Washington ve Kiev, yeniden yapılanma ve doğal kaynakların kullanımı konusunda anlaşma imzaladı

Ukrayna'nın Kirovorad bölgesindeki açık ocak ilmenit madeni (AP)
Ukrayna'nın Kirovorad bölgesindeki açık ocak ilmenit madeni (AP)
TT

Washington ve Kiev, yeniden yapılanma ve doğal kaynakların kullanımı konusunda anlaşma imzaladı

Ukrayna'nın Kirovorad bölgesindeki açık ocak ilmenit madeni (AP)
Ukrayna'nın Kirovorad bölgesindeki açık ocak ilmenit madeni (AP)

Washington ve Kiev dün, savaştan zarar gören Ukrayna'nın yeniden inşası için bir yatırım fonu oluşturan ve ABD Başkanı Donald Trump yönetimine Ukrayna'nın doğal kaynaklarına erişim sağlayan geniş kapsamlı bir ekonomik anlaşma imzaladı.

Söz konusu anlaşma, Rusya ile Ukrayna arasında üç yıldır devam eden çatışmaya bir çözüm bulmak amacıyla çok taraflı diplomatik müzakereler sürerken imzalandı. ABD Hazine Bakanı Scott Besant yayınladığı video mesajında, “Bugün Ukrayna ile tarihi Ekonomik Ortaklık Anlaşması’nın imzalandığını duyurmaktan memnuniyet duyuyorum” dedi.

Ukrayna Ekonomi Bakanı Yulia Sviridenko Washington'da anlaşmayı imzaladıktan sonra yaptığı açıklamada, “ABD ile birlikte ülkemize küresel yatırımları çekecek bir fon oluşturmak için çalışıyoruz” dedi. Bakan Facebook paylaşımında, anlaşmanın Ukrayna'daki ‘maden, petrol ve gaz çıkarma projelerinin’ finansmanına olanak sağlayacağını da belirtti.

“Belge mevcut haliyle iki ülke -Ukrayna ve ABD- için bir başarı garantisidir” diyen Sviridenko, ülkesinin yeraltındakiler de dahil olmak üzere doğal kaynakları üzerinde ‘tam mülkiyet ve kontrolü’ elinde tutacağını ve ‘neyin nerede çıkarılacağını belirleyecek olanın Ukrayna devleti olacağını’ vurguladı.

ABD Hazine Bakanlığı, ABD ve Ukrayna'nın ‘yeniden yapılanma yatırım fonu’ oluşturmak üzere bir anlaşma imzaladığını açıkladı. Bakanlıktan yapılan açıklamada anlaşmanın içeriğiyle ilgili ayrıntılara yer verilmezken, “Rusya'nın işgalinden bu yana ABD halkının Ukrayna'ya sağladığı önemli mali ve maddi desteğin takdiri olarak, bu ekonomik ortaklık iki ülkeyi, varlıklarımızın, yeteneklerimizin ve kabiliyetlerimizin Ukrayna ekonomisinin yeniden inşasını hızlandırmak için çalışabilmesini sağlamak üzere birlikte iş birliği ve yatırım yapma konumuna getirmektedir” denildi.

Anlaşmayı imzalamadan önce Trump, ABD'nin Ukrayna’dan ‘çabalarının karşılığında bir şeyler’ istediğini söyledi. Trump, “Nadir toprak elementlerini seçtik. Çok iyi nadir toprak elementlerine sahipler” ifadelerini kullandı.



İsrail, Gazze haritasını yeniden çiziyor

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze'ye düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 52 bini geçti (AP)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze'ye düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 52 bini geçti (AP)
TT

İsrail, Gazze haritasını yeniden çiziyor

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze'ye düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 52 bini geçti (AP)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze'ye düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 52 bini geçti (AP)

İsrail, Filistinlileri zorla tahliye ederek Gazze’nin haritasını yeniden çiziyor.

Washington Post, İsrail ordusunun 18 Mart’ta ateşkesi bozarak Gazze’ye saldırıları yeniden başlatmasının ardından bölgenin yüzde 70’ini boşaltıp buraları “girilmez bölge” ilan ettiğini yazıyor.

İsrail’in Gazze-Mısır sınırındaki “tampon bölgeleri” de genişlettiği ve yerinden edilen Filistinlilerin hareket alanını giderek daha da fazla kısıtladığı aktarılıyor.

Mısır sınırındaki Refah kentinde İsrail’in Philadelphia Koridoru’nun genişlettiği belirtilirken, kuzeydeki Han Yunus şehrinde “Morag Koridoru” adlı yeni bir tampon bölgenin oluşturulduğu yazılıyor.

Tel Aviv yönetimi, Gazze’deki bölgelerin hem güvenliğin sağlanması hem de Hamas’a baskının artırılması için kurulduğunu savunuyor. Ancak bazı İsrailli yetkililer, bu hamlelerin Gazze’de çok daha uzun sürebilecek bir işgalin habercisi olabileceğini ifade ediyor.

İnsani yardım kuruluşları, tahliye emirlerinin ve tampon bölge çalışmalarının binlerce Filistinliyi topraklarından kopardığını ve yardıma erişimi engellediğini belirtiyor. Tahliye emri verilen bölgelerin çoğunda önemli su kaynaklarının yer aldığı bilgisi de paylaşılıyor. İsrail ordusunun, bu bölgeleri terk etmeyen sivilleri “savaşçı” olarak gördüğü belirtiliyor.

Diğer yandan İsrailli yedek askerler, Gazze işgalinin durdurulması için seslerini yükseltiyor. Binlerce yedek ve emekli asker, nisandan bu yana ortak bildiri yayımlayarak İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya savaşı durdurma çağrısı yapıyor. BBC’nin aktardığına göre bu mektuplarda en az 12 bin kişinin imzası var.

Ayrıca 7 Ekim 2023 sonrasında birçok yedek askerin Gazze savaşına katıldığı ancak bu oranın son dönemde yüzde 50 ila 60’a gerilediği belirtiliyor.

Ortak bildirileri imzalayanlar arasında yer alan Mossad’ın eski direktörü Danny Yatom, ateşkesin bozulmasına dair şunları söylüyor:

İsrail'in çok kötü bir yere gittiği sonucuna vardık. Netanyahu'nun asıl derdinin kendi çıkarları olduğunu anlıyoruz.

Adı Yoav olarak değiştirilen İsrailli yedek askerse geçen yaz Gazze’ye savaşmaya gittiğini fakat bir daha cepheye dönmeyeceğini ifade ediyor. Netanyahu yönetiminin savaşı uzatarak rehinelerin hayatını riske attığını söyleyen asker “Mesele Hamas’ı yenmek değil, ülkemizi kaybedebiliriz” diyor.

19 Ocak 2024’te yürürlüğe giren ateşkes ve esir takası anlaşmasının 42 günlük birinci aşaması 2 Mart'ta sona ermişti. İsrail, 1700'den fazla Filistinli mahkumu salıvermiş, Hamas da 8’i ölü 33 İsrailli ve 5 Taylandlı rehineyi serbest bırakmıştı.

Taraflar arasında anlaşma sağlanamadığı için ikinci aşamaya geçilememişti. Tel Aviv yönetimi, 2 Mart'ta Gazze Şeridi'ne her türlü insani yardım malzemesinin girişini durdurmuş, 9 Mart'ta da bölgeye elektrik tedarikini kesmişti. Bunların ardından İsrail ordusu, 18 Mart’ta ateşkes sürecini bozarak Gazze’ye saldırıları yeniden başlatmıştı.

Independent Türkçe, Washington Post, BBC