Washington İsrail'e 510 milyon dolarlık mühimmat güdüm ekipmanı satışını onayladı

Amerikan uçak gemisindeki ağır bombalar (Arşiv)
Amerikan uçak gemisindeki ağır bombalar (Arşiv)
TT

Washington İsrail'e 510 milyon dolarlık mühimmat güdüm ekipmanı satışını onayladı

Amerikan uçak gemisindeki ağır bombalar (Arşiv)
Amerikan uçak gemisindeki ağır bombalar (Arşiv)

ABD dün, Yahudi devletinin İran'la savaşında büyük miktarda mühimmat kullanmasının ardından İsrail'e 510 milyon dolar değerinde mühimmat güdüm ekipmanı ve ilgili desteğin satışını onayladı.

ABD Savunma Güvenlik İşbirliği Ajansı tarafından yapılan açıklamada, “Önerilen işlem, İsrail'in sınırlarını, kritik altyapısını ve nüfus merkezlerini savunma kabiliyetini geliştirerek, İsrail'in mevcut ve gelecekteki tehditlere karşı koyma yeteneğini artıracaktır” denildi.

“ABD İsrail'in güvenliğine bağlıdır ve İsrail'in güçlü ve hazır bir savunma kabiliyeti geliştirmesine ve sürdürmesine yardımcı olmak ABD'nin ulusal çıkarları için hayati önem taşımaktadır.” Dışişleri Bakanlığı da olası satışı onayladı ve Savunma Güvenlik İşbirliği Ajansı, anlaşmayı onaylaması gereken Kongre'ye gerekli bildirimi sundu.

İsrail, Tahran'ın sivil amaçlı olduğunu söylediği, ancak Washington ve diğer güçlerin atom silahı geliştirmeyi amaçladığında ısrar ettiği nükleer programını sona erdirmek amacıyla 13 Haziran'da İran'daki nükleer tesisleri, bilim adamlarını ve komutanları hedef alan benzeri görülmemiş bir hava harekatı başlattı.

Trump haftalarca İran'la nükleer programı konusunda bir anlaşmaya varmak için diplomatik yollara başvurdu ama sonunda askeri harekata karar vererek, İran'ın üç nükleer tesisinin vurulması emrini verdi.

Ateşkes anlaşması geçen hafta savaşı durdurdu, ancak İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu Tahran'ın nükleer tesislerini yeniden inşa etmesini engelleme sözü vererek gelecekte yeni bir çatışma ihtimalini arttırdı.



İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
TT

İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)

İsrail'le 12 günlük çatışmanın ardından İran ülke içindeki baskıyı artırıyor.

Guardian'ın haberinde, 13 Haziran'da İsrail'in saldırısıyla başlayan ve İran'ın misillemesinin ardından 24 Haziran'da ABD'nin arabuluculuğunda ateşkes ilan edilen çatışmaların, İran'da "geniş çaplı bir iç baskı dalgasını" tetiklediği belirtiliyor.

İsrail'in 23 Haziran'da Evin Hapishanesi'ne düzenlediği saldırıda 71 kişinin hayatını kaybettiği anımsatılıyor. Hayatta kalan bazı mahkumların da daha kötü koşullardaki cezaevlerine nakledildiği yazılıyor.

Mahsa Emini protestolarına katıldığı gerekçesiyle hapse atılan aktivist Rıza Handan'ın, bombalamadan sonra daha kötü şartlardaki bir hapishaneye gönderildiği belirtiliyor. 60 yaşındaki aktivistin kızı şunları söylüyor:

Ne babamın ne de diğer mahkumların yatağı var, yerde uyumak zorunda kalıyorlar. Bir keresinde uyandığında battaniyesinin içinde 6 ya da 7 tahtakurusu bulmuştu.

Kadın mahkumların da yanlarına kişisel eşyalarını bile alamadan Karçak Hapishanesi'ne gönderildiği belirtiliyor. İdam cezasına çarptırılan Kürt yardım çalışanı Pakşan Azizi'den en az iki gündür haber alınamadığı aktarılıyor. Af Örgütü'ne göre Azizi, "barışçıl insani yardım ve insan hakları faaliyetleri" nedeniyle cezalandırıldı. Tahran yönetimiyse kendisini "devlete karşı silahlı isyanla" suçluyor.

Savaş sonrası İran genelinde bir güvenlik baskısı dalgası başlatıldığı da ifade ediliyor. Kolluk kuvvetlerinin kontrol noktaları oluşturduğu ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle birçok kişinin tutuklandığı aktarılıyor.

İsrail-İran çatışmalarında Mossad'ın Tahran'da gizli bir drone üssü kurduğu ortaya çıkmıştı. Ayrıca istihbarat teşkilatına bağlı komandoların saldırıdan aylar önce başkente sızarak operasyon sırasında İran'ın hava savunma sistemlerini imha ettiği belirlenmişti. Mossad da casusların saldırılarda yer aldığını doğrulamıştı.

İran devlet medyasında geçen ay çıkan haberlerde, İsrail istihbaratı adına çalıştığı iddia edilen 700 kişinin yakalandığını duyurulmuştu. ABD merkezli İran İnsan Hakları Merkezi'nin (CHRI) verilerine göre 6 kişi casusluk iddiasıyla idam edildi. CHRI'dan Hadi Gayemi şu iddiaları paylaşıyor:

İranlı yetkililer, insanları hiçbir gerekçe göstermeden ve avukatlarına erişim hakkı vermeden gözaltına alıyor, ardından ‘ulusal güvenlik' suçlamalarıyla idam ederek halkı sindirmeye ve kontrolü yeniden kurmaya çalışıyor.

New York Times'ın analizinde de Evin Hapishanesi'nin "insan hakları ihlalleriyle" gündem olduğu hatırlatılıyor. Haberde, 12 günlük çatışmaların ardından Tahran yönetiminin tarihsel bir kavşakta olduğu yazılıyor. İran'ın ileride içerideki baskıyı artırmakla ülkenin dönüşümüne yönelik politikaları uygulamak arasında bocalayabileceği ifade ediliyor.

Independent Türkçe, Guardian, New York Times