İsrail istihbarat subayları: Hükümet, uyulmaması gereken yasadışı emirler çıkarıyor

İsrail ordusu Gazze Şeridi sınırında (AFP)
İsrail ordusu Gazze Şeridi sınırında (AFP)
TT

İsrail istihbarat subayları: Hükümet, uyulmaması gereken yasadışı emirler çıkarıyor

İsrail ordusu Gazze Şeridi sınırında (AFP)
İsrail ordusu Gazze Şeridi sınırında (AFP)

İsrail askeri istihbarat subaylarından oluşan bir grup, hükümetin ‘yasadışı’ emirler verdiğini ve bu emirlere itaat edilmemesi gerektiğini söyledi. The Guardian gazetesinde yer alan habere göre grupta yer alan subaylar, artık Gazze'deki savaşa katılmayacaklarını açıkladı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Israel Katz'a gönderilen mektupta, 41 subay ve yedek askerden oluşan grup, hükümetin Gazze'de ‘gereksiz bir sonsuz savaş’ yürüttüğünü vurguladı.

Salı akşamı internette yayınlanan mektupta, grubun ‘Netanyahu'nun iktidarını korumayı amaçlayan bir savaşa’ katılmayı ve ‘hükümetindeki demokrasi karşıtı unsurları’ tatmin etmeyi reddettiği belirtildi.

Mektubu imzalayanların isimleri belirtilmedi, ancak İsrail ordusunun istihbarat müdürlüğü mensupları oldukları öğrenildi. Bu müdürlük, Gazze Şeridi’nde 20 aydır devam eden savaşta, özellikle bombalanacak noktaların seçilmesinde önemli bir rol oynamıştı.

Gazze’de sivillere yönelik saldırıların neden olduğu etkiye değinen grup mektubunda, “Bir hükümet gizli amaçlarla hareket ederek sivillere zarar veriyor ve masum insanların ölümüne neden oluyorsa, verdiği emirler açıkça yasadışıdır ve bu emirlere uymamalıyız” ifadelerini kullandı.

Gruptaki istihbarat subayları, Netanyahu hükümetinin mart ayında ateşkes anlaşmasını ‘sonlandırmayı seçerek’, Gazze'deki Hamas üyeleri tarafından alıkonulan İsrailli rehineleri ‘ölüme mahkûm ettiğini’ söylediler.

İsrail’in 8200 nolu seçkin askeri gözetim biriminin üyelerinden oluştuğu sanılan grup, birçok rehinenin İsrail ordusunun bombardımanında öldürüldüğünü öne sürerek hükümeti ‘hayatlarını feda etmeye devam etmekle’ suçladı.

Bu mektup, savaş karşıtı ‘Rehineler için Askerler’ grubu tarafından düzenlendi ve bazı ordu kesimlerinde Gazze'deki savaşın devamına karşı artan muhalefet ve savaşmayı reddeden asker sayısında belirgin bir artışın ortasında geldi.

The Guardian gazetesine konuşan, mektupta imzası olan istihbarat subaylarından biri, “Mümkün olduğunca çok sayıda insanın bu operasyonun ve bu hükümetin meşruiyetine karşı çıkmasını umuyoruz” dedi.

İstihbarat subayı, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Tüm bu ölümler gereksiz. Rehineler acı çekiyor ve ölüyor. Askerler sebepsiz yere gönderiliyor. Gazze'deki tüm cinayetler, her şey, tamamen gereksiz.”

Şarku’l Avsat’ın Gazze'deki sağlık yetkililerinden aktardığı son rakamlara göre İsrail tarafından Gazze Şeridi’nde yürütülen savaşta en az 55 bin kişi öldü ve yaklaşık 125 bin kişi yaralandı. Ancak ölü sayısının çok daha yüksek olduğu tahmin ediliyor. Bu veriler hem sivilleri hem de silahlı kişileri kapsıyor.

Hamas tarafından 7 Ekim 2023'te İsrail'in güneyine düzenlenen ve bin 200 kişinin ölümüne yol açan saldırılar sırasında rehin alınan İsrailli rehinelerden 56’sı halen Gazze'de Hamas ve diğer silahlı gruplar tarafından alıkonuluyor. İsrailli yetkililer en az 20 rehinenin hala hayatta olduğunu düşünüyor.

İstihbarat subaylarının mektubu, son aylarda bazı askeri çevrelerden gelen açık eleştirilere bir yenisini ekledi. Geçtiğimiz nisan ayında, 250 yedek asker ve 8200 biriminden terhis olanlar, hükümeti savaşı sona erdirmeye çağırsalar da genel olarak vicdani ret çağrısında bulunmadılar.

Son zamanlarda askerlik hizmetini reddeden istihbarat subaylarından biri, ordunun Gazze'deki hedefleri bombalarken sivillere zarar vermekten ‘tereddüt etmediği’ bir savaşa artık katılamayacaklarını söyledi.



İsrail-İran gerginliği G7 zirvesini gölgeledi

TT

İsrail-İran gerginliği G7 zirvesini gölgeledi

İsrail-İran gerginliği G7 zirvesini gölgeledi

ABD Başkanı Donald Trump'ın da aralarında bulunduğu G7 ülkelerinin liderleri, bugün Kanada’nın Alberta eyaletindeki Kananaskis’te bir zirve toplantısı düzenleyerek, başta İran ve İsrail arasındaki gerginlik olmak üzere birçok konuda ortak tavır arayışına girecek.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre Kanada'nın Kananaskis kentinde üç gün sürecek toplantı, Trump'ı uluslararası diplomatik gündeme geri döndürüyor.  Trump, Beyaz Saray'a döndükten sonra ülkesinin kapsamlı dış politika değişiklikleri ve hem ortaklarına hem de rakiplerine uyguladığı yüksek gümrük vergilerinin ardından ülkesinin müttefiklerini şaşırtmıştı.

Kanada Başbakanı Mark Carney, İngiltere, Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya ve ABD'den oluşan büyük sanayi ülkelerinin zirvesinde, anlaşmazlıkları azaltmayı amaçlayan bir gündem belirledi.

dfgrthy
Fransız Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Kanada'nın Alberta eyaletindeki Calgary Uluslararası Havalimanı'nda düzenlenen G7 zirvesine katılmak üzere Calgary'ye geldi (Reuters)

Bununla birlikte, İran ve İsrail arasında karşılıklı saldırıların müzakere edilmesi sırasında bu ülkelerin liderleri arasında bölünmelerin ortaya çıkması bekleniyor. Bu saldırılar, İsrail'in geçen cuma sabahı İslam Cumhuriyeti'nin nükleer ve askeri tesislerine hava saldırısı düzenlemesinin ardından başladı.

Karney, diplomatik açıdan Kanada'nın şu anda İsrail ve İran arasında “gerginliğin azaltılması” için ortak bir çağrı konusunda ülkelerin görüşlerini araştırdığını söyledi.

G7, gerginliğin azaltılması çağrısında bulunabilir ya da “İsrail'in kendini savunma hakkı”nı yineleyerek, nükleer programı nedeniyle mevcut gerginliğin sorumluluğunu Tahran'a yükleyebilir.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, zirve öncesinde, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'ya İran konusunda diplomasi yolunun en iyi seçenek olduğunu, ancak ateşkes çağrısında bulunmadığını açıkladı.

Von der Leyen, G7 zirvesinin yapıldığı yerde gazetecilere yaptığı açıklamada, Netanyahu ile “İran'ın nükleer silaha sahip olmaması gerektiği konusunda mutabık kaldıklarını” belirterek, “Elbette, uzun vadede müzakere yoluyla bir çözümün en iyisi olduğunu düşünüyorum” ifadesini kullandı.

xd
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Kanada'nın Alberta eyaletine bağlı Kananaskis kentinde düzenlenen G7 liderler zirvesinde basın toplantısı düzenledi (Reuters)

Trump, İsrail saldırılarını överken, iki ülkeyi "bir anlaşmaya varmaya" çağırdı.

Avrupa ülkeleri ise temkinli tutumlarını sürdürdüler. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron itidal çağrısında bulunurken, İran'ı nükleer programıyla ilgili gerilimi tırmandırmakla suçlayarak, Washington ile müzakereleri yeniden başlatmaya çağırdı.

sdfergty6u7
Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba, Alberta'nın Calgary kentine geldi. (AP)

İran ile her zaman dostane ilişkiler sürdüren Japonya ise Batı ülkeleriyle farklı bir tutum sergiledi ve İsrail'in saldırılarını “kabul edilemez ve son derece üzücü” olarak nitelendirdi.

Elli birinci eyalet

Trump, son zamanlarda Kanada'nın ABD'nin “51. eyaleti” olması halinde daha iyi bir durumda olacağını sık sık dile getiriyordu.

Trump, Kanada'yı en son 2018'deki G7 zirvesine katılmak için ziyaret etmiş ve dönemin başbakanı Justin Trudeau'yu eleştirmiş, zirvenin sonuç bildirgesine de çekincelerini dile getirmişti.

dju
ABD Başkanı Donald Trump ve Tsutina Küçük Kabile Başkanı Stephen Crouchchild, 7'ler Anlaşması'nı temsil ederek, Kanada'nın Alberta eyaletindeki Calgary Uluslararası Havalimanı'nda, Rocky Dağları'ndaki Kananaskis tatil beldesinde düzenlenen G7 zirvesine katılmak üzere geldiğinde tokalaşıyor (Reuters)

Ancak, Trump'un hoşlanmadığını açıkça belirttiği Trudeau'nun yerine, mart ayında Kanada başbakanı olarak göreve gelen Marc Carney'nin göreve gelmesinden bu yana iki ülke arasındaki gerginlikler azaldı.

Buna rağmen ciddi gerginlikler hala devam ediyor.

Serbest ticarete dayalı küresel ekonomik düzende köklü bir dönüşüm hedefleyen Trump, 9 Temmuz'dan itibaren ABD'nin dost ve düşmanlarına kapsamlı gümrük vergileri uygulamaya koyacağını taahhüt etti.

Trump ile cumartesi günü telefonda görüşen von der Leyen, ticaret müzakerelerinde ilerleme kaydedilmesi umudunu dile getirdi.

kıo
ABD Başkanı Donald Trump, Kanada'nın Alberta eyaletine bağlı Calgary kentindeki Calgary Uluslararası Havaalanı'nda Rocky Dağları'ndaki Kananaskis tatil beldesinde düzenlenen G7 liderler zirvesine katıldı (DPA)

“Aramızdaki ticareti adil, öngörülebilir ve açık tutalım” diyen Leyen, “Hepimiz korumacılıktan kaçınmalıyız” ifadesini kullandı.

İran ve Ukrayna'yı birbirine bağlamak

Von der Leyen ayrıca G7'ye İran-İsrail çatışması ile Rusya-Ukrayna savaşı arasında bağlantı kurma çağrısında bulundu.

Komisyon Başkanı, “İran'da tasarlanan ve üretilen insansız hava araçları ve balistik füzeler Ukrayna ve İsrail'deki şehirleri rastgele vuruyor, bu nedenle bu tehditlere paralel olarak karşı koyulması gerekiyor” dedi.

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy de zirveye davet edildi ve Trump ile görüşmeyi umuyor.

ABD Başkanı, Beyaz Saray'a geldiği ilk günlerde Ukrayna'da barış anlaşması sağlanacağına söz vermiş ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yakınlaşmıştı. Ancak Putin'in ABD'nin ateşkes çağrısını reddetmesi üzerine bu yakınlaşma kısa sürede öfkeye dönüştü.

ghjuk
Kanada Başbakanı Mark Carney, G7 liderleri zirvesi öncesinde Almanya Başbakanı Friedrich Merz ile görüştü (Reuters)

Trump, cumartesi günü Rus mevkidaşı ile bir telefon görüşmesi yaptı ve görüşmede İran ile İsrail arasındaki anlaşmazlık ve Ukrayna'daki savaş ele alındı. Trump, Putin'in İsrail ile İran arasında arabuluculuk yapmasına “açık” olduğunu belirtti.

Fransız cumhurbaşkanı ise Rus mevkidaşının bu tür bir arabuluculuğu “hiçbir şekilde” yapamayacağına inandığını ifade etti.

Her iki konunun da G7'nin ortak bildirisine dahil edilmesi beklenmiyor. Bunun yerine, Carney daha az tartışmalı konularla ilgili açıklamalar yapmaya çalışıyor. Örneğin, tedarik zincirlerinin iyileştirilmesi gibi.

Trump, doğum gününe denk gelen ve ülkede politikalarını protesto eden gösterilerin yaşandığı Washington'da olağanüstü bir askeri geçit töreni gerçekleştikten sonra G7 zirvesine katılıyor.