'Paralel hükümet' Sudan'ın en büyük sivil koalisyonunu bölmekle tehdit ediyor

Ordu tarafından gerçekleştirilen saha infazlarına uluslararası kınama

“Tekaddam” koordinasyonunun başkanı Hamduk, geçen ekim ayında Londra'da yapılan bir toplantıda (Facebook)
“Tekaddam” koordinasyonunun başkanı Hamduk, geçen ekim ayında Londra'da yapılan bir toplantıda (Facebook)
TT

'Paralel hükümet' Sudan'ın en büyük sivil koalisyonunu bölmekle tehdit ediyor

“Tekaddam” koordinasyonunun başkanı Hamduk, geçen ekim ayında Londra'da yapılan bir toplantıda (Facebook)
“Tekaddam” koordinasyonunun başkanı Hamduk, geçen ekim ayında Londra'da yapılan bir toplantıda (Facebook)

Sudan'ın en önde gelen sivil koalisyonu olan ve eski Başbakan Abdullah Hamduk'un başkanlığını yaptığı Sivil Demokratik Güçler Koordinasyonu, “Hızlı Destek Kuvvetleri” (HDK) tarafından kontrol edilen bölgelerde bir “paralel hükümet” kurulması etrafında dönen ve kendi içinde şiddetlenen çatışmanın iki tarafı arasında örgütsel ve siyasi olarak “bağlantıyı kesmek” üzere bir komite oluşturdu.

Koordinasyonun bir tarafı paralel hükümetin kurulmasını destekleyip bunu Port Sudan'daki ordu destekli hükümeti “gayri meşrulaştırma” hedefine ulaşmak için bir fırsat olarak görürken, diğer taraf bunu çatışmanın taraflarından birinin yanında yer almak ve çatışmanın her iki tarafının da meşruiyetini tanımayan koalisyonun tüzüğünü ihlal etmek olarak görüyor. Şarku’l Avsat’ın görüştüğü birçok gözlemci ise bu durumu daha geniş sivil koalisyonda dikey bölünmeye doğru atılan bir adım olarak değerlendiriyor.

Öte yandan Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk dün yaptığı açıklamada, Hartum'da ordu mensupları ve ona bağlı milisler tarafından sivillere yönelik sahada infaz yapıldığına ilişkin raporlardan "derin endişe duyduğunu" ifade ederek, bağımsız soruşturma çağrısında bulundu.



Hamideti orduyu Hartum'dan çıkarma ve yeni yerleri ‘özgürleştirme’ sözü verdi

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) çarşamba günkü konuşmasında Sudan'ın bir yol ayrımında olduğunu söyledi. (Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) çarşamba günkü konuşmasında Sudan'ın bir yol ayrımında olduğunu söyledi. (Şarku’l Avsat)
TT

Hamideti orduyu Hartum'dan çıkarma ve yeni yerleri ‘özgürleştirme’ sözü verdi

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) çarşamba günkü konuşmasında Sudan'ın bir yol ayrımında olduğunu söyledi. (Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) çarşamba günkü konuşmasında Sudan'ın bir yol ayrımında olduğunu söyledi. (Şarku’l Avsat)

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) dün yaptığı açıklamada, kuvvetlerini bir araya gelerek daha güçlü bir şekilde mücadele etmeye ve Sudan ordusu tarafından geçtiğimiz günlerde geri alınan önemli sivil ve askeri alanların kaybını önemsememeye çağırdı.

Hamideti, Sudan ordusunu Hartum'dan ‘kovma’ sözü vererek, kuvvetlerinin başkentte uğradığı başarısızlıkları dolaylı olarak ilk kez kabul etti.

Hamideti televizyonda nadiren yayınlanan konuşmalarından birinde, halkı ordunun başarılarını, el-Cili petrol rafinerisini ele geçirdiklerini ya da Hartum'un güneyindeki El Cezire eyaletinin başkenti Vad Medeni'yi kontrol altına aldıklarını’ dikkate almamaya çağırdı.

HDK geçtiğimiz hafta, ordunun, Hartum'un kuzeyinde bulunan ve ülkenin en büyük petrol rafinerisi olan el-Cili'deki kuşatmayı kırdığı yönündeki açıklamasının ‘kamuoyunu yanıltmaya yönelik söylentilerden başka bir şey olmadığını’ vurguladı. Hamideti dün, ofisinden askeri üniformayla göründüğü videoda söylediği gibi, ordu personelinin Genel Komutanlık karargahından veya Muhabere Birliği kampından uzun süre yararlanmayacağına söz vererek, ‘onları kovmaya’ yemin etti.

Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan, Hartum'un batısındaki Omdurman'da destekçilerini selamlıyor, 29 Haziran 2019. (AP)Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan, Hartum'un batısındaki Omdurman'da destekçilerini selamlıyor, 29 Haziran 2019. (AP)

Daklu'nun eski müttefiklerinden Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan pazar günü Ordu Genel Komutanlığı karargahını teftiş etti. Nisan 2023'te patlak veren savaş boyunca Daklu kamuoyunun karşısına çıkmadı ve konuşmaları sosyal medyada dolaşan ses kayıtlarıyla sınırlı kaldı. Savaşın başında güçleri Hartum'un büyük bir bölümünü kontrol altına alarak güneye doğru ilerledi ve ordunun ocak ayında geri aldığı El Cezire eyaletini ve başkenti Vad Medeni'yi ele geçirdi. Ordu, Hartum'a bir saldırı başlattı ve HDK tarafından ele geçirilen başkentin kuzey kesimine girdi.

Askeri bir kaynağa göre çatışmalar dün, HDK'nin Kuzey Hartum'un doğusundaki son kalelerinden biri olan Kafuri mahallesinde devam etti. Daklu konuşmasında ‘Kuzey Hartum’da dört muharebe’ olduğunu açıkladı ve güçlerine zafer sözü verdi.

Eski ABD Başkanı Joe Biden görev süresi sona ermeden önce Burhan'a yaptırım uygulamıştı. Biden yönetimi Sudan ordusunu okullara, pazarlara, hastanelere saldırmakla ve gıda yoksunluğunu bir savaş silahı olarak kullanmakla suçladı. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre bu yaptırımlar Washington'un, güçleri ‘soykırım yapmakla’ suçlanan Daklu'ya yaptırım uygulamasından yaklaşık bir hafta sonra açıklandı.

Hamideti tehdit ediyor

HDK Komutanı konuşmasında yeni bir gerilim tehdidinde bulunarak şunları söyledi: “Belirli bölgeleri kurtarmak istiyoruz. Bu konuda daha fazla ayrıntı vermek istemiyorum. Saha komutanları sizi konu hakkında bilgilendirecek ve ben bunu medyada açıklamayacağım.” Hamideti, Burhan’a saldırmaya devam etti ve onu mevcut çıkmazdan henüz kurtulmadığı konusunda uyardı. “Burhan'a diyorum ki, tuzaktan, pusudan halen kurtulmuş değilsin” diyen Hamideti, Burhan ile yanındakileri yargılama sözü verdi.

Hamideti konuşmasının devamında, El Cezire'deki el-Kenabi katliamını ve güneylilerin öldürülmesini kınayarak şunları söyledi: “Bu yeni bir şey değil, 50 yıldan fazla bir süredir milyonlarca kişiyi öldürdüler... Güneylilerle savaşıyorlar. Güney Sudanlı kardeşlerimizden, size benzeyen ve sizin de onlara benzediğiniz Sudan halkı adına, sizin acınızı hisseden ve sizin de onların acısını hissettiğiniz Sudan halkı adına özür diliyoruz.”

Sudan İslami Hareketi Genel Sekreteri Ali Karti (Getty Images)Sudan İslami Hareketi Genel Sekreteri Ali Karti (Getty Images)

Konuşmasında İslami Hareket Genel Sekreteri Ali Karti'den de bahseden Hamideti, “Onu takip ediyoruz ve liderleri Ahmed Harun ve Usame Abdullah ile birlikte Omdurman'ın kuzeyindeki Vadi Seyyidna'da nerede yaşadığını biliyoruz” dedi.

Hamideti daha önce de devrik İslamcı örgütün birinci dereceden liderlerinden oluşan aynı grubu mevcut ordu liderleriyle ittifak yapmakla ve Nisan 2023'te ülkede savaş çıkarmayı birlikte planlamakla suçlamıştı. HDK Komutanı birliklerine morallerini yüksek tutmalarını tavsiye ederek, Hartum, Kuzey Hartum ve Omdurman'daki muharebelerde elde ettikleri zaferleri hatırlattı.

Hamideti, sahadaki güçlerine eski rejim kalıntılarının, Ordu Karargahı’nı yeniden ele geçirdikleri yönündeki propagandalarına kulak asmamaları çağrısında bulunarak, “Bundan hoşlanmayacaklar… Sizden alınanları değil, yeni yerleri kurtarmayı düşünmenizi istiyorum” ifadelerini kullandı.