Sudan: Ordu stratejik bölgeyi geri aldı ve Vad Medeni'deki kuşatmayı sıkılaştırdı

Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan 29 Haziran 2019'da Hartum'un batısındaki Omdurman'da destekçilerini selamlıyor. (AP)
Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan 29 Haziran 2019'da Hartum'un batısındaki Omdurman'da destekçilerini selamlıyor. (AP)
TT

Sudan: Ordu stratejik bölgeyi geri aldı ve Vad Medeni'deki kuşatmayı sıkılaştırdı

Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan 29 Haziran 2019'da Hartum'un batısındaki Omdurman'da destekçilerini selamlıyor. (AP)
Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan 29 Haziran 2019'da Hartum'un batısındaki Omdurman'da destekçilerini selamlıyor. (AP)

Sudan ordusu üç gece süren şiddetli çatışmaların ardından El Cezire eyaletinin başkenti Vad Medeni'ye 40 kilometre uzaklıktaki stratejik bir bölgenin kontrolünü yeniden ele geçirdi.

Ordu kaynakları, Sudan ordusunun Sudan'ın ikinci büyük kenti olan şehri geri alma girişimleri kapsamında, silahlı kuvvetlerin Hızlı Destek Kuvvetleri'nin (HDK) kontrolündeki El Cezire eyaletinin Ummu’l Kura bölgesini yeniden ele geçirdiğini ve eyaletin başkenti Vad Medeni'deki kuşatmayı sıkılaştırdığını söyledi. Sudan ordusuna bağlı platformlar, bölgede konuşlanan ordu güçlerinin ve HDK'nin çıkarılmasını kutlayan vatandaşların videolarını yayınladı.

Vad Medeni'nin yaklaşık 40 kilometre doğusunda yer alan Ummu’l Kura, nüfus yoğunluğu ve çok sayıda köyü içeren verimli el-Batane Ovası'ndaki konumu nedeniyle El Cezire eyaletindeki en önemli yerleşim yerlerinden biridir.

Vad Medeni'yi geri alma vaatleri

Orduya bağlı Sudan Kalkanı Güçleri’nin komutanı Ebu Akile Kikel, Ummu’l Kura yerel karargahının önünde çekilen bir videoda, bölgenin kontrolünü ele geçirdiğini duyurdu. Güçlerinin HDK milislerini bozguna uğrattığını söyledi ve yakında Vad Medeni şehrini kurtarmaya ve ardından ulusal başkent Hartum'u geri almaya söz verdi.

Firari komutan Ebu Akile Kikel (soldan üçüncü) orduya katılmadan önce HDK'den meslektaşlarıyla birlikte (Arşiv - Sosyal medya)Firari komutan Ebu Akile Kikel (soldan üçüncü) orduya katılmadan önce HDK'den meslektaşlarıyla birlikte (Arşiv - Sosyal medya)

Kikel, Aralık 2023'te El Cezire eyaletinin ele geçirilmesi sırada HDK'ye katıldı. Geçen yıl ekim ayında ise firar ederek Sudan Kalkanı Güçleri adı altında sivil savaşçılarla birlikte orduya katıldı.

Ordu, El Cezire eyaletinin başkenti Vad Medeni’yi geri almak için geçtiğimiz salı gününden bu yana çeşitli eksenlerden koordineli saldırılar düzenliyor.

Sudan ordusu perşembe günü Vad Medeni'nin yaklaşık 30 kilometre doğusundaki eş-Şabarka bölgesini ve buraya bağlı bazı köy ve kasabaları kontrol altına aldı. Ordu ayrıca, Vad Medeni'nin yaklaşık 70 kilometre batısındaki el-Menakil ekseninde de bazı köy ve kasabaları geri aldı. Çarşamba günü de Sennar eyaletindeki güçler, El Cezire eyaletinin güneyinde, Vad Medeni'nin yaklaşık 60 kilometre güneyindeki el-Hac Abdullah bölgesini geri aldı.

Ordunun Ummu’l Kura'yı ele geçirmesi bir ilk değil. Zira geçtiğimiz aralık ayında da stratejik bölgeyi ele geçirmiş, ancak HDK karşı saldırıyla bölgeyi tekrar geri almıştı.

Orduda sessizlik

Ordu sahadaki durumla ilgili resmi bir açıklama yapmadı. Ancak hükümet yanlısı platformlar Ummu’l Kura'dan askerlerin ve Sudan Kalkanı Güçleri de dahil olmak üzere müttefik güçlerin şehir içinde çekilmiş bir dizi videosunu yayınladı.

Sudan ordusunun askerleri geçen yıl Sudan'ın doğusunda düzenlenen bir askeri geçit töreni sırasında (AFP)Sudan ordusunun askerleri geçen yıl Sudan'ın doğusunda düzenlenen bir askeri geçit töreni sırasında (AFP)

Aralık 2023'te Kikel'e bağlı güçlerin de katılımıyla HDK, el-Menakil bölgesi hariç El Cezire eyaletinin büyük bölümünü geri alırken, ordunun Birinci Tümen güçleri direnç göstermeden geri çekildi. Ordu o dönemde geri çekilmeyi soruşturduğunu söyledi, ancak soruşturmanın sonuçları henüz kamuoyuna açıklanmadı.

HDK, El Cezire eyaletinin başkenti Vad Medeni'de ve eyaletteki bir dizi köy ve kasabada yüz binlerce insanı Sudan içindeki güvenli bölgelere ve bazı komşu ülkelere kaçmaya zorlayan yaygın ihlaller ve zulümler yapmakla suçlanıyor.

Uluslararası Göç Örgütü'ne (IOM) göre, Aralık 2023'ün ortalarında HDK'nin El Cezire eyaletini ele geçirmesinin ardından 250 ila 300 bin arasında insan eyaletten kaçtı. Bunu Kikel'in HDK'den ayrılıp orduya katıldığını açıklamasının ardından yaşanan çatışmalar sonrası El Cezire'nin doğusunda yaşanan yerinden edilmeler izledi.



Suudi Arabistan, ABD, BAE ve Mısır, Sudan'da üç aylık ateşkes çağrısı yaptı

Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ve Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Dagalu’nun (Hamideti) Nisan 2023'te başlayan çatışma öncesi görüntüleri (Arşiv – AFP)
Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ve Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Dagalu’nun (Hamideti) Nisan 2023'te başlayan çatışma öncesi görüntüleri (Arşiv – AFP)
TT

Suudi Arabistan, ABD, BAE ve Mısır, Sudan'da üç aylık ateşkes çağrısı yaptı

Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ve Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Dagalu’nun (Hamideti) Nisan 2023'te başlayan çatışma öncesi görüntüleri (Arşiv – AFP)
Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ve Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Dagalu’nun (Hamideti) Nisan 2023'te başlayan çatışma öncesi görüntüleri (Arşiv – AFP)

Suudi Arabistan, ABD, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Mısır, insani yardımların hızlı bir şekilde ulaştırılabilmesi için Sudan'da üç aylık insani ateşkes çağrısında bulundu.

Bu çağrı, dört ülkenin dışişleri bakanlarının dün yayınlanan ortak açıklamasında yer aldı. Açıklamada, Sudan'da ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki çatışmanın ‘dünyanın en kötü insani krizine’ yol açtığı ve bölgesel barış ve güvenliği tehdit ettiği belirtildi.

Açıklamada, mevcut durumun devam etmesinin acıları daha da derinleştirdiği ve bölgesel istikrara yönelik riskleri artırdığı belirtilerek, Sudan'ın geleceğinin, herhangi bir silahlı tarafın kontrolünde olmayan kapsamlı ve şeffaf bir geçiş süreciyle Sudan halkı tarafından kararlaştırılması gerektiği vurgulandı.

Washington'un düzenlediği istişarelerin ardından bakanlar, tüm tarafları insani yardımın tüm yollardan güvenli ve hızlı bir şekilde ulaştırılmasını kolaylaştırmaya, sivilleri korumaya ve altyapıya yönelik ayrım gözetmeyen saldırıları durdurmaya çağırdı.

Bakanlar, kalıcı bir ateşkesin önünü açacak üç aylık bir insani ateşkes önerdiler. Bunu, dokuz ay içinde geniş meşruiyete sahip bağımsız bir sivil hükümetin kurulmasına yol açacak kapsamlı geçiş sürecinin başlatılması izleyecek.

Bakanlar, savaşan Sudanlı taraflara sağlanan her türlü dış askeri desteğin sona erdirilmesi gerektiğini vurguladılar. Zira bu, savaşın uzamasına ve bölgenin istikrarsızlaşmasına neden olan önemli bir faktör.

Siyasi çözüme destek

Dört ülke, Sudan ordusu ve HDK'nin dahil olduğu siyasi bir çözümü desteklemek, tarafları sivilleri ve altyapıyı korumaya zorlamak ve insani yardıma erişimi sağlamak için tüm çabaları göstereceklerini taahhüt ettiler. Ayrıca, aşırılıkçı grupların sınır ötesi tehditlerine karşı koymanın ve Kızıldeniz'in güvenliğini korumanın önemini vurguladılar.

Bakanlar, Sudan'ın geleceğinin ‘Müslüman Kardeşler ile bağlantılı şiddet yanlısı aşırılıkçı gruplar’ tarafından belirlenemeyeceğini belirterek, bu grupların bölgedeki şiddet ve istikrarsızlığı körükleyen rolü konusunda uyardı.

Diğer yandan, Suudi Arabistan ve ABD öncülüğündeki Cidde müzakereleri ve Mısır'ın öncülüğündeki Sudan Sivil ve Siyasi Güçler Konferansı da dahil olmak üzere, barışçıl bir çözüme ulaşmak için bölgesel ve uluslararası ortaklarla birlikte çalışma taahhütlerini yinelediler.

Yapılan ortak açıklamaya göre, bakanlar bu ayın sonlarında dışişleri bakanları düzeyinde yapılacak yeni dörtlü toplantıda istişarelerine devam etme konusunda anlaştılar.

Müslüman Kardeşler'in reddi

Sudan Maliye Bakanı Cibril İbrahim, orduyla ittifak halindeki Adalet ve Eşitlik Hareketi'nin lideri (Reuters)Sudan Maliye Bakanı Cibril İbrahim, orduyla ittifak halindeki Adalet ve Eşitlik Hareketi'nin lideri (Reuters)

Açıklamada, 2019 yılına kadar 30 yıl boyunca ülkeyi yöneten ve savaş sırasında orduyu desteklemek için siyasi sahneye geri dönen İslamcılar kastedilerek, Müslüman Kardeşler veya ona bağlı grupların Sudan'da herhangi bir rol oynaması reddedildi. Bu nedenle ABD dün, bölgesel istikrarsızlığı körükleyen ve İran'ı destekleyen rolleri nedeniyle Sudanlı ‘İslamcı partiler’ olarak tanımladığı gruplara yaptırım uyguladı.

ABD Hazine Bakanlığı'na bağlı Yabancı Varlıklar Kontrol Ofisi yaptığı açıklamada, yaptırımların Sudan Maliye Bakanı Cibril İbrahim ve orduyla birlikte savaşan İslamcı grup el-Bera bin Malik Tugayı'nı da kapsadığını, bunların savaşa katılımları ve İran'la bağları nedeniyle yaptırım uygulandığını belirtti.

Bakanlık, Sudan Maliye Bakanı’nın İran hükümetiyle siyasi ve ekonomik bağları güçlendirmek için iş birliği yaptığını ve geçtiğimiz kasım ayında Tahran'ı ziyaret ettiğini belirtti. Son yaptırımların ‘Sudan'daki İslamcıların etkisini sınırlamak ve İran'ın bölgesel faaliyetlerini kısıtlamak’ amacını taşıdığını bildirdi.

Darfur'da silah ambargosunun uzatılması

Darfur'da bir yılı aşkın süredir Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatma altında tutulan el-Faşir kentinde halka ücretsiz yemek dağıtılıyor. (AFP)Darfur'da bir yılı aşkın süredir Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatma altında tutulan el-Faşir kentinde halka ücretsiz yemek dağıtılıyor. (AFP)

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi dün, sık sık ihlal edildiği için eleştirilen, Sudan'ın batısındaki sorunlu Darfur bölgesine uygulanan silah ambargosunu bir yıl daha uzattı.

Güvenlik Konseyi, oybirliğiyle aldığı kararla, 2005 yılından bu yana uygulanan ve yalnızca Darfur bölgesini hedef alan, beş kişiye yönelik bireysel yaptırımlar (mal varlıklarının dondurulması, seyahat yasağı) ve silah ambargosunu içeren yaptırımları 12 Eylül 2026 tarihine kadar uzattı.

ABD temsilcisi John Kelly, “Darfur'daki durum, yaygın şiddet, büyük insani sorunlar ve kitlesel göç ile ciddiliğini korumaktadır” dedi.

Uzatma kararının ‘açık bir mesaj verdiğini’ belirten Kelly, ‘uluslararası toplumun silah akışını durdurmaya ve Darfur'daki şiddet ve istikrarsızlık eylemlerinden sorumlu olanlardan hesap sormaya kararlı olduğunu’ ifade etti

Şarku’l Avsat’ın görüştüğü diplomatik kaynaklar, bazı ülkelerin silah ambargosunun coğrafi kapsamını Kordofan bölgesini de içerecek şekilde genişletmeyi önerdiğini, ancak BM Güvenlik Konseyi'nde veto hakkına sahip Rusya'nın bu öneriye şiddetle karşı çıktığını bildirdi.

Nisan 2023'te Sudan'da, Orgeneral Abdulfettah el-Burhan liderliğindeki ordu ile eski yardımcısı Korgeneral Muhammed Hamdan Dagalu (Hamideti) liderliğindeki HDK arasında savaş çıktı. Kanlı çatışmalar ülkeyi böldü ve on binlerce kişinin ölümüne, milyonlarca kişinin yerinden edilmesine neden oldu.


BM'nin Sudan'daki "savaş suçlarına" dair kanıtları

Nisan 2023'ten bu yana şiddetlenen Sudan'daki savaş, ülkenin binalarına ve altyapısına büyük zarar verdi (AFP)
Nisan 2023'ten bu yana şiddetlenen Sudan'daki savaş, ülkenin binalarına ve altyapısına büyük zarar verdi (AFP)
TT

BM'nin Sudan'daki "savaş suçlarına" dair kanıtları

Nisan 2023'ten bu yana şiddetlenen Sudan'daki savaş, ülkenin binalarına ve altyapısına büyük zarar verdi (AFP)
Nisan 2023'ten bu yana şiddetlenen Sudan'daki savaş, ülkenin binalarına ve altyapısına büyük zarar verdi (AFP)

Birleşmiş Milletler soruşturma ekibi dün, Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında devam eden ve Nisan 2023'te patlak verdiğinden bu yana binlerce kişinin hayatına mal olan çatışmada, her iki tarafın da savaş suçu işlediğine dair kanıtlar bulduğunu açıkladı.

Misyonun başkanı Muhammed Şande Osman yaptığı açıklamada, “Bulgularımız şüpheye yer bırakmıyor... Her iki taraf da saldırılar, infazlar, keyfi tutuklamalar, gözaltı merkezlerinde işkence ve insanlık dışı muamele, gıda, sağlık hizmetleri ve tıbbi bakımdan mahrum bırakma dahil olmak üzere kasıtlı olarak sivilleri hedef aldı” dedi. Osman şöyle devam etti: “Bunlar tesadüfi trajediler değil, savaş suçlarına varan kasıtlı stratejiler” değerlendirmesinde bulundu.

Bu arada Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre devam eden hazırlıklar ve karşılıklı seferberlikler, çatışmanın taraflarının önümüzdeki günlerde “sonuç alıcı savaşlara” doğru ilerlediğini ve beklenen askeri operasyonların stratejik Kordofan bölgesinin geniş alanlarını kapsayacağını gösteriyor.


Tunus, Marsilya'da bıçaklı saldırı gerçekleştiren bir Tunuslunun "haksız yere öldürülmesini" kınadı

Ceza soruşturma departmanı, Fransız polisinin Marsilya merkezinde beş kişiyi bıçakladığı şüphesi ile bir adamı vurduğu olay yerinde çalışıyor (AFP)
Ceza soruşturma departmanı, Fransız polisinin Marsilya merkezinde beş kişiyi bıçakladığı şüphesi ile bir adamı vurduğu olay yerinde çalışıyor (AFP)
TT

Tunus, Marsilya'da bıçaklı saldırı gerçekleştiren bir Tunuslunun "haksız yere öldürülmesini" kınadı

Ceza soruşturma departmanı, Fransız polisinin Marsilya merkezinde beş kişiyi bıçakladığı şüphesi ile bir adamı vurduğu olay yerinde çalışıyor (AFP)
Ceza soruşturma departmanı, Fransız polisinin Marsilya merkezinde beş kişiyi bıçakladığı şüphesi ile bir adamı vurduğu olay yerinde çalışıyor (AFP)

Tunus, dün akşam yaptığı açıklamada, bir vatandaşının önceki gün Marsilya'da bıçaklı saldırı düzenlemesinin ardından Fransız polisi tarafından öldürülmesini "haksız bir cinayet" olarak nitelendirdi ve Fransa'yı olayı hızla soruşturmaya çağırdı.

Tunus Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, “cinayete karşı güçlü protestosunu iletmek” için Fransa'nın geçici büyükelçisini çağırdığını duyurdu.