Afrikalı göçmenler Moritanya'daki protestoları körüklüyor

Moritanya'da bir milyon göçmen olduğu tahmin ediliyor

Moritanya polisi ve protestocular arasında çatışmalar / Fotoğraf: AFP
Moritanya polisi ve protestocular arasında çatışmalar / Fotoğraf: AFP
TT

Afrikalı göçmenler Moritanya'daki protestoları körüklüyor

Moritanya polisi ve protestocular arasında çatışmalar / Fotoğraf: AFP
Moritanya polisi ve protestocular arasında çatışmalar / Fotoğraf: AFP

Akarini Eminuh 

Bu haftanın başında Moritanya'nın başkenti Nuakşot, Afrika kökenli Ömer Cob adlı bir gencin bir polis merkezinde alıkonulurken hayatını kaybetmesinin ardından şiddetli isyanlara sahne oldu.

Gencin ailesi polisi onu öldürmekle suçlayınca, güvenlik güçleri ile Ömer Cob'un mensubu olduğu Afrika-Moritanya kökene sahip gençler arasında çatışmalar çıktı.

30’lu yaşlarındaki genç adamın, Afrika kökenli göçmenlerin yaşadığı diğer yakadan gelmesi bu bölgede bir öfke dalgasına neden oldu.

Ancak dikkat çekici olan, Moritanya makamlarının uyarıda bulunduğu Afrika ülkelerinden göçmenlerin gösterilere girmesi.

Yerel medya kaynaklarının Moritanya'nın kuzeyindeki Zouerate kentindeki gösterilere bu toplulukların katıldıklarını söylemesi üzerine bazıları sınır dışı edildi.

Açık uyarı

Moritanya, Sahra altı Afrika ülkelerinden binlerce genç için bir sığınaktı. Moritanya'nın büyük şehirlerinde, Senegal, Mali, Gine, Benin ve Gana'dan gelen topluluklar yaşıyor.

Bunların çoğu geçici mesleklerde çalışıyor, asıl istekleri ise, İspanya'nın Nouadhibou şehrinden Kanarya Adaları'na doğru yola çıkan kaçak göçmen teknelerinde umut yolculuğuna çıkmak.

Bazı resmi olmayan tahminler, Moritanya topraklarında bir milyon Afrikalı olduğunu gösteriyor.

Bu, Ömer Cob'un ölümü ardından meydana gelen protestoların şiddetini etkiledi.

Moritanya güvenliği, ayaklanmalara karışan yabancıları adalete teslim etme sözü vererek Afrikalı göçmenleri gösterilere katılmakla suçladı.

Moritanya hükümeti sözcüsü, ülkesinin "her kanun kaçağına demir yumrukla vuracağını", bunun yanında "tüm ülke halkını memnuniyetle kucaklayacağını" belirtti.

Moritanya Basın Ajansı Müdürü Abdullah İşfag el-Muhtar şu değerlendirmede bulundu:

Moritanya'daki Afrikalılar, Tunus ve Fas gibi bölge ülkeleri için oluşturduğu tehditten daha fazla Moritanya için güvenlik endişesi oluşturuyor. Bu yüzden Moritanya'ya girenleri sınırlamak için önlem almak gerekiyor. Genç adamın öldüğü bölgede çok sayıda yabancı var, bu nedenle orada durumlar oldukça karışık. Sosyal medya platformlarında paylaşılan, komşu ülkelerden gelen yabancıların içinde olduğu çok sayıda vandalizm videosu veya internet sitelerinde yayınlanan tahrik videoları buna örnektir.

Tutuklama ve sınır dışı etme

Moritanya makamları, Cob'un geçen pazartesi akşamı ölümünün ardından yayılan söylentileri ve kışkırtmaları azaltmak için ülkedeki internet hizmetini kesmeye başladı.

Moritanya'nın kuzeyinde yetkililer, son olaylarla bağlantılı olarak aralarında yabancıların da bulunduğu 22 kişiyi tutukladı.

Yerel basın kaynaklarına göre, tutuklananlar arasında sekizi Malili, üçü Senegalli ve biri Kongolu olmak üzere 12 yabancı vardı.

Kaynaklar, yabancı tutukluların son protesto ve ayaklanmalara katılmak ve kamu malına zarar vermekle suçlanarak ülkelerine sınır dışı edildiğine dikkat çekti.

Diğer taraftan Nuakşot'taki Mali büyükelçiliği, Moritanya'daki vatandaşlarını uyanık olmaya ve olaylara katılmaktan kaçınmaya çağırdı.

Avukat Muhammed Salim'e göre Moritanya Ceza Kanunu'nun 103. Maddesinde şu hüküm yer alıyor:

Bir toplantı veya toplantı vesilesiyle yapılan gösterilerde kullandığı görünür veya gizli bir silahı taşımaktan hüküm giymiş her yabancı hakkında yurt dışına çıkma yasağına hükmedilebilir.

Salim, konuyla ilgili görüşlerini şu sözlerle ifade etti:

Uluslararası sözleşmeler ve anlaşmalar, yabancı uyruklu kişilerin ikamet ettikleri ülkelerin iç yasalarına saygı göstermelerini tavsiye eder. Ancak son olaylarla bağlantılı olarak tutuklananlar bunun farkında bile değil.

İnsan hakları Aktivisti Ahmed el-Vedia, Afrikalılara yönelik alınan önlemler ve bu önlemlerin kısıtlamaların başlangıcı olup olmadığı sorusuna ilişkin olarak şu cevabı verdi:

Konu, ülkenin etnik açıdan çeşitlilik gösteren nüfusunu ve varlığını adeta tehdit eden krizleri göz önüne alarak yeni bir yaklaşım geliştirmeyi gerektiriyor.  On binlerce kişinin sınır dışı edilmesi gibi talihsiz sonların yaşanmaması için bu gereklidir.

Korku ve endişe

Moritanya makamının Afrikalılara yönelik uyarı kararları bu insanların birçoğunun hayatına gölge düşürüyor.

Gine'nin Konakri şehrinden gelen Yaya Osman da bunlardan biri ve başkent Nuakşot'ta bir inşaat atölyesinde şef olarak çalışıyor.

Osman, göçmenlere yönelik tedbir dalgasının kendisinin de taciz edilmesine yol açacağı endişesini gizlemiyor ve bazı göçmenlerin yıkıcı faaliyetlere girmesinin, Moritanya'da kalmak, bir arada yaşamak ve toplumla bütünleşmek isteyen binlerce kişinin hayatını olumsuz etkilediğine inanıyor.

Başkent Nuakşot'a yirmi sekiz yaşında gelen ve Moritanya'nın şehirleri arasında gidip gelerek çeşitli projelerde çalışma fırsatı bulan Yaya, şu şekilde konuştu:

Ülkeme dönüp evlendiğim için hiçbir gösteriye katılmayacağım. Karım onunla birlikte yaşamak için Nuakşot'a taşındı ve iki kızımı başkentte doğurdu. O da burada çalışıyor.

 

Independent Arabia



Sudan: Ordu stratejik bölgeyi geri aldı ve Vad Medeni'deki kuşatmayı sıkılaştırdı

Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan 29 Haziran 2019'da Hartum'un batısındaki Omdurman'da destekçilerini selamlıyor. (AP)
Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan 29 Haziran 2019'da Hartum'un batısındaki Omdurman'da destekçilerini selamlıyor. (AP)
TT

Sudan: Ordu stratejik bölgeyi geri aldı ve Vad Medeni'deki kuşatmayı sıkılaştırdı

Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan 29 Haziran 2019'da Hartum'un batısındaki Omdurman'da destekçilerini selamlıyor. (AP)
Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan 29 Haziran 2019'da Hartum'un batısındaki Omdurman'da destekçilerini selamlıyor. (AP)

Sudan ordusu üç gece süren şiddetli çatışmaların ardından El Cezire eyaletinin başkenti Vad Medeni'ye 40 kilometre uzaklıktaki stratejik bir bölgenin kontrolünü yeniden ele geçirdi.

Ordu kaynakları, Sudan ordusunun Sudan'ın ikinci büyük kenti olan şehri geri alma girişimleri kapsamında, silahlı kuvvetlerin Hızlı Destek Kuvvetleri'nin (HDK) kontrolündeki El Cezire eyaletinin Ummu’l Kura bölgesini yeniden ele geçirdiğini ve eyaletin başkenti Vad Medeni'deki kuşatmayı sıkılaştırdığını söyledi. Sudan ordusuna bağlı platformlar, bölgede konuşlanan ordu güçlerinin ve HDK'nin çıkarılmasını kutlayan vatandaşların videolarını yayınladı.

Vad Medeni'nin yaklaşık 40 kilometre doğusunda yer alan Ummu’l Kura, nüfus yoğunluğu ve çok sayıda köyü içeren verimli el-Batane Ovası'ndaki konumu nedeniyle El Cezire eyaletindeki en önemli yerleşim yerlerinden biridir.

Vad Medeni'yi geri alma vaatleri

Orduya bağlı Sudan Kalkanı Güçleri’nin komutanı Ebu Akile Kikel, Ummu’l Kura yerel karargahının önünde çekilen bir videoda, bölgenin kontrolünü ele geçirdiğini duyurdu. Güçlerinin HDK milislerini bozguna uğrattığını söyledi ve yakında Vad Medeni şehrini kurtarmaya ve ardından ulusal başkent Hartum'u geri almaya söz verdi.

Firari komutan Ebu Akile Kikel (soldan üçüncü) orduya katılmadan önce HDK'den meslektaşlarıyla birlikte (Arşiv - Sosyal medya)Firari komutan Ebu Akile Kikel (soldan üçüncü) orduya katılmadan önce HDK'den meslektaşlarıyla birlikte (Arşiv - Sosyal medya)

Kikel, Aralık 2023'te El Cezire eyaletinin ele geçirilmesi sırada HDK'ye katıldı. Geçen yıl ekim ayında ise firar ederek Sudan Kalkanı Güçleri adı altında sivil savaşçılarla birlikte orduya katıldı.

Ordu, El Cezire eyaletinin başkenti Vad Medeni’yi geri almak için geçtiğimiz salı gününden bu yana çeşitli eksenlerden koordineli saldırılar düzenliyor.

Sudan ordusu perşembe günü Vad Medeni'nin yaklaşık 30 kilometre doğusundaki eş-Şabarka bölgesini ve buraya bağlı bazı köy ve kasabaları kontrol altına aldı. Ordu ayrıca, Vad Medeni'nin yaklaşık 70 kilometre batısındaki el-Menakil ekseninde de bazı köy ve kasabaları geri aldı. Çarşamba günü de Sennar eyaletindeki güçler, El Cezire eyaletinin güneyinde, Vad Medeni'nin yaklaşık 60 kilometre güneyindeki el-Hac Abdullah bölgesini geri aldı.

Ordunun Ummu’l Kura'yı ele geçirmesi bir ilk değil. Zira geçtiğimiz aralık ayında da stratejik bölgeyi ele geçirmiş, ancak HDK karşı saldırıyla bölgeyi tekrar geri almıştı.

Orduda sessizlik

Ordu sahadaki durumla ilgili resmi bir açıklama yapmadı. Ancak hükümet yanlısı platformlar Ummu’l Kura'dan askerlerin ve Sudan Kalkanı Güçleri de dahil olmak üzere müttefik güçlerin şehir içinde çekilmiş bir dizi videosunu yayınladı.

Sudan ordusunun askerleri geçen yıl Sudan'ın doğusunda düzenlenen bir askeri geçit töreni sırasında (AFP)Sudan ordusunun askerleri geçen yıl Sudan'ın doğusunda düzenlenen bir askeri geçit töreni sırasında (AFP)

Aralık 2023'te Kikel'e bağlı güçlerin de katılımıyla HDK, el-Menakil bölgesi hariç El Cezire eyaletinin büyük bölümünü geri alırken, ordunun Birinci Tümen güçleri direnç göstermeden geri çekildi. Ordu o dönemde geri çekilmeyi soruşturduğunu söyledi, ancak soruşturmanın sonuçları henüz kamuoyuna açıklanmadı.

HDK, El Cezire eyaletinin başkenti Vad Medeni'de ve eyaletteki bir dizi köy ve kasabada yüz binlerce insanı Sudan içindeki güvenli bölgelere ve bazı komşu ülkelere kaçmaya zorlayan yaygın ihlaller ve zulümler yapmakla suçlanıyor.

Uluslararası Göç Örgütü'ne (IOM) göre, Aralık 2023'ün ortalarında HDK'nin El Cezire eyaletini ele geçirmesinin ardından 250 ila 300 bin arasında insan eyaletten kaçtı. Bunu Kikel'in HDK'den ayrılıp orduya katıldığını açıklamasının ardından yaşanan çatışmalar sonrası El Cezire'nin doğusunda yaşanan yerinden edilmeler izledi.