Hamaney Recai Limanı patlamasıyla ilgili 'kapsamlı soruşturma' talimatı verdi

Maxar'dan bir uydu görüntüsü ile  İran'ın güneyindeki Bender Abbas limanında bulunan Recai iskelesindeki patlamadan dumanlar yükseliyor (Reuters)
Maxar'dan bir uydu görüntüsü ile  İran'ın güneyindeki Bender Abbas limanında bulunan Recai iskelesindeki patlamadan dumanlar yükseliyor (Reuters)
TT

Hamaney Recai Limanı patlamasıyla ilgili 'kapsamlı soruşturma' talimatı verdi

Maxar'dan bir uydu görüntüsü ile  İran'ın güneyindeki Bender Abbas limanında bulunan Recai iskelesindeki patlamadan dumanlar yükseliyor (Reuters)
Maxar'dan bir uydu görüntüsü ile  İran'ın güneyindeki Bender Abbas limanında bulunan Recai iskelesindeki patlamadan dumanlar yükseliyor (Reuters)

İran dini lideri Ali Hamaney, güvenlik birimleri ve yargıya ülkenin en büyük limanını felç eden büyük patlamada “herhangi bir ihmal ya da kasıt” olup olmadığına dair kapsamlı bir soruşturma yürütmeleri talimatı verdi.

Resmi internet sitesinde yayınlanan ilk resmi açıklamasında Hamaney, “Güvenlik ve yargı yetkilileri, kapsamlı bir soruşturma ile herhangi bir ihmal ya da kasıtlı eylemi ortaya çıkarmak ve bunu yönetmelik ve yasalara uygun olarak takip etmek zorundadır” dedi.

Olayı acı verici olarak nitelendiren Hamaney, “Tüm yetkililer kendilerini acı ve maliyetli kazaları önlemek için çalışmakla yükümlü saymalıdır” dedi.

wfergthyuı
İran'ın güneyindeki Recai iskelesinde meydana gelen patlamadan önce çıkan yangından sarı dumanlar yükseliyor (Reuters)

Bender Abbas valisinin İran devlet televizyonuna yaptığı açıklamaya göre, İran'da bir limanda meydana gelen büyük patlamada ölenlerin sayısı 40'ın üzerine çıktı.

Cumartesi günü Rajaee limanında meydana gelen patlamada yaklaşık 1.000 kişi de yaralandı.

Limanın, roket motoru yakıtı üretiminde kullanılan kimyasal bir bileşenin daha önceki bir sevkiyatıyla bağlantılı olduğu bildirildi. Geçtiğimiz ay bir geminin roket yakıtı üretiminde kullanılan bir kimyasal madde sevkiyatı ile limana yanaştığı bildirilmişti.

Ancak askeri sözcü limanda ithal yakıt bulunduğunu reddetmiş ve patlamanın nedenine ilişkin bir açıklama yapmamıştı.

İran ordusu Çin'den amonyum perklorat ithal edildiğini inkar etmeye çalışırken, yeni videolar hala yanmakta olan limanın içinden korkunç sahneler gösterdi. Görüntülerde yoğun zehirli duman bulutlarıyla çevrili birkaç metre derinliğinde bir krater görülüyor ve yetkililerin bölgedeki okulları ve işyerlerini kapatmasına neden oluyor.

Gece boyunca helikopterler ve ağır kargo uçakları yanan liman üzerinde sürekli uçuşlar gerçekleştirerek yangını kontrol altına almak amacıyla bölgeye deniz suyu bıraktı.

İran Kızılay Derneği Başkanı Pir Hüseyin Kolivend, Pazar günü itibariyle hastanelerde sadece 190 yaralının tedavi gördüğünü açıkladı.

Eyalet valisi de üç günlük yas ilan etti.

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan Pazar günü ülkenin en önemli limanlarından birini sarsan büyük patlamada yaralananları ziyaret etti.

Yetkililer yangını “kontrol altında” olarak tanımladı ve Pazar günü ilerleyen saatlerde tamamen söndürmeyi umduklarını söyledi.

Görüntülerde patlamanın meydana geldiği yerin yakınında parçalanmış konteynırların oyuncak gibi etrafa saçıldığı, kamyon ve arabaların yandığı görülüyor.

Pezeşkiyan devlet televizyonunda yayınlanan yetkililerle yaptığı bir toplantıda şunları söyledi: “Bu olayın neden meydana geldiğini bilmeliyiz.”



Keşmir, Güney Asya'da Pandora'nın kutusunun açılmasına mı sebep oluyor?

Keşmir’in Pakistan yönetimi altındaki bölgesinden Hindistan tarafına doğru bakan turistler (EPA)
Keşmir’in Pakistan yönetimi altındaki bölgesinden Hindistan tarafına doğru bakan turistler (EPA)
TT

Keşmir, Güney Asya'da Pandora'nın kutusunun açılmasına mı sebep oluyor?

Keşmir’in Pakistan yönetimi altındaki bölgesinden Hindistan tarafına doğru bakan turistler (EPA)
Keşmir’in Pakistan yönetimi altındaki bölgesinden Hindistan tarafına doğru bakan turistler (EPA)

Hindistan, Çin ve Pakistan arasındaki toplam nükleer başlık sayısı yaklaşık 630. Çin, 2035 yılına kadar nükleer cephaneliğini 320'den bin 500'e çıkarmayı hedefliyor. Dolayısıyla, bu üç ülkenin, aralarındaki aşırı düşmanlık nedeniyle ‘nükleer terör üçgeni’ olarak adlandırılan bölgeyi oluşturduğu söylenebilir. Eğer dünya düzeninin, özellikle de ekonomik düzenin ağırlık merkezi doğuya kayıyorsa, Çin ve Hindistan hayal edilen dünya düzeninin iki ana sütununu oluşturacak (demografik olarak: Çin + Hindistan = dünya nüfusunun yüzde 36,21'i). Eğer Çin halen ABD tarafından ilk adalar hattı üzerinden çevreleniyorsa, Tayvan adası çevreleme stratejisinin baş tacı olacaktır. ABD’li düşünür Robert D. Kaplan'a göre Hindistan, Hint Okyanusu'nu engelsiz bir şekilde görebilmektedir, zira bu okyanus yeni dünya düzeninin merkezi olacaktır.

Xxscdfrgt
Hindistan sınırına yakın bir askeri karakolda asılı Pakistan bayrağı (Reuters)

Çin, Batılı sömürgeciler tarafından içine sokulduğu yüzyıllık aşağılanmadan kurtulmaya çalışıyor. Ayrıca hem yakın çevresinde hem de diğer kıtalarda etki alanları yaratmaya uğraşıyor. Aksi takdirde Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in Kuşak ve Yol Girişimi’nin ne anlamı kalır? Öte yandan Hindistan, ulusal güvenliğine yönelik üç yönden gelen hayati risk ve tehditleri bertaraf ederek jeopolitik konumunu güvence altına almaya çalışıyor. Pakistan'ın bulunduğu kuzeybatı cephesi, özellikle de Babürlerin Hindistan'ı Babür Sultanlığı olarak 300 yıl boyunca yönetmek için bu ovalık bölgeden gelmeleri nedeniyle söz konusu bölge yumuşak karın olarak kabul ediliyor. Kuzeydoğu tarafında Hindistan'ın Çin ile bir sınır anlaşmazlığı var, ancak uzmanlar iki devi ayıran Himalaya sıradağlarını yarattığı için doğaya teşekkür ediyor. Son olarak, Hindistan'ın 7 bin 516 kilometre uzunluğundaki kıyı şeridi, Hindistan'ın ulusal güvenliği için denizcilik açısından sürekli bir tehdit oluşturuyor. İngilizler Babür İmparatorluğu'nu denizden yıkmadı mı? İngilizler Lord Louis Mountbatten aracılığıyla Hindistan'ı bölerek Hindistan'ın baş düşmanı Pakistan'ı yaratmadı mı? İngiliz Lord Mortimer Durand, Orta Asya'daki Büyük Oyun sırasında İngilizler ve Rusya arasındaki ayrım çizgisini (Durand Hattı) çizerek bugünkü Afganistan'ı o zamanki büyük güçler arasında bir tampon devlet olarak kurmadı mı?

Bir sonraki jeopolitik oyun Doğu Asya'nın da katılımıyla Güney Asya'da oynanıyor:

Çin, ister karada ister denizde olsun Hindistan'ı çevrelemek için harekete geçti. Çin, Hindistan'ın Hint Okyanusu'ndaki hareket kabiliyetini sınırlandırarak Sri Lanka adasına dolaylı olarak hâkim olmaya çalışıyor. Böylece Çin, Palk Boğazı'nı kontrol ederek ve Hindistan'ın güneyine 80 kilometreden daha uzak olmayan bir mesafede, Çin'in yakın çevresinde ve yakın etki alanlarında yoğunlaşıyor.

dwefew
Hintli aktivistler bugün Ahmedabad'da Pakistan bayrağı yaktı. (Reuters)

Kuşak ve Yol Girişimi yatırımlarının bir parçası olarak Çin, Umman Körfezi'ne doğrudan bakan Pakistan'ın Gwadar Limanı’na karadan ulaşmak amacıyla Pakistan'a yaklaşık 60 milyar dolar yatırım yaptı. Çin bunu yaparken dünya denizlerine hâkim olan ABD'nin deniz gücünü ve tüm boğazları bypass etmiş oluyor. Ancak en önemli husus Hindistan'ı çevrelemek ve kontrol altına almak.

dert5y6
Çinliler, ülkelerinin bayraklarını sallıyor. (AFP)

Hindistan Batı, özellikle de ABD ile ittifak arayışında olup, tarihi bağlaşıklık kültürünü her zaman korumaya çalışıyor. Japonya ile ittifak arayışında ve ortak deniz manevralarına katılıyor. Hindistan ayrıca, Afganistan ve Pakistan arasında 1893 yılında Mortimer tarafından çizilen ve Peştun ulusunu ikiye bölen (Afganistan ve Doğu Pakistan) hattan kaynaklanan tarihi düşmanlıktan faydalanarak Afganistan ile de ittifak arayışında. Hindistan'ın amacı elbette Pakistan'ı çevrelemek.

Hindistan, Çin gibi kıtasal bir deniz devleti olduğu için daha fazla uçak gemisi inşa ederek (şu anda iki tane var) deniz kuvvetlerini modernize etmeye ve geliştirmeye çalışıyor. Ayrıca batıya yönelerek silah kaynaklarını çeşitlendirmeye çalışıyor.

Hindistan, ABD ile iş birliği içinde, koşullar uygun olduğu takdirde Hindistan'ın Mumbai kentinden Arap Körfezi bölgesi üzerinden Avrupa'ya uzanan ekonomik koridora katılmayı prensipte kabul ederek Kuşak ve Yol Girişimi’ni etkisiz hale getirmeye çalışıyor. Bu, Hindistan'ın Dörtlü grup üyeliğine ek bir adımdır.

Sonuç olarak, Hindistan'ın Keşmir'deki son terör saldırısına verdiği tepki aşırı bir tepki olabilir, ancak jeopolitik derinliği itibariyle Güney Asya'nın Pandora'nın kutusunda gizlenen kötülüklerini yansıtıyor.

*Bu makale, Şarku’l Avsat için bir askeri analist tarafından yapıldı