Tel Aviv ve Tahran yıpratma savaşını sürdürüyor

İran'da nükleer tesisler ve İsrail'de bir hastane bombalandı… Washington müzakere penceresini açık tutuyor, Moskova ve Pekin diplomasi istiyor

İsrail'in Beerşeba kentindeki Soroka Hastanesi'nin İran füzesiyle vurulmasının ardından hastaneden dumanlar yükseldi. (AP)
İsrail'in Beerşeba kentindeki Soroka Hastanesi'nin İran füzesiyle vurulmasının ardından hastaneden dumanlar yükseldi. (AP)
TT

Tel Aviv ve Tahran yıpratma savaşını sürdürüyor

İsrail'in Beerşeba kentindeki Soroka Hastanesi'nin İran füzesiyle vurulmasının ardından hastaneden dumanlar yükseldi. (AP)
İsrail'in Beerşeba kentindeki Soroka Hastanesi'nin İran füzesiyle vurulmasının ardından hastaneden dumanlar yükseldi. (AP)

Tahran ve Tel Aviv dün, İran'daki nükleer tesislere yapılan saldırılar ve İsrail'in güneyinde geniş çaplı hasara yol açan füze atışlarıyla, aralarındaki eşi benzeri görülmemiş çatışmanın ilk haftasını tamamlarken yıpratma savaşlarını sürdürdüler. Bu arada Beyaz Saray, Başkan Donald Trump'ın diplomatik çabalara bir şans vereceğini ve İran'la ilgili kararını önümüzdeki iki hafta içinde vereceğini açıkladı.

İsrail dün Natanz'daki tesisleri, İsfahan Araştırma Reaktörü’nü ve Arak Ağır Su Reaktörü’nü ‘askeri amaçlarla kullanılabilecek her türlü faaliyeti engellemek’ amacıyla hedef aldığını açıklarken, İran yaklaşık 30 füze fırlattı ve bunlardan biri İsrail'in güneyindeki Beerşeba'da bulunan Soroka Hastanesi ile Tel Aviv ve diğer bölgelerdeki binalara isabet etti. İsrail medyasında yer alan haberlere göre dün İsrail'in orta ve güneyinde dört noktaya isabet eden füzeler en az 147 kişinin yaralanmasına neden oldu.

İran bombalamadan kaynaklanan radyolojik hasarı reddetti ve tesislerin önceden tahliye edildiğini doğruladı. İsrail, Körfez'e bakan Buşehr Nükleer Tesisi’nin vurulduğuna dair açıklamasını geri çekti. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) da Arak Ağır Su Reaktörü’nün bombalandığını, ancak herhangi bir radyoaktif maddenin açığa çıkmadığını doğruladı.

Tahran, savunma sistemlerinin İsrail insansız hava araçlarını (İHA) ve savaş uçaklarını düşürdüğünü doğruladı ve operasyonların ‘tehdit ortadan kalkana’ kadar devam edeceğini belirtti.

İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Kazım Garibabadi, “Tüm seçenekler masada” dedi ve ABD'nin İsrail'i desteklemek için savaşa müdahale edeceği uyarısında bulundu. İran Meclisi Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Komisyonu Üyesi Behnam Saidi, Hürmüz Boğazı'nın kapatılmasının Tahran'ın ‘ülkenin düşmanlarına yanıt vermek için’ alabileceği seçeneklerden biri olacağını söyledi.

Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, İsrail saldırılarını durdurmak için koşullu diplomatik esnekliğin ipuçlarını verdi. Arakçi, nükleer programdan geri adım atmadan gerilimin artmasını engellemek için Washington'la dolaylı temasların yanı sıra Avrupalı yetkililerle de bir araya geleceğini duyurdu. Dün sahada yaşanan gelişmelere de değinen Arakçi, İran Silahlı Kuvvetleri’nin İsrail'e ait bir askeri komuta, kontrol ve istihbarat karargâhı ile bir başka hayati hedefi imha ettiğini söyleyerek, İsrail'in bir askeri hastaneye kasten saldırıldığı yönündeki suçlamalarını reddetti.

İsrail savaşın yedinci gününde İran'dan gelen füze yağmuru karşısında şok olmuş görünürken, Başbakan Binyamin Netanyahu İran'ın nükleer tehdidini ortadan kaldırma sözü verdi. Netanyahu dün Soroka Hastanesi önünde gazetecilere yaptığı açıklamada, “Amacımız iki yönlü; nükleer tehdidi ve balistik füze tehdidini ortadan kaldırmak. Bu tehdidi ortadan kaldırmanın son aşamasındayız” ifadelerini kullandı.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, Başkan Trump'ın müzakerelerin yakın gelecekte gerçekleşme ihtimalinin yüksek olduğu gerçeğinden hareketle umutlu olduğunu vurguladı. Leavitt, İran'a teklif edilebilecek bir anlaşmanın şekli ve şartlarıyla ilgili soruları yanıtlamayı reddetti. Leavitt, ABD ile İranlılar arasında yazışmalar olduğunu doğruladı, ancak ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un İran Dışişleri Bakanı ile temas kurup kurmadığı ve bugün Cenevre'de yapılacak Avrupa-İran toplantısına katılıp katılmayacağı konusuna açıklık getirmedi.

Diğer yandan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping dün yaptıkları telefon görüşmesinde, çatışmanın askeri yollarla çözülmesinin imkânsız olduğunu belirterek, ‘İsrail'in Birleşmiş Milletler (BM) Şartı’nı ihlal eden eylemlerini şiddetle kınadıklarını’ ifade ettiler ve diplomasiye geri dönülmesi gerektiğini vurguladılar.



Netanyahu, İran çatışmalarında "ağır bedel" ödemiş: Oğlumun düğününü yine erteledik

Netanyahu, İsrail’in durumunu II. Dünya Savaşı’nda Londra’nın Alman uçakları tarafından bombalanmasına da benzetti; “Blitz” (Yıldırım) diye anılan olayda en az 43 bin sivil öldürülmüştü (Reuters)
Netanyahu, İsrail’in durumunu II. Dünya Savaşı’nda Londra’nın Alman uçakları tarafından bombalanmasına da benzetti; “Blitz” (Yıldırım) diye anılan olayda en az 43 bin sivil öldürülmüştü (Reuters)
TT

Netanyahu, İran çatışmalarında "ağır bedel" ödemiş: Oğlumun düğününü yine erteledik

Netanyahu, İsrail’in durumunu II. Dünya Savaşı’nda Londra’nın Alman uçakları tarafından bombalanmasına da benzetti; “Blitz” (Yıldırım) diye anılan olayda en az 43 bin sivil öldürülmüştü (Reuters)
Netanyahu, İsrail’in durumunu II. Dünya Savaşı’nda Londra’nın Alman uçakları tarafından bombalanmasına da benzetti; “Blitz” (Yıldırım) diye anılan olayda en az 43 bin sivil öldürülmüştü (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun, İran’la çatışmaların “kişisel bedeline” dair açıklaması tepki çekti.

Netanyahu, İran’ın vurduğu Soroka Hastanesi önünde dün yaptığı açıklamada, oğlu Avner Netanyahu’nun düğününü çatışmalar nedeniyle ikinci kez ertelemek zorunda kaldıklarını söyledi.

Avner Netanyahu ve nişanlısı, önceden düğün tarihi olarak 16 Haziran’ı almış ancak İsrail’in 13 Haziran’da İran’ı vurmasıyla patlak veren çatışmalar nedeniyle düğün ertelenmişti. 

“Her birimiz kişisel bir bedel ödüyoruz ve ailem de bundan muaf değil” diyen İsrail Başbakanı, düğünü tekrar iptal etmek zorunda kaldıklarını, eşi Sara Netanyahu’nun da çok üzüldüğünü belirtti:

Oğlum Avner, füze tehdidi nedeniyle ikinci kez düğününü iptal etti. Bu, nişanlısı için de kişisel bir bedel. Sevgili eşim bir kahraman ve o da kişisel bir bedel ödüyor.

Netanyahu’nun açıklaması, İsrail kamuoyu ve siyasetçiler tarafından büyük eleştiri aldı. 

Oğlu Matan’ın Hamas tarafından rehin alındığını belirten Anat Angrest, Netanyahu’nun böyle konuşurken, evladının “Gazze’deki cehennemvari zindanlarda ölüm kalım mücadelesi verdiğini” söyledi. 

Muhalefetteki Demokratlar Partisi’nden milletvekili Gilad Kariv de Netanyahu için “sınır tanımayan bir narsisist” dedi. 

Kariv, Netanyahu’nun eşinden “kahraman” diye bahsetmesini de eleştirerek şöyle devam etti: 

Gece vardiyası için evlerinden ayrılan doktorlar asıl kahramanlardır. Çocuklarımızı Zoom ve telefon görüşmeleriyle bir arada tutan öğretmenler asıl kahramanlardır.

İsrail ve İran arasındaki çatışmalar sürerken, ABD’nin savaşa katılıp katılmayacağı da belirsizliğini koruyor. Başkan Donald Trump, dün yaptığı açıklamasında bu konuyla ilgili “iki hafta içinde karar vereceğini” bildirmişti.

İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Said Hatipzade, BBC’ye yaptığı açıklamada bunun “ABD’nin savaşı olmadığını” söyledi. İranlı diplomat, Trump’ın savaşa girmesinin çatışmaları uzatacağını ve “tüm bölgeyi cehenneme çevireceğini” belirtti. 

Wall Street Journal’ın (WSJ) aktardığına göre çatışmalar İsrail'e günlük yüzlerce milyon dolara mal oluyor.

İran’ın roketlerini engellemek için ateşlenen savunma füzelerinin günlük 200 milyon dolar maliyeti olduğu aktarılıyor. Tel Aviv yönetimi, İran’ın saldırıları sonucunda oluşan hasarın onarılması için de en az 400 milyon dolar harcamak durumunda kalabilir.

Haberde, İsrail ekonomisinin uzun süreli bir savaşı kaldıramayabileceğine dikkat çekiliyor. Eski İsrail Merkez Bankası Başkanı Karnit Flug, şu değerlendirmeleri paylaşıyor:

Savaşın maliyetini belirleyecek ana unsur savaşın süresi olacak. Bir hafta sürmesi bir şey, iki hafta veya bir ay sürmesiyse bambaşka bir duruma yol açar.

Independent Türkçe, Guardian, BBC, Wall Street Journal