Trump, Tahran'ı "daha sert" bir anlaşmayla şoke etti
İran Dini Lideri Ali Hamaney ve ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
İran'ın nükleer programıyla ilgili müzakerelere yakın yetkililerden gelen haberler doğruysa, ABD Başkanı Donald Trump, 2015'te imzalanan anlaşmadan “daha sert” bir anlaşma önerisiyle Tahran'ı şok etti.
Şarku’l Avsat’ın Reuters'ten aktardığına göre konu hakkında bilgili kaynaklar, ABD'nin “daha uzun süreli (25 yıl), daha sıkı denetim ve füze programlarının kısıtlanmasını içeren şartlar” taşıyan bir anlaşmaya daha yakın olduğunu belirtti.
Anlaşma ayrıca “santrifüj sayısının azaltılması, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın benzeri görülmemiş denetimini kabul edilmesi ve İran'ın uranyum stoklarının 2015 seviyelerinin altına indirilmesi”ni de içeriyor.
Yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun “İran'ın hava savunmasının zayıflaması nedeniyle askeri darbe vurmak için nadir bir fırsat” gördüğü ve askeri seçeneklerin olası olduğunu ifade etti.
İsrail, uranyumun "sıfır zenginleştirilmesi"nin yanı sıra, Libya modeline benzer şekilde İran'ın nükleer altyapısının tamamen kaldırılmasını talep ediyor.
Tahran, Washington ile müzakerelerinde "denklik" arıyorhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5141057-tahran-washington-ile-m%C3%BCzakerelerinde-denklik-ar%C4%B1yor
Tahran, Washington ile müzakerelerinde "denklik" arıyor
Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)
İran, ABD ile nükleer programı konusunda yapılacak müzakerelerin kaderini tahmin etmeyi reddetti, ancak diyaloğun "eşitlik ortamında ve dayatmalardan uzak" yürütülmesinin önemini vurguladı.
Bu tavır, İsrail'in Kızıldeniz'de Husilerle ateşkes anlaşmasına rağmen İran'a karşı gerginliği artırdığı ve uluslararası alanda askeri gerginliğin tırmanacağı yönündeki endişelerin yaşandığı bir dönemde alındı.
İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Ekber Ahmediyan, gelecekteki müzakerelerin sonucunun "öngörülemez" ve ABD'nin davranışlarına ve müzakere koşullarına bağlı olduğunu vurguladı.
Devrim Muhafızları'na bağlı Tasnim haber ajansı, Ahmediyan'ın, "Baskı ve tehdit altında doğrudan müzakereler mantıksız ve onursuzdur" dediğini aktardı. Ahmediyan ise "Eşit bir ortamda ve dayatmalardan uzak bir diyalog, akılcı ve onurlu bir yaklaşımdır" ifadesini kullandı.
Ahmediyan, "İran'ın kırmızı çizgileri açık ve net"dedi ancak müzakerelerin seyri ve gelecekteki sonuçlarının "diğer tarafın, özellikle de ABD yönetiminin bu konuyu nasıl ele aldığına bağlı olduğunu" vurguladı.
ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance, Washington ile Husiler arasında Kızıldeniz'de seyrüsefer serbestisini de içeren ateşkesin açıklanmasının ardından, ülkesinin Tahran ile "İran'ın küresel ekonomiye yeniden entegrasyonunu içeren" bir anlaşmaya varacağını öngördü.
İran Dini Lideri Ali Hamaney ve ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
Vance, dün yaptığı basın açıklamasında, "İran sivil amaçlı nükleer enerjiye sahip olabilir, ancak nükleer silah elde edemez" ifadesini kullanarak, iki ülke arasındaki görüşmelerin "şimdiye kadar iyi" gittiğini kaydetti.
New York Times gazetesi, İranlı yetkililerin, ülkelerinin Kızıldeniz saldırılarını durdurmak için Husiler üzerindeki nüfuzunu kullandığını söylediğini aktardı ve bunun, Washington ile Tahran arasında bir anlaşmanın yakın olduğunu gösterdiğini belirtti.
İran ordusu hazır
Son saatlerde İsrail tarafında gerilim arttı. Kızıldeniz ateşkesine yol açan anlaşmadan dışlandığını hisseden İsrail'in doğrudan bir çatışmaya doğru koştuğu görülüyor.
Şarku’l Avsat’ın İran'ın ISNA haber ajansından aktardığına göre İran Hava Kuvvetleri Komutanı, ajansa yaptığı açıklamada, hava kuvvetlerine ait tüm savaş uçaklarının mühimmat, teçhizat ve yerli üretim uzun menzilli füzelerle donatıldığını belirterek sert bir tavır sergiledi.
Tuğgeneral Hamid Vahidi, İran Hava Kuvvetleri'nin en üst düzeyde hazırlıklı ve Silahlı Kuvvetler Başkomutanı'nın emirlerini yerine getirmeye hazır olduğunu belirtti.
Rusya ve Çin daha sonra ortak açıklama yaparak, İran'ın nükleer programı konusunda gerginliğin tırmandırılmaması ve askeri eyleme başvurulmaması çağrısında bulundu.
İran petrolüne yaptırımlar
ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, İran'dan petrol satın aldıkları gerekçesiyle Washington'da özel bir Çin petrol rafinerisi ve Çin'deki liman işletmecilerine yaptırım uyguladı. ABD Hazine Bakanlığı, Hebei Xinhai Kimyasal Rafinerisi ve üç Çinli liman işletmecisi şirkete yaptırım uyguladı. Bu, Trump yönetiminin İran'ın ihracat gelirlerini kesme ve Tahran'a nükleer programını sınırlama anlaşması yapması yönündeki baskısını artırma çabalarını yoğunlaştırdığı bir dönemde hedef aldığı son bağımsız Çin rafinerisi oldu.
