Çin ve ABD, Pasifik’teki ada ülkesi için nüfuz savaşı veriyor

Palau Cumhuriyeti, ABD yönetimiyle yakın ilişkilere sahip (Reuters)
Palau Cumhuriyeti, ABD yönetimiyle yakın ilişkilere sahip (Reuters)
TT

Çin ve ABD, Pasifik’teki ada ülkesi için nüfuz savaşı veriyor

Palau Cumhuriyeti, ABD yönetimiyle yakın ilişkilere sahip (Reuters)
Palau Cumhuriyeti, ABD yönetimiyle yakın ilişkilere sahip (Reuters)

ABD ve Çin, Pasifik'teki Palau için nüfuz savaşına girişti.

Reuters’ın haberinde, Amerikan ordusunun Palau’da Asya-Pasifik’teki askeri varlığını güçlendirmek için “kritik” öneme sahip uçak pistleri ve radar tesisleri inşa ettiği belirtiliyor.

Diğer yandan Çin hükümetiyle bağlı kişilerin, ABD’nin ülkedeki etkisini zayıflatmak için Washington karşıtı propaganda yürüttüğü ifade ediliyor.

ABD’nin istihbarat bilgilerine göre ada ülkesindeki bazı Çinliler, Palaulu üst düzey siyasetçilerle ilişkiler geliştiriyor ve kampanyalarına bağış yapıyor. Bu kişilerin ayrıca Pekin yönetiminden yetkililerle Palaulu siyasetçiler arasındaki görüşmeleri koordine ettiği öne sürülüyor.

Çin Komünist Partisi’nin (ÇKP) yabancı ülkelerdeki etki faaliyetlerini yürüten Birleşik Cephe Çalışma Birimi’yle bağlantılı bir yetkilinin, Palau’nun ABD yanlısı Devlet Başkanı Surangel Whipps Jr.’ın yardımcısı Raynould Oilouch’la gizli görüşme yaptığı savunuluyor. Reuters, Oilouch’un görüşme iddialarına ilişkin yorum talebine yanıt vermediğini yazıyor.

Bunlara ek olarak Çin’in, ABD askeri tesislerinin genişletilmesini engellemeye çalıştığı belirtiliyor. Bazı Çinli iş insanları ve Pekin’le bağlantılı işletmelerin, Amerikan askeri tesislerinin bitişiğindeki arazileri kiraladığı aktarılıyor.

Haberde, ada ülkesinde uyuşturucu ve silah kaçakçılığından yasadışı bahis ve kara para aklamaya kadar birçok suçun işlendiği ifade ediliyor. Palau'daki suç örgütlerinin bir kısmının Çin'le bağlantılı olduğu savunuluyor. ABD'nin Palau Büyükelçisi Joel Ehrendreich, Pekin’in Palau’ya sızmak ve siyasi liderlerin desteğini kazanmak için bu organize suç örgütlerini kullandığını ileri sürüyor.

Öte yandan Çin Dışişleri Bakanlığı’ndan bir sözcü, iddiaları yalanlayarak şu ifadeleri kullanıyor:

Palau'da askeri üsleri kim inşa ediyor? Palau'yu stratejik bir askeri karakola dönüştürmek isteyen kim? ABD’yi Çin'e iftira atmayı bırakmaya ve bölgede sorun çıkarmaya son vermeye çağırıyoruz.

Pasifik ada ülkeleri arasında Çin’e coğrafi açıdan en yakın konumdaki Palau, Tayvan’ı tanıyan sayılı ülkelerden biri.

Yaklaşık 18 bin kişinin yaşadığı ve 340 adadan oluşan ülke, II. Dünya Savaşı’nda ABD ve Japonya arasında kanlı çatışmalara da sahne olmuştu.

Independent Türkçe, Reuters, Focus Taiwan



Putin'e baskı ve ‘nükleer denizaltıların’ konuşlandırılması... Trump'ın çifte uyarısının arkasında ne var?

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
TT

Putin'e baskı ve ‘nükleer denizaltıların’ konuşlandırılması... Trump'ın çifte uyarısının arkasında ne var?

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump, Moskova'nın alaycı tavırlarına yanıt olarak iki nükleer denizaltıyı ‘uygun bölgelere’ gönderme emri vereceğini açıklayarak, Rusya ile ABD arasındaki güç gösterisinde çıtayı yükseltti.

Trump'ın sosyal medya platformu Truth Social’de yaptığı paylaşım, güvenlik bağlamında alışılmadık bir durum değildi. Şarku’l Avsat’ın The Times gazetesinden aktardığına göre, ABD'nin 71 nükleer denizaltısından yaklaşık 20'si her an denizde görev yapıyor ve özellikle gerginliğin arttığı dönemlerde rutin olarak Rusya'ya yakın bölgelere sevk ediliyor. Ancak olağandışı olan, ABD'nin bunu açıklaması. Bu ise Trump'ın paylaşımının gerçek amacını ortaya koyuyor. Söz konusu paylaşım iki mesaj içeriyor: Birincisi, Trump'ın eylem adamı olduğunu kanıtlamak, ikincisi ise mesaj vermek.

Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev (AP)Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev (AP)

Medvedev'e yanıt ve Putin'e işaret

Trump için bu adım, provokasyona sert tepki verme şeklindeki alışılmış tavrının bir parçası.

Trump, özellikle Rusya'da başkanlık görevinden ayrıldıktan sonra tartışmalı rolüyle tanınan Dmitriy Medvedev'e yanıt veriyordu. Trump'ın Moskova'ya Ukrayna'da ateşkes sağlanması için verdiği süreyi kısaltmasının ardından Medvedev sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Her yeni uyarı bir tehdit ve savaşa doğru adımdır. Rusya ile Ukrayna arasında değil; kendi ülkenle. Uyuyan Joe'nun yolunu izleme!” ifadelerini kullandı.

The Times’ın haberine göre bu açıklamaların amacı, sürekli olarak Üçüncü Dünya Savaşı’nın patlak vereceği konusunda uyarıda bulunan Trump'ı korkutmak. Öyle ki Trump, Oval Ofis'teki meşhur sözlü tartışmada Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'i ‘kumar oynamakla’ suçlamıştı. Ancak, Rusya'da bile abartılı bir kişilik olarak görülen Medvedev, Trump'ın Putin'e yönelik söyleminin son aylarda giderek sertleştiği göz önüne alındığında, bu mesajın hedefi değil.

ABD Başkanı Donald Trump ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin (Arşiv - Reuters)ABD Başkanı Donald Trump ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin (Arşiv - Reuters)

İhtiyatlı eleştiri

Trump, Putin'i giderek daha fazla eleştiriyor, ancak onu doğrudan kışkırtmaktan da kaçınıyor; çünkü aralarında iyi bir dostluk ve iş ilişkisi olduğunu düşünmeye devam ediyor. Bu durum, Medvedev'in pazartesi günü yaptığı açıklamadan açıkça anlaşılıyor. Putin ise Trump'ın barış için belirlediği son tarihi, dün yaptığı paylaşımdan yaklaşık bir saat önce reddetmişti.

Trump kendini usta bir müzakereci olarak görüyor. Bu nedenle, ABD donanmasında başkomutan olarak emrinde bulunan çeşitli gemi türlerini kapsayacak şekilde ‘nükleer denizaltılar’ ifadesini belirsiz bir şekilde kullandı.

ABD'nin 71 adet nükleer denizaltısı varken, bunların 14'ü Ohio sınıfı balistik füze denizaltılarıdır ve 20 adede kadar Trident II füzesi taşıyabilirler. Bu füzeler nükleer başlıklarla donatılabilir. ABD’nin sahip olduğu nükleer silahlı denizaltılardan sekiz ila on tanesi her an dünya çapında devriye görevindedir.

Resim  Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Arşiv-AFP)Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Arşiv-AFP)

Beyaz Saray, Putin'in Trump'ın denizaltılarla ilgili diplomasisinin provokatif olmadığını, Dmitriy Medvedev'in tek bir provokatif açıklaması üzerine nükleer söylemlerin yeniden alevlenmesini önlemek için olduğunu anlayacağına inanıyor. Zira filonun görevi saldırı amaçlı değil; savunma amaçlı.

Müttefiklere yönelik yaptırımlar ve gümrük tarifeleri

Bununla birlikte, Trump'ın Putin'e yönelik söylemi belirgin şekilde sertleşti. Trump geçen hafta, “Yaptıkları şey iğrenç” dedi ve Putin'i ‘yalan söylemekle’ suçladı.

Trump ayrıca, Rus enerjisini satın alanlara ikincil yaptırımlar uygulamakla tehdit etti ve Hindistan'ı yüzde 25'lik genel gümrük vergisiyle hedef aldı. Trump, “Zaten zor durumdaki ekonomilerini birlikte mahvedebilirler” dedi.

Rusya'dan petrol alımına yönelik bu cezai gümrük vergisinin oranını doğrudan açıklamamasına rağmen, nihai gümrük vergisi sistemi ile ilgili görüşmeler kritik aşamaya yaklaşırken, benzer bir yaklaşım daha sonra Çin'e de uygulanabilir.

Rus gazının en büyük alıcısı olmaya devam eden Avrupa Birliği (AB) de yaptırımların hedefinde olabilir. Macaristan, Belçika, Fransa ve Slovakya en büyük ithalatçılar.

Geçtiğimiz günlerde gümrük vergilerini yüzde 15'e düşüren bir ticaret anlaşması imzalayan Trump'ın, Rusya'yı cezalandırması için kendisine baskı yapan Avrupa ülkelerine yaptırım uygulaması ironik olacak, ancak Trump’ın izlediği yol bu.