Değeri 500 milyon dolar... Rusya en pahalı uçaklarını Ukrayna'dan uzaklaştırıyor

Bu hamle, geçen hafta Rus stratejik bombardıman uçaklarını imha eden sürpriz İHA saldırısının ardından geldi

Moskova'daki Zafer Günü geçit töreni sırasında Kızıl Meydan üzerinde uçan Rus jetleri (Reuters)
Moskova'daki Zafer Günü geçit töreni sırasında Kızıl Meydan üzerinde uçan Rus jetleri (Reuters)
TT

Değeri 500 milyon dolar... Rusya en pahalı uçaklarını Ukrayna'dan uzaklaştırıyor

Moskova'daki Zafer Günü geçit töreni sırasında Kızıl Meydan üzerinde uçan Rus jetleri (Reuters)
Moskova'daki Zafer Günü geçit töreni sırasında Kızıl Meydan üzerinde uçan Rus jetleri (Reuters)

Rusya, geçtiğimiz pazar günü Ukrayna'nın insansız hava araçlarıyla (İHA) düzenlediği sürpriz saldırıda stratejik bombardıman uçaklarının hasar görmesinin ardından en değerli savaş uçaklarını ülkenin doğusundaki bir hava üssüne taşıdı.

Uydu görüntüleri, iki Tupolev Tu-160'ın cephe hattından 4 bin mil uzağa, sadece hava ve deniz yoluyla ulaşılabilen Anadyr Hava Üssü’ne nakledildiğini gösterdi.

Alaska'ya yaklaşık 410 mil uzaklıktaki Çukotka Yarımadası'nda yer alan üs, Soğuk Savaş sırasında Rusya'yı olası ABD saldırılarına karşı savunmak için inşa edilmişti.

Şarku’l Avsat’ın The Telegraph'tan aktardığına göre Tupolev Tu-160 süpersonik bombardıman uçakları nükleer silah taşıyabiliyor ve yaklaşık 500 milyon dolarlık birim fiyatlarıyla Rus envanterindeki en pahalı uçaklar. Buna karşılık, ABD bombardıman filosunun temel dayanağı olan B-52 Stratofortress'in değeri yaklaşık 94 milyon dolar.

frgthyu
Rusya'nın İrkutsk bölgesindeki bir hava üssüne düzenlenen İHA saldırısının ardından imha edilen Tupolev Tu-95'leri gösteren uydu görüntüsü (Reuters)

Tupolev Tu-160, yüksek fiyatının yanı sıra nadir bir uçak. Rusya'nın sadece 16 adet operasyonel uçağa sahip olduğuna inanılıyor ve bunlardan bazılarının pazar günkü saldırılarda hasar gördüğü belirtiliyor.

Kraliyet Birleşik Hizmetler Enstitüsü'nde (RUSI) kıdemli bir hava gücü araştırmacısı olan Prof. Dr. Justin Bronk, Anadyr Hava Üssü’nden gelen görüntülerin Moskova'nın İHA saldırısı riskini en aza indirmeye çalıştığını gösterebileceğini söyledi.

Örümcek Ağı Operasyonu olarak adlandırılan 1 Haziran saldırıları, dün saldırıları detaylandıran bir video yayınlayan Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) tarafından 18 ay süren titiz bir planlamanın sonucuydu.

Videonun alt yazısına göre ajanlar ‘ucuz İHA’ları’ Rus güvenlik servisinin ‘takibi altında’ Rusya'ya soktu.

İHA’lar kamyonların arkasına monte edilen modifiye edilmiş ahşap kabinlerin içine yerleştirildi ve daha sonra sürücüler tarafından hedeflerine yakın bir yere sürüldü. Görünüşe göre sürücüler kargolarından habersizlerdi.

Hava üslerine yaklaştıktan sonra kabinler, İHA’ları fırlattı.

Videoda, “Her şey titizlikle planlanmıştı… Her şey aynı anda ve üç farklı bölgede 117 İHA’nın katılımıyla gerçekleşti. SBU’nun amacı tüm Rusya'yı abluka altına almaktı” denildi.

SBU beş havaalanına saldırmayı planlamıştı, ancak İHA’lar Rusya'nın doğusundaki bir üsse giderken erken patladıkları için sadece dördü vuruldu.

U7I8O9
Ukrayna'nın Rusya'daki bir üsse düzenlediği İHA saldırısının ardından imha edilen Tupolev Tu-95'leri gösteren uydu görüntüsü (EPA)

Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov dün yaptığı açıklamada, Rusya'nın nükleer caydırıcılığının ‘önemli ölçüde zarar görmediğini’ ve zarar gören teçhizatın ‘onarılabileceğini’ kaydetti.

Ancak uzmanlar, Ukraynalı yetkililerin 7 milyar dolar zarara yol açtığını tahmin ettiği saldırının ardından Rusya'nın toparlanmasının yıllar alacağını söyledi.

Operasyonda çok sayıda Tu-95 ve Tu-22 bombardıman uçağının imha edildiğine inanılıyor.



İran nasıl Mossad'ın oyun sahasına dönüştü?

  Mossad'ın yayımladığı videoda, İsrailli ajanların İran'a silah kaçırdığı görüntülerin yer aldığı bildirilmişti (Mossad)
Mossad'ın yayımladığı videoda, İsrailli ajanların İran'a silah kaçırdığı görüntülerin yer aldığı bildirilmişti (Mossad)
TT

İran nasıl Mossad'ın oyun sahasına dönüştü?

  Mossad'ın yayımladığı videoda, İsrailli ajanların İran'a silah kaçırdığı görüntülerin yer aldığı bildirilmişti (Mossad)
Mossad'ın yayımladığı videoda, İsrailli ajanların İran'a silah kaçırdığı görüntülerin yer aldığı bildirilmişti (Mossad)

İsrail'in İran'a düzenlediği "Yükselen Aslan" operasyonunda Mossad büyük rol oynadı.

CNN'in analizinde, İsrail'in ulusal istihbarat teşkilatı Mossad'ın operasyondan aylar önce İran'a gizlice silah soktuğu belirtiliyor.

Kimliklerinin paylaşılmaması şartıyla konuşan kaynaklar, Mossad'ın İran içine patlayıcı taşıyan drone'lar yerleştirdiğini, operasyon sırasında bunların Tahran yakınlarındaki füze rampalarını vurmak için kullanıldığını söylüyor.

Böylelikle İsrail Hava Kuvvetleri'nin, dün 200'den fazla uçakla 100'ü aşkın saldırı gerçekleştirmesinin önünün açıldığı ifade ediliyor.

İsrail ordusu, tüm savaş jetlerinin ilk saldırı dalgasının ardından kayıp vermeden geri döndüğünü bildirmişti.

İran devlet medyasının aktardığına göre saldırılarda Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri, Devrim Muhafızları Genel Komutanı Tümgeneral Hüseyin Selami ve İsrail'e yönelik saldırıları komuta eden isimlerden General Gulam Ali Reşid öldürüldü. Ayrıca operasyonda 6 nükleer bilim insanı da yaşamını yitirdi.

İran Devrim Muhafızları Ordusu üst düzey askerlerinden General Gulamrıza Mehrabi ve General Mehdi Rabbani'nin de İsrail saldırılarında öldürüldüğü bugün duyuruldu. İran'ın yarı resmi Mehr Haber Ajansı'na göre Mehrabi Genelkurmay Başkanlığı İstihbarat Dairesi başkan yardımcısı, Rabbani de Genelkurmay Başkanlığı Operasyon Dairesi başkan yardımcısıydı.

Ayrıca Axios'un aktardığına göre İsrail'in saldırı düzenleyeceği belli olduğunda Devrim Ordusu'ndan komutanlar strateji belirlemek için güçlendirilmiş bir yeraltı sahasında toplandı. Ancak acil durum protokolünden ve komutanların toplandığı yerden haberdar olan İsrail'in burayı imha ettiği aktarılıyor.

Kimliğinin paylaşılmamasını isteyen İsrailli bir yetkili, "İran'ın anında misilleme yapması için emir verebilecek kimse yoktu, bu da onların yanıtını geciktirdi" diyor.

CNN'e konuşan İsrailli kaynaklar, İranlı üst düzey askeri yetkililerin Mossad'ın topladığı istihbaratlar sayesinde nokta atışıyla vurulabildiğini belirtiliyor.

ABD'li düşünce kuruluşu Washington Enstitüsü'nden Holly Dagres, "Mossad yıllardır İran'ı oyun alanına çevirdi" diyor.

İsrailli bir güvenlik yetkilisi, son operasyonda Mossad komandolarının Tahran'ın derinliklerine kadar girdiğini, savaş jetleri havalanınca İran'ın hava savunma füzelerini, balistik füzelerini ve füze rampalarını hedef aldıklarını söylüyor.

Teşkilatın ayrıca İran'a ait hava savunma sistemlerinin yakınına "hassas güdümlü silah sistemleri" konuşlandırdığı belirtiliyor. İran diğer savunma sistemlerini hedef almak üzere bazı araçlara monte edilmiş ileri teknoloji silahlar da kullanmış.

Adlarının paylaşılmaması şartıyla Washington Post'a konuşan İsrailli yetkililer de Mossad'ın faaliyetlerini sürdürdüğünü ifade ediyor. İsrail ajanlarının, öldürülen İranlı askeri yetkililer yerine atanması muhtemel komutan ve rejim yetkililerine tehdit mesajları ilettiğini belirtiliyor.

Kaynaklar, Mossad'ın İsrail Savunma Kuvvetleri'yle (IDF) yıllarca birlikte çalışarak İran'da önde gelen yetkililere ait konut ve sığınaklar hakkında dosyalarca bilgi hazırladığını söylüyor.

"Yükselen Aslan" operasyonu

İsrail dün sabaha karşı başlattığı "Yükselen Aslan" operasyonuyla Tahran başta olmak üzere İran'daki birçok şehre saldırı düzenlemişti. 20'si üst düzey komutan, 6'sı nükleer bilimci en az 78 kişi ölmüştü.

İran misilleme olarak İsrail'e 100 kadar drone göndermiş, Tel Aviv ise bunların hava sahasına ulaşmadan imha edildiğini bildirmişti.

Ancak İran'ın balistik füzelerle başlattığı saldırıda roketler Tel Aviv'in güneyindeki bazı binalara isabet etti. İsrail'in kamu yayımcısı KAN'ın aktardığına göre saldırılarda üç kişi öldü, 172 kişi yaralandı.

İran'ın yarı resmi Mehr Haber Ajansı'na göre İsrail, bugün Tebriz rafinerisi yakınlarına saldırı başlattı. Ayrıca önemli savunma ve askeri üslerin bulunduğu Loristan, Hamedan, Kirmanşah şehirleri de hedef alındı. Henüz ölü ve yaralı sayısı bilinmiyor.

Diğer yandan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) İsrail'in hedef aldığı İran'ın Natanz nükleer tesisinde sızıntı olduğunu bildirdi. İsrail ordusu İsfahan'daki nükleer tesisi de vurmuştu.

Independent Türkçe, CNN, Washington Post