ABD ile İran arasında altıncı tur nükleer görüşmelerin tarihi konusunda anlaşmazlık

Beşinci tur görüşmelerin sona ermesinin ardından Roma'daki Umman Büyükelçiliği'nden ayrılan İran heyeti araçları (Reuters)
Beşinci tur görüşmelerin sona ermesinin ardından Roma'daki Umman Büyükelçiliği'nden ayrılan İran heyeti araçları (Reuters)
TT

ABD ile İran arasında altıncı tur nükleer görüşmelerin tarihi konusunda anlaşmazlık

Beşinci tur görüşmelerin sona ermesinin ardından Roma'daki Umman Büyükelçiliği'nden ayrılan İran heyeti araçları (Reuters)
Beşinci tur görüşmelerin sona ermesinin ardından Roma'daki Umman Büyükelçiliği'nden ayrılan İran heyeti araçları (Reuters)

İran Dışişleri Bakanlığı, ABD Başkanı Donald Trump'ın perşembe günü yapılacağını duyurduğu ABD ile yeni tur görüşmelerin pazar günü yapılacağını duyurdu.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi bugün yaptığı açıklamada, “İran ile ABD arasındaki dolaylı görüşmelerin bir sonraki turunun önümüzdeki pazar günü Maskat'ta yapılması planlanıyor” dedi. Bekayi, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin ‘çarşamba ve perşembe günleri Norveç'te olacağını’ söyledi.

İki ülke, İran'a uygulanan yaptırımların hafifletilmesi karşılığında nükleer programını kısıtlamak üzere 2015 yılında İran'la imzalanan uluslararası anlaşmaya bir alternatif bulmak amacıyla nisan ayından bu yana Umman'ın arabuluculuğunda beş tur müzakere gerçekleştirdi. Trump, 2018'deki ilk başkanlık döneminde söz konusu anlaşmadan çekilmişti.

İran geçen hafta yaptığı açıklamada, ABD'nin İran'ın nükleer dosyasıyla ilgili bir anlaşmaya varılmasına yönelik teklifini aldığını, ancak teklifin ‘birçok belirsizlik’ içerdiğini belirtti.

Daha sonra Trump, ABD ile İran arasında bu hafta yapılacak yeni görüşmelerin askerî harekâttan kaçınmak için bir nükleer anlaşmaya varılıp varılamayacağını netleştirebileceğini ifade etti.

Trump, “Perşembe günü İran'la bir toplantımız var, bu yüzden perşembe gününe kadar bekleyeceğiz” dedi. Öte yandan dosyaya yakın bir kaynak, toplantının büyük olasılıkla cuma veya cumartesi günü yapılacağını belirtti.

Tahran, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması uyarınca uranyum zenginleştirme hakkına sahip olduğunda ısrar ederken, ABD yönetimi İran'ın uranyum zenginleştirmesini ‘kırmızı çizgi’ olarak görüyor.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'na (UAEA) göre İran, 2015 anlaşmasında yüzde 3,67 ile sınırlandırılan uranyumu yüzde 60'a kadar zenginleştirebilen tek nükleer olmayan güç.

Nükleer savaş başlığı üretmek için uranyumun yüzde 90 oranında zenginleştirilmesi gerekiyor.

ABD ve Batılı müttefikleri İran'ı nükleer silah elde etmeye çalışmakla suçlarken, Tahran bunu reddediyor ve nükleer programının tamamen sivil amaçlı olduğunda ısrar ediyor.



Trump'ın konuşlandırma emrinin ardından... Amerikan nükleer denizaltıları hakkında ne biliyoruz?

Amerikan Ohio sınıfı nükleer denizaltısı (EPA)
Amerikan Ohio sınıfı nükleer denizaltısı (EPA)
TT

Trump'ın konuşlandırma emrinin ardından... Amerikan nükleer denizaltıları hakkında ne biliyoruz?

Amerikan Ohio sınıfı nükleer denizaltısı (EPA)
Amerikan Ohio sınıfı nükleer denizaltısı (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump cuma günü, eski Rusya Devlet Başkanı Dmitriy Medvedev'in nükleer silahlı iki ülke arasında savaş çıkma tehlikesine ilişkin açıklamalarına yanıt olarak, ‘uygun bölgelere’ iki nükleer denizaltı konuşlandırılmasını emrettiğini söyledi.

Trump, nakledilecek denizaltıların türünü veya varış yerini belirtmedi. ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) genellikle denizaltılarının hareketleri hakkında çok az bilgi verir. Şarku’l Avsat’ın CNN'den aktardığına göre ABD Donanması'nın üç tür denizaltısı bulunuyor ve bunların hepsi nükleer enerjiyle çalışıyor, ancak yalnızca biri nükleer silah taşıyor.

Peki, nükleer enerjiyle çalışan en önemli Amerikan denizaltıları hangileridir?

Balistik füze denizaltıları

ABD Donanması, 14 adet Ohio sınıfı balistik füze denizaltısına sahiptir. Donanmaya göre, balistik füze denizaltıları özellikle gizlilik ve nükleer başlıkların hassas yönlendirilmesi için tasarlanmıştır.

Her denizaltı, çoklu nükleer başlıklarla donatılmış 20 adet Trident balistik füzesi taşıyabilir. Trident füzesinin menzili 7 bin 400 kilometreye ulaşmaktadır, bu da Rusya'yı vurmak için Rusya'ya yaklaşmasına gerek olmadığı, bunu Atlantik Okyanusu, Pasifik Okyanusu, Hint Okyanusu ve hatta Kuzey Kutbu'ndan yapabileceği anlamına gelmektedir.

Balistik füzeleri olan nükleer denizaltıların hareketleri, donanmanın en gizli sırları arasında yer alıyor. Öte yandan Ohio sınıfı denizaltıların uzunluğu 170 metre. Mürettebat sayısı 159. Hızları saatte 23 mile (yaklaşık 37 kilometre) ulaşabiliyor.

Güdümlü füze denizaltıları

1990'larda Pentagon, donanmanın nükleer caydırıcılık rolünü yerine getirmek için çok sayıda Ohio sınıfı balistik füze denizaltısına ihtiyaç duymadığına karar verdi ve bunlardan dördünü güdümlü füze denizaltılarına dönüştürdü. Genel özelliklerini koruyan bu denizaltılar balistik Trident füzeleri yerine ‘Tomahawk’ tipi Cruise füzeleri taşıyor.

grtyu7
Ohio sınıfı nükleer enerjili güdümlü füze denizaltısı USS Florida (Reuters)

Her denizaltı, yaklaşık 453,6 kilogram ağırlığında ve bin mil (bin 609 kilometre) menzile sahip 154 adet Tomahawk füzesi taşıyabilir.

Hızlı saldırı denizaltıları

Bu denizaltılar, ABD Donanması'nın denizaltı filosunun büyük bir bölümünü oluşturur ve torpidolar kullanarak düşman denizaltılarını ve su üstü gemilerini takip edip yok etmek için tasarlanmıştır. Ayrıca, Tomahawk füzeleriyle kara hedeflerini vurabilirler, ancak füze güdümlü muadillerine göre çok daha az sayıda füze taşırlar.

Hızlı saldırı denizaltıları için birkaç sınıf mevcuttur: Virginia, Los Angeles ve Seawolf.

Virginia sınıfı denizaltılar en yeni sınıftır ve ABD Donanması'nın açıklamasına göre, 23 adet denizaltı 1 Temmuz'dan itibaren hizmete girmiştir. Tasarımlarına bağlı olarak uzunlukları 115 ila 140 metre arasında değişmektedir.

dfrgthy
ABD'ye ait Virginia sınıfı denizaltı (Reuters)

Los Angeles denizaltısı, ABD Donanması'nın en eski hızlı saldırı denizaltısıdır ve 23 tanesi halen hizmet vermektedir. Uzunluğu yaklaşık 110 metredir. Son olarak Seawolf denizaltısı, ABD filosundaki en küçük denizaltıdır. Uzunluğu 107,5 ile 138 metre arasında değişir.