عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Trump’ın çıkışı üzerine İran’la ilgili “yeni istihbarat” geldi

ABD'nin vurduğu Fordo nükleer tesisi, İran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin merkezi konumunda (Reuters)
ABD'nin vurduğu Fordo nükleer tesisi, İran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin merkezi konumunda (Reuters)
TT
TT

Trump’ın çıkışı üzerine İran’la ilgili “yeni istihbarat” geldi

ABD'nin vurduğu Fordo nükleer tesisi, İran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin merkezi konumunda (Reuters)
ABD'nin vurduğu Fordo nükleer tesisi, İran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin merkezi konumunda (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump'ın İran'a saldırıyla ilgili istihbarat sızıntısını eleştirmesi üzerine CIA'den operasyona dair yeni bilgiler paylaşıldı.

CIA Direktörü John Ratcliffe, ellerindeki son bilgilerin İran'ın nükleer tesislerinin "ciddi şekilde zarar gördüğünü teyit ettiğini" söyledi. Yetkili, İran'ın tesislerinin yeniden inşasının yıllar süreceğini de savundu.

ABD, 22 Haziran'da İran'ın Fordo, İsfahan ve Natanz'daki üç nükleer tesisine hava saldırısı düzenlemiş, operasyonda 14 adet 13,6 tonluk GBU-57 bombası kullanılmıştı.

Trump, B-2 uçaklarıyla düzenlenen saldırıda İran'ın nükleer tesislerinin "tamamen imha edildiğini" öne sürmüştü. Ancak CNN ve New York Times'ın haberlerinde yer verilen istihbarat bilgilerinde, saldırının etkisinin sınırlı kaldığı savunulmuştu. Trump ve kabinesindeki bakanlar istihbarat sızıntısını "dezenformasyon" diye nitelemişti.

İsrail ordusu da İran'ın nükleer programına verilen zararı saptamak için henüz erken olduğunu ancak Tahran'ın nükleer programının "yıllarca geriye gittiğini" iddia etmişti.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi tesislerde "ciddi hasar oluştuğunu" belirtmişti.

ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Tulsi Gabbard, açıklamasında son istihbarat bilgilerinin Trump'ı doğruladığını söyledi:

İran'ın nükleer tesisleri yok edildi. Eğer İranlılar bunları tekrar inşa etmeyi seçerlerse, üç tesisi de baştan kurmaları gerekecek, bu da muhtemelen yıllar alacaktır.

Yeni istihbarat bilgileri, Trump yönetiminin sızıntı üzerine Kongre'yle paylaşımları sınırlamayı planladığı iddialarının ardından geldi.

Kimliklerinin açıklanmaması şartıyla Axios'a konuşan kaynaklar, Pentagon'un istihbarat kolu Savunma İstihbarat Ajansı'nın (DIA) raporunun medyaya sızdırılmasından sonra Trump yönetiminin Kongre üyeleriyle gizli bilgilerin paylaşımını kısıtlamayı planladığını söylemişti.

Ayrıca raporun sızdırılmasına dair tartışmada FBI da olayla ilgili soruşturma başlatıldığını bildirmişti.

Independent Türkçe, BBC, CNN, Guardian

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.