yasalarına göre de illegal sayılıyor.

İsrail’in 1967’de işgal edip ilhak ettiği Doğu Kudüs hariç olmak üzere, Batı Şeria’da yaklaşık 500 bin İsrailli yerleşimci ile birlikte yaklaşık üç milyon Filistinli yaşıyor.

DÜNYA

Güney Afrika’da silahlı saldırı: 10 ölü, 10 yaralı

Johannesburg kent merkezinde 18 Aralık 2025 tarihli polis baskınından bir kare (AFP)
Johannesburg kent merkezinde 18 Aralık 2025 tarihli polis baskınından bir kare (AFP)
TT
TT

Güney Afrika’da silahlı saldırı: 10 ölü, 10 yaralı

Johannesburg kent merkezinde 18 Aralık 2025 tarihli polis baskınından bir kare (AFP)
Johannesburg kent merkezinde 18 Aralık 2025 tarihli polis baskınından bir kare (AFP)

Güney Afrika polisi, Johannesburg yakınlarında düzenlenen silahlı saldırıda 10 kişinin öldüğünü, 10 kişinin ise yaralandığını açıkladı.

Fransız Haber Ajansı AFP’nin haberine göre olay, Johannesburg’un 40 kilometre batısındaki Bekkersdal kentinde, ruhsatlı bir barın bulunduğu caddede meydana geldi. Saldırının nedenine dair herhangi bilgi açıklanmadı. Polis sözcüsü AFP’ye yaptığı açıklamada, saldırganların kimlikleriyle ilgili henüz “ayrıntılı bilgi” bulunmadığını söyledi.

Reuters haberine göre polis, saldırıda yaklaşık 12 kişinin yer aldığı bilgisini verdi. Saldırganların beyaz bir minibüs ve gri bir sedanla olay yerine gelip bara ateş açtığı, ardından kaçarken etrafa gelişigüzel ateş ettikleri bildirildi. Yetkililer, saldırı nedeninin soruşturmayla ortaya çıkacağını duyurdu.

Güney Afrika’da suç oranları yüksek ve organize suç örgütlerinin etkisi dikkat çekiyor. Ülkede bireyler, kişisel güvenlik amacıyla ruhsatlı silah taşıyabiliyor ancak yasa dışı silahların dolaşımı da ciddi bir sorun oluşturuyor.

6 Aralık’ta da Pretoria’da bir işçilerin kaldığı bir eve düzenlenen silahlı baskında, aralarında üç yaşındaki bir çocuğun da bulunduğu 11 kişi öldürülmüştü. Söz konusu evde yine bir bar bulunuyordu.

Ülkede silahlı şiddet oranı son derece yüksek. Polis verilerine göre, Nisan ile Eylül ayları arasında her gün ortalama 63 kişi silahlı saldırılarda hayatını kaybediyor.

DÜNYA

Tayvan, ada çevresinde 7 askeri uçak ve 8 Çin gemisi tespit etti

Tayvan çevresinde icra edilen askeri tatbikatlarda, Shandong uçak gemisinden kalkışa hazırlanan Çin savaş uçağı (Arşiv – AP)
Tayvan çevresinde icra edilen askeri tatbikatlarda, Shandong uçak gemisinden kalkışa hazırlanan Çin savaş uçağı (Arşiv – AP)
TT
TT

Tayvan, ada çevresinde 7 askeri uçak ve 8 Çin gemisi tespit etti

Tayvan çevresinde icra edilen askeri tatbikatlarda, Shandong uçak gemisinden kalkışa hazırlanan Çin savaş uçağı (Arşiv – AP)
Tayvan çevresinde icra edilen askeri tatbikatlarda, Shandong uçak gemisinden kalkışa hazırlanan Çin savaş uçağı (Arşiv – AP)

Tayvan Savunma Bakanlığı, son 24 saatte Çin’in ait yedi askeri uçak ve sekiz geminin ada çevresinde görüldüğünü duyurdu.

Bakanlığın açıklamasına göre, tespit edilen uçaklardan beşi Tayvan Boğazı’ndaki orta hattı geçerek ülkenin kuzey ve güneybatı Hava Savunma Tanımlama Bölgesi’ne girdi. Şarku’l Avsat’ın Taiwan News’ten aktardığı habere göre Tayvan ordusu bu hareketliliğe karşı deniz ve hava unsurlarını görevlendirerek sahil füze sistemleri de bölgede hazır konuma getirildi.

Tayvan, bu ay şu ana kadar Çin ordusuna ait uçakları 235, gemileri ise 148 kez tespit etti. Çin, Eylül 2020’den bu yana Tayvan çevresindeki askeri uçak ve gemi faaliyetlerini kademeli şekilde artırarak gri bölge taktiklerini yoğunlaştırmış durumda.

Washington merkezli Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi (CSIS), gri bölge taktiklerini, “Bir devletin doğrudan ve yoğun güç kullanımına başvurmadan güvenlik hedeflerine ulaşmasını amaçlayan çaba veya çabalar bütünü” olarak tanımlıyor.