Washington, Tahran ile müzakereleri yeniden başlatarak ateşkesi koruyor

Uluslararası toplum İran'ın nükleer tesislerindeki hasarı değerlendirmeyi bekliyor

İran’ın Beerşeba'daki bir yerleşim alanına düzenlediği füzeli saldırının gerçekleştiği yerin yakınlarında duran bir İsrailli (EPA)
İran’ın Beerşeba'daki bir yerleşim alanına düzenlediği füzeli saldırının gerçekleştiği yerin yakınlarında duran bir İsrailli (EPA)
TT

Washington, Tahran ile müzakereleri yeniden başlatarak ateşkesi koruyor

İran’ın Beerşeba'daki bir yerleşim alanına düzenlediği füzeli saldırının gerçekleştiği yerin yakınlarında duran bir İsrailli (EPA)
İran’ın Beerşeba'daki bir yerleşim alanına düzenlediği füzeli saldırının gerçekleştiği yerin yakınlarında duran bir İsrailli (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump’ın İran ile müzakerelerin önümüzdeki hafta yeniden başlayacağını duyurması, İran ile İsrail arasında 12 gün süren savaşı sona erdiren ateşkesin ‘korunması’ için yapılan bir girişim olarak görüldü.

Trump, dün Lahey'de düzenlenen NATO Zirvesi’nin oturum aralarında yaptığı açıklamada, "Önümüzdeki hafta İranlılarla görüşeceğiz. (İran'ın nükleer programı konusunda) bir anlaşma imzalayabiliriz. Bilmiyorum" dedi. Müzakerelerin niteliği veya yeri hakkında ayrıntılı bilgi vermeyen Trump, ABD’nin son saldırılarının İran'ın nükleer programına darbe indirdiğini belirterek “Bana göre savaştılar ve savaş bitti” ifadelerini kullandı.

Amerikan basınında çıkan ve ABD’nin saldırıları sonrasında İran’daki nükleer tesislerde meydana gelen hasarın sınırlı olduğu yönündeki haberleri yalanlayan Trump, İran'ın nükleer programının ‘onlarca yıl’ geriye gittiğini vurguladı.

Öte yandan Tahran, Trump'ın müzakerelerin yeniden başlamasıyla ilgili açıklamasına hemen tepki göstermezken, İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, ülkesinin nükleer tesislerinin ‘ağır hasar gördüğünü’ kabul etti. Diğer taraftan İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, saldırıların Tahran'ın nükleer programını ‘yıllarca’ geriye götürdüğünü söyledi.

Bu arada İran'ın nükleer tesislerinde meydana gelen hasarın değerlendirilmesi konusunda uluslararası bir bekleyiş hakim. Dün Fransa, Rusya ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) bu değerlendirmenin yapılmasını beklediklerini açıkladılar. UAEA, Tahran'a müfettişler gönderilmesi gerektiğini vurgularken, İran Şura Meclisi Birleşmiş Milletler'e (BM) bağlı olan UAEA ile iş birliğini askıya alan bir yasayı kabul etti.



Trump’ın çıkışı üzerine İran’la ilgili “yeni istihbarat” geldi

ABD'nin vurduğu Fordo nükleer tesisi, İran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin merkezi konumunda (Reuters)
ABD'nin vurduğu Fordo nükleer tesisi, İran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin merkezi konumunda (Reuters)
TT

Trump’ın çıkışı üzerine İran’la ilgili “yeni istihbarat” geldi

ABD'nin vurduğu Fordo nükleer tesisi, İran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin merkezi konumunda (Reuters)
ABD'nin vurduğu Fordo nükleer tesisi, İran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin merkezi konumunda (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump'ın İran'a saldırıyla ilgili istihbarat sızıntısını eleştirmesi üzerine CIA'den operasyona dair yeni bilgiler paylaşıldı.

CIA Direktörü John Ratcliffe, ellerindeki son bilgilerin İran'ın nükleer tesislerinin "ciddi şekilde zarar gördüğünü teyit ettiğini" söyledi. Yetkili, İran'ın tesislerinin yeniden inşasının yıllar süreceğini de savundu.

ABD, 22 Haziran'da İran'ın Fordo, İsfahan ve Natanz'daki üç nükleer tesisine hava saldırısı düzenlemiş, operasyonda 14 adet 13,6 tonluk GBU-57 bombası kullanılmıştı.

Trump, B-2 uçaklarıyla düzenlenen saldırıda İran'ın nükleer tesislerinin "tamamen imha edildiğini" öne sürmüştü. Ancak CNN ve New York Times'ın haberlerinde yer verilen istihbarat bilgilerinde, saldırının etkisinin sınırlı kaldığı savunulmuştu. Trump ve kabinesindeki bakanlar istihbarat sızıntısını "dezenformasyon" diye nitelemişti.

İsrail ordusu da İran'ın nükleer programına verilen zararı saptamak için henüz erken olduğunu ancak Tahran'ın nükleer programının "yıllarca geriye gittiğini" iddia etmişti.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi tesislerde "ciddi hasar oluştuğunu" belirtmişti.

ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Tulsi Gabbard, açıklamasında son istihbarat bilgilerinin Trump'ı doğruladığını söyledi:

İran'ın nükleer tesisleri yok edildi. Eğer İranlılar bunları tekrar inşa etmeyi seçerlerse, üç tesisi de baştan kurmaları gerekecek, bu da muhtemelen yıllar alacaktır.

Yeni istihbarat bilgileri, Trump yönetiminin sızıntı üzerine Kongre'yle paylaşımları sınırlamayı planladığı iddialarının ardından geldi.

Kimliklerinin açıklanmaması şartıyla Axios'a konuşan kaynaklar, Pentagon'un istihbarat kolu Savunma İstihbarat Ajansı'nın (DIA) raporunun medyaya sızdırılmasından sonra Trump yönetiminin Kongre üyeleriyle gizli bilgilerin paylaşımını kısıtlamayı planladığını söylemişti.

Ayrıca raporun sızdırılmasına dair tartışmada FBI da olayla ilgili soruşturma başlatıldığını bildirmişti.

Independent Türkçe, BBC, CNN, Guardian