Tayvan Devlet Başkanı Lai Ching-Te, görevdeki birinci yılı nedeniyle salı günü yaptığı konuşmada, adanın Çin'le barış ve diyalog istediğini ancak ülkenin savaşa hazırlıklı olması ve savunmasını güçlendirmesi gerektiğini belirtti.
Kendi kendini yöneten ada, Çin'in Tayvan Boğazı'nda düzenlediği tatbikatlara hazırlanırken barış mesajı veren Lai, "Ben de barışa bağlıyım. Çünkü barış paha biçilemez ve savaşın galibi olmaz. Ancak barış ararken hayallere ve illüzyonlara kapılmamalıyız" dedi.
Çin, Lai'yi, ayrılıkçı bir eyalet olduğunu iddia ettiği adaya "savaş ve çöküş" getirecek "tehlikeli bir ayrılıkçı" diye nitelendiriyor. Çin ayrıca Lai'nin anlaşmazlıkları ele almak için yönelttiği birkaç görüşme teklifini de reddetti.
Lai, Çin'in demokratik ve tamamen ayrı yönetilen ada üzerindeki egemenlik iddialarını reddederek yalnızca Tayvan halkının geleceklerine karar verebileceğini söylüyor.
Çin, Tayvan üzerinde egemenlik iddia ederken Devlet Başkanı Şi Cinping, adayı gerekirse güç kullanarak anakarayla "yeniden birleştirmek" istiyor. Tayvan halkının büyük bir kısmıysa, kendilerine fiili bağımsızlık veren statükodan yana.
Görevdeki bir yılını dolduran Lai, Taipei'nin merkezindeki başkanlık ofisinde gazetecilere yaptığı açıklamada, "Tayvan savunmasını güçlendirmeye devam edecek çünkü savaştan kaçınmanın en iyi yolu hazırlık yapmak" dedi.
Burada tekrar ediyorum: Tayvan, karşılıklı saygı olduğu sürece Çin'le ilişki ve işbirliği içinde olmaktan memnuniyet duyar. Sıkıştırma yerine iletişim, çatışma yerine diyalog kullanılmalı.
Tayvan Sahil Güvenlik Başkan Yardımcısı bir gün önce Çin'i siyasi savaş ve kendi kendini yöneten adanın başkanına karşı diğer baskı taktiklerini kullanmakla suçlamıştı.
Tayvan Sahil Güvenlik Başkan Yardımcısı Hsieh Ching-chin, "Başkan Lai'nin göreve başlamasının yıldönümünde, Çinli komünistlerin halkımızın moralini bozmak için yine benzer taktikler ve videolar kullanarak siyasi savaşa girişecek olması göz ardı edilemez" demişti.
Çin Savunma Bakanlığı geçen hafta Tayvan Devlet Başkanı'nın düşmanlığı ve çatışmayı artıran, barış ve istikrarı baltalayan bir "Tayvan Boğazı kriz yaratıcısı" olduğunu söylemişti. Bakanlık, Halk Kurtuluş Ordusu'nun (PLA) boğaz çevresindeki askeri tatbikatları artırdığına dair haberlere değinmemişti.
Tayvan Savunma Bakanlığı pazartesi günü Çin'in askeri faaliyetlerini detaylandırdığı günlük raporunda, son 24 saat içinde ada yakınlarında Çin'e ait 6 uçak ve 11 gemi tespit ettiğini açıklamıştı.
Geçen bir yıl içinde Çin, nisanda Tayvan çevresinde "Boğaz Tufanı-2025A" kod adlı savaş tatbikatını düzenlerken, isminin sonundaki "A" harfi tatbikatın devamının gelebileceğine işaret ediyor.
Çin, Lai'nin göreve gelmesinden hemen sonra Mayıs 2024'te düzenlediği tatbikata "Ortak Kılıç-2024A" adını vermiş, aynı yılın ekim ayındaysa "Ortak Kılıç-2024B"yi sergilemişti.
Independent Türkçe
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (AP)