Çernobil faciasından onlarca yıl sonra tarım arazileri üretime uygun bulundu

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Çernobil faciasından onlarca yıl sonra tarım arazileri üretime uygun bulundu

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

1986 Çernobil nükleer faciasından sonra terk edilen Ukrayna tarım arazilerinin yeniden tarıma uygun hale geldiği yeni bir araştırmada ortaya kondu.

Nükleer kazanın ardından Ukrayna'nın kuzeyindeki geniş alanların tarım için fazlasıyla tehlikeli olduğu belirlenmişti.

Nükleer santralin etrafındaki 4 bin 200 kilometrekarelik Çernobil Hariç Tutma Bölgesi bugün hâlâ ıssız ve Avrupa'nın en büyük doğa rezervlerinden biri.

Ancak hiçbir zaman tamamen terk edilmeyen 2 bin kilometrekarelik Zorunlu Yeniden Yerleşim Bölgesi'nde binlerce kişi yaşıyor. Felaketten bu yana geçen yıllarda, radyoaktif bozunma ve yüzey topraklarının erozyona uğraması nedeniyle bölgedeki radyasyon seviyeleri kayda değer derecede düştü. Yine de terk edilmiş araziler, 1991'de imar kriterlerinin uygulamaya konmasından bu yana yeniden sınıflandırılmadı.

Son yıllarda bölgedeki bazı çiftçiler duruma el koyarak seyrek tarımsal üretime başladı.

Journal of Environmental Radioactivity adlı hakemli dergide yayımlanan yeni bir çalışma, arazilerin çoğunda ekinlerin güvenli bir şekilde yetiştirilebileceğini doğruluyor.

Araştırmacılar Jıtomır bölgesindeki yaklaşık 100 hektarlık arazinin kirlenme seviyelerini inceledi ve patates, tahıl, mısır ve ayçiçeği gibi yaygın ekinlerin radyoaktif madde emilimini tahmin etti.

Toprak örneklerini analiz edip dış gama radyasyonunu ölçerek tarım işçilerine verilen etkin radyasyon dozunun, Ukrayna'nın ulusal güvenlik eşiğinin epey altında kaldığını doğruladılar.

Araştırmacılar radyasyon miktarının, tüm dünyada doğal bir şekilde görülen arka plan radyasyon seviyelerinden önemli ölçüde düşük olduğunu tespit etti.

Bu da uygun izleme yapılması ve Ukrayna gıda güvenliği yönetmeliklerine uyulması halinde, daha önce kısıtlanmış bu bölgelerde pek çok ekinin güvenle yetiştirilebileceği anlamına geliyor.

Portsmouth Üniversitesi'nden çalışmanın başyazarı Jim Smith, "1986'dan bu yana Çernobil'deki radyasyon riskleri hakkında pek çok yanlış bilgi var ve bu durum terk edilmiş bölgelerde halen yaşayanları olumsuz etkiliyor" diyor.

Bu araştırma Çernobil faciasından etkilenen topluluklar için önemli.

Yeni çalışma, kıymetli tarım arazilerinin değerlendirilmesi ve yeniden üretime kazandırılmasına yönelik bilimsel bir yaklaşımın ana hatlarını çiziyor. Dr. Smith "Bu sadece Çernobil'le ilgili değil. İnsanların korunmasını ve arazilerin gereksiz yere israf edilmemesini sağlamak için bilimi ve kanıtları kullanmakla ilgili" diyor.

Burada geliştirilen yöntemler dünya çapında radyoaktif kirliliğe maruz kalmış diğer alanlara da uygulanabilir.

Independent Türkçe



Witkoff, Tahran'la görüşmeler öncesinde: Uranyum zenginleştirme Washington için kırmızı çizgidir

ABD'nin Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff (EPA)
ABD'nin Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff (EPA)
TT

Witkoff, Tahran'la görüşmeler öncesinde: Uranyum zenginleştirme Washington için kırmızı çizgidir

ABD'nin Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff (EPA)
ABD'nin Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff (EPA)

ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, pazar günü Tahran'ın nükleer programı hakkında İran ile yapılacak yeni tur görüşmeler öncesinde, uranyum zenginleştirmenin ABD için "kırmızı çizgi" olduğunu vurguladı.

Taraflar, ekonomik yaptırımların kaldırılması karşılığında İran'ın nükleer faaliyetleri konusunda anlaşmaya varmayı amaçlayan dördüncü tur görüşmelerini pazar günü Umman'da gerçekleştirecek.

Önceki turlarda olduğu gibi Witkoff ve İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin liderliğinde gerçekleşmesi beklenen tur, ABD Başkanı Donald Trump'ın İran'ın nükleer programıyla ilgili görüşmelerin başarısız olması halinde ülkeyi bombalayacağı uyarısında bulunduğu Ortadoğu ziyaretinin öncesinde gerçekleşecek.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre Witkoff daha önce ABD'nin, İran'ın uranyumu yalnızca barışçıl sivil amaçlar için kullanılacak seviyelere kadar zenginleştirmeye devam etmesi konusunda esneklik gösterebileceğini ima etmişti.

Ancak Witkoff, dün Amerikan haber sitesi Breitbart'a verdiği röportajda sert bir tavır takınarak, "İran'da bir daha asla zenginleştirme programı olamaz" ifadesini kullandı.

"Bu bizim kırmızı çizgimizdir" diyen Witkoff, "Zenginleştirme yok" dedi ve "bu da sökmek anlamına geliyor, silahlandırmamak anlamına geliyor ve bu da (İran'daki) üç zenginleştirme tesisi olan Natanz, Fordow ve Isfahan'ın sökülmesi gerektiği anlamına geliyor" şeklinde konuştu.

ABD de dahil olmak üzere Batılı ülkeler uzun zamandır İran'ı nükleer silah geliştirmeye çalışmakla suçluyor. Tahran ise bu iddiayı reddederek, nükleer teknolojiye sahip olma hakkını savunuyor ve programının tamamen barışçıl amaçlı olduğunu belirtiyor.

1980'den bu yana diplomatik ilişkilerini kesen İran ile ABD, Umman'ın arabuluculuğunda 12 Nisan'da nükleer program konusunda görüşmelere başladı.

Üç tur görüşme düzenlendi; bunlardan ikisi Maskat'ta, biri de Roma'daki Umman diplomatik misyonunun merkezinde gerçekleştirildi. Amman'a göre dördüncüsü 3 Mayıs'ta İtalya'nın başkentinde yapılması planlanıyordu, ancak "lojistik nedenlerle" ertelendi.

Trump, çarşamba günü İran'ın barışçıl amaçlarla uranyum zenginleştirme yeteneğini sürdürüp sürdürmeyeceği sorulduğunda, konunun hala açık olduğunu söyledi.

Buna karşın, onun yönetimindeki yetkililer bu konuda farklı tutumlar benimsediler.

Başkan Yardımcısı J.D. Vance çarşamba günü, "İnsanların nükleer enerji isteyip istememesi umurumuzda değil" dedi. Bizim bununla bir sorunumuz yok ama nükleer silah elde etmenize olanak sağlayacak bir uranyum zenginleştirme programınız olamaz, "Çizgimizi burada çekiyoruz."

Dışişleri Bakanı Marco Rubio, İran'ın sivil amaçlı bile olsa tüm zenginleştirme faaliyetlerinden vazgeçmesi gerektiğini vurguladı.

İran'ın nükleer programı konusunda yaşanan gerginlik, Trump'ın ABD'yi 2015'te Tahran'ın büyük güçlerle imzaladığı anlaşmadan çekmesi ve yaptırımları yeniden uygulamaya koymasıyla arttı.

Anlaşmada, yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran'ın nükleer faaliyetlerinin kısıtlanması öngörülüyor. ABD'nin çekilmesinden sonra İran bir yıl boyunca anlaşmaya bağlı kaldı, daha sonra yavaş yavaş geri çekildi.

Anlaşma, uranyum zenginleştirme için tavanı yüzde 3,67 olarak belirlemişti, ancak İran şu anda askeri kullanım için gereken yüzde 90'ın çok da uzağında olmayan yüzde 60 oranında zenginleştirme yapıyor.