عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA Afrika

Sudan'ın Omdurman kentindeki ordu hava üssünde şiddetli patlamalar meydana geldi

Sudan'ın kuzeyindeki ed-Damir kentinde bir insansız hava aracı saldırısının ardından çıkan yangını söndüren Sudan askeri, 25 Nisan (Reuters)
Sudan'ın kuzeyindeki ed-Damir kentinde bir insansız hava aracı saldırısının ardından çıkan yangını söndüren Sudan askeri, 25 Nisan (Reuters)
TT
TT

Sudan'ın Omdurman kentindeki ordu hava üssünde şiddetli patlamalar meydana geldi

Sudan'ın kuzeyindeki ed-Damir kentinde bir insansız hava aracı saldırısının ardından çıkan yangını söndüren Sudan askeri, 25 Nisan (Reuters)
Sudan'ın kuzeyindeki ed-Damir kentinde bir insansız hava aracı saldırısının ardından çıkan yangını söndüren Sudan askeri, 25 Nisan (Reuters)

Bu sabah erken saatlerde Kuzey Omdurman'da Sudan ordusuna ait hava üssü şiddetli patlamalarla sarsıldı. Olay yerinden yoğun duman bulutları yükselirken, patlamanın detayları henüz açıklanmadı.

Vadi Seyyidna Hava Üssü’nü hedef alan patlamalarla ilgili ordudan resmi bir açıklama yapılmazken, Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu’nun (Hamideti) danışmanı el-Başa Tabik, üssün hedef alındığını ve bir dizi insansız hava aracı (İHA) ile silah ve mühimmat deposunun imha edildiğini bildirdi.

Tabik, X platformu üzerinden yaptığı paylaşımda, “Bu saldırı savaşın artık yeni bir aşamaya girdiği mesajını veriyor. Önümüzdeki günler ordunun ve müttefik güçlerin stratejik mevzilerine yönelik acı verici saldırılara tanıklık edecek. Bir sonraki hedef Port Sudan” ifadelerini kullandı.

Komşu bölgelerde yaşayan bazı sakinler, şiddetli patlamaların yeri sarsmasından ve hedef alınan bölgeden yoğun alevlerin yükselmesinden saniyeler önce Omdurman'ın kuzeyindeki Kerri mevkiinde bulunan askeri üssün çevresinde ışıklar saçan İHA’lar gördüklerini söyledi.

Bölge sakinleri Facebook'ta paylaştıkları mesajlarda patlamaların İHA saldırısından kaynaklandığını öne sürdü. Sudan ordusundan herhangi bir bilgi gelmediği için patlamanın boyutu ve yol açtığı kayıplar henüz tam olarak bilinmiyor.

Sudan ordusu, başkent Hartum'un merkezine yaklaşık 22 kilometre uzaklıktaki Vadi Seyyidna Hava Üssü’nü, HDK’ye karşı savaşta askeri operasyonları yönetmek için ana merkez olarak kullanıyor. Sudan ordusunun en büyük askeri üssü ve ülkedeki en eski askeri havaalanı olan bu üs, 1967 yılında Arap-İsrail savaşı sırasında kurulmuş ve o yıl eski Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdunnasır'ın adıyla Nasır Hava Üssü olarak adlandırılmıştır.

Harp Okulu’na saldırı

Eş zamanlı bir başka saldırıda ise İHA’lar, askeri üssün bitişiğindeki Sudan Harp Okulu karargâhını hedef aldı.

Sosyal medya platformlarında paylaşılan videolarda, Sudan ordu üssündeki patlamaların ilk anlarına ait görüntüler yer aldı. Askeri bölgelere yönelik son saldırılar, Sudan ordusunun savaş kapsamı dışında kalan ülkenin kuzeyindeki altyapıyı hedef alan İHA saldırılarına karşılık verme kabiliyetinde önemli bir eksiklik olduğunu ortaya koydu.

Son haftalarda HDK, kuzeydeki Dongola, Merove, Atbara, ed-Damir ve Şendi gibi cephe hatlarından uzak şehirlerdeki elektrik tesislerini, havaalanlarını ve yakıt depolarını hedef aldı.

Merove Barajı son haftalarda İHA’lar tarafından birkaç kez saldırıya uğradı. (Sudan Haber Ajansı - SUNA)Merove Barajı son haftalarda İHA’lar tarafından birkaç kez saldırıya uğradı. (Sudan Haber Ajansı - SUNA)

Aylardır süren saldırılar, ülkenin geçici idari başkenti olan Port Sudan da dahil olmak üzere ülkenin kuzey, doğu ve merkezindeki eyaletlerde elektrik santrallerinde önemli hasara ve elektrik kesintilerine neden oldu.

HDK'nin, Sudan ordusunun uçaksavar savunma sistemlerinin engellemesi ve düşürmesi zor olan gelişmiş stratejik İHA'lar elde ettiğine dair yaygın bir kanı var. Uzun menzilli İHA saldırıları, Sudan ordusu ile HDK arasında devam eden ve üçüncü yılına giren savaşta yeni bir olgu haline geldi.

Dışişleri Bakanlığı kınadı

Konuyla ilgili olarak Sudan Dışişleri Bakanlığı bugün yaptığı açıklamada, HDK tarafından dün Nil Nehri eyaletindeki Atbara kentinde bir sığınağı hedef alarak, dördü aynı aileden olmak üzere yerinden edilmiş 11 kişiyi öldürmek ve kentin trafo güç istasyonunu bombalamak suretiyle işlenen terör suçunu kınadı.

Açıklamada, “Terörist milisler silahsız sivillere yönelik saldırılarında modern araçlar kullandılar. Son aylarda operasyon bölgelerinde art arda uğradıkları yenilgilerin ardından, su tesislerini, hastaneleri ve tüm temel hizmetleri aksatmak amacıyla ülke genelindeki elektrik santrallerine saldırıyorlar” denildi.

Açıklamanın devamında, söz konusu gerilimin, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin HDK'nin yerlerinden edilmiş kişilere yönelik saldırıları durdurması ve Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki kuşatmayı kaldırması yönündeki taleplerini yinelemesinden günler sonra gerçekleştiği belirtildi. Sudan Dışişleri Bakanlığı uluslararası toplumu, ‘terörist milislerin’ cezasız kalmasına son verecek somut tedbirler almaya çağırdı.

Diğer yandan Atbara kentindeki elektrik santrali devre dışı bırakıldı. HDK kontrolündeki bölgelerden başlatılan ve kenti hedef alan türünün dördüncü örneği olan İHA saldırısı nedeniyle Nil Nehri ve Kızıldeniz eyaletlerine elektrik tedariği kesildi.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA Afrika

Somali'de Türk kuvvetlerinin konuşlandırılmasının askeri ve siyasi sonuçları

Somali'ye konuşlandırılması beklenen Türk askerlerinin toplam sayısının 2 bin 500'ü aşabileceği belirtiliyor (AFP)
Somali'ye konuşlandırılması beklenen Türk askerlerinin toplam sayısının 2 bin 500'ü aşabileceği belirtiliyor (AFP)
TT
TT

Somali'de Türk kuvvetlerinin konuşlandırılmasının askeri ve siyasi sonuçları

Somali'ye konuşlandırılması beklenen Türk askerlerinin toplam sayısının 2 bin 500'ü aşabileceği belirtiliyor (AFP)
Somali'ye konuşlandırılması beklenen Türk askerlerinin toplam sayısının 2 bin 500'ü aşabileceği belirtiliyor (AFP)

Mahmud Ebu Bekir

Somali medyası, yaklaşık 500 asker taşıyan iki Türk askeri uçağının, Ankara ile Mogadişu arasında artan askeri iş birliğini yansıtacak şekilde, Somali'nin başkenti Mogadişu'daki Aden Adde Uluslararası Havalimanı'na ulaştığını bildirdi.

Somali'ye konuşlandırılması beklenen Türk askerlerinin toplam sayısının 2 bin 500'ü aşabileceği belirtiliyor. Resmi bir açıklama yapılmamış olsa da Türk medya kaynakları bu yıl toplam asker sayının 5 bini bulabileceğine işaret ediyor.

Bu kuvvetler, Somali hükümetinin eş-Şebab hareketine karşı operasyonlarını yoğunlaştırdığı bir dönemde Mogadişu’ya ulaştı. Hükümet, Türk savaş uçaklarının hava desteğiyle harekete ait hedeflere yönelik saldırılar gerçekleştiriyor.

Temmuz 2024'te Türkiye Büyük Millet Meclisi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzaladığı Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Somali'de iki yıl süreyle konuşlanmasına izin veren tezkereyi onaylamıştı. Bu adım, bölgesel ve uluslararası ortaklarla iş birliği yaparak, Somali Federal Hükümeti'nin terörle mücadele çabalarına destek sağlamayı amaçlıyor.

Mogadişu ile Ankara arasında son dönemde imzalanan anlaşmaların özellikle bir yandan Somali-Etiyopya anlaşmazlığının, diğer yandan da Kızıldeniz Havzası'ndaki bölgesel gerginliğin yaşandığı bir döneme denk geldiği göz önüne alındığında gözlemciler, Türk kuvvetlerinin misyonunun yalnızca terörle mücadeleyle sınırlı olmadığını, bunun siyasi, askeri ve ekonomik sonuçları da olduğunu düşünüyor.

Addis Ababa'nın Somaliland bölgesi ile denize erişim ve iki askeri üs kurmak amacıyla imzaladığı mutabakat zaptının ardından Mogadişu, Etiyopya'nın Somali kıyılarına yönelik müdahalelerinin önüne geçmek için bölgesel ittifaklar kurmaya çalışıyor. Mutabakat zaptı Etiyopya’nın bunlar karşılığında Somaliland'ın bağımsızlığını tanıyıp, uluslararası alanda tanınmayan bu Somali bölgesinin uluslararası toplum tarafından mümkün olan en üst düzeyde tanınması için uluslararası forumlarda çaba göstermesini öngörüyor.

Güvenlik endişeleri

Afrika Boynuzu uzmanı Abdurrahman Seyyid ise Türk kuvvetlerinin Mogadişu'ya gelişinin, son dönemde Somali devletine karşı bir dizi askeri eylem düzenleyen Somalili terör örgütü Şebab'ın ilerleyişini durdurmak amacıyla Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud'un acil talebi üzerine gerçekleştiğini düşünüyor.

Seyyid, bu hareketin yönetimin dizginlerini ele geçirmesinin Somali'nin ulusal ve bölgesel istikrarının daha da kötüleşmesine yol açabileceğine inanıyor. Bunun yanı sıra ülkedeki Türk çıkarlarını, özellikle madencilik ve Somali kıyılarında petrol arama faaliyetlerini tehdit ettiğini belirtiyor. Ona göre Ankara, altyapı yatırımlarına katkıda bulunarak ve ekonomiyi canlandırarak Somali hükümetinin güvenlik, askeri ve ekonomik alanlardaki çabalarını desteklemekten de çekinmedi. Ayrıca Somalili öğrencilere Türk üniversitelerine kayıt imkânı sağlanarak iki ülke arasında bilimsel alanda da iş birliği bulunuyor. Buna bir de 2 bin 500 askere varan askeri iş birliği anlaşması ekleniyor. Seyyid, Türkiye'nin hayati jeopolitik ve ekonomik çıkarları olan bölgesel bir güç olduğunu, Akdeniz, Kızıldeniz, Ortadoğu ve Orta Asya gibi dünyanın birçok bölgesinde fırsatları değerlendirip nüfuzunu artırmayı hedeflediğini belirtiyor.

Afrika Boynuzu uzmanı, Somali'nin Hint Okyanusu'na en uzun kıyı şeridine ve Kızıldeniz ile Aden Körfezi bölgesine kadar uzanan stratejik bir coğrafi alana sahip olduğunu belirtiyor. Bunun da bilhassa uluslararası seyrüsefer açısından stratejik bir geçiş noktası olan Kızıldeniz havzasında yaşanan gerginlikler göz önüne alındığında, uluslararası ve bölgesel planlarda stratejik önemini iki katına çıkardığını ifade ediyor.

Seyyid’e göre Somali birçok alanda Türkiye'nin desteğine ve iş birliğine ihtiyaç duyuyor. Mogadişu ayrıca Türkiye'yi, özellikle Etiyopya ve Kenya'nın yayılmacı emelleri karşısında Somali çıkarlarını savunmada güvenilir ve sadık bir müttefik olarak görüyor. Zira Türkiye'nin müttefiklerini savunma konusunda ciddi bir geçmişi var. Trablus'taki Libya hükümetinin Halife Hafter güçlerinin eline geçmesini engellemedeki rolü, Azerbaycan'ın 30 yıllık Ermeni işgali sonrasında Dağlık Karabağ'daki topraklarını geri almasına verdiği destek buna örnek verilebilir.

Güvenli ittifak

Seyyid, Ankara'nın Suriye, Azerbaycan ve Libya gibi çatışma bölgelerinde koordinasyon yeteneğini kanıtladığını, başka ülkelerle karşı karşıya geldiğinde bile, çoğu zaman bir iş birliği ve çatışmasızlık formülü bularak, Türkiye ile bölge ülkeleri arasında herhangi bir çatışma ihtimalini ortadan kaldırdığını düşünüyor. Dahası anlaşma iki bağımsız devlet arasında yapılmış olup, belirli bir devleti hedef almıyor ve güvenliğin sağlanması ile terörle mücadele alanlarında iki başkentin hayati çıkarlarına odaklanıyor.

Seyyid, son dönemde Kızıldeniz ülkelerinde bölgede artan yabancı askeri varlığına ilişkin bir hassasiyet oluştuğunu ve bu hassasiyetin, onları Kızıldeniz Ülkeleri Forumu adı altında bir oluşum kurmak zorunda bıraktığını belirtiyor. Ancak forum henüz kuruluş aşamasında ve bölgesel bir güvenlik sistemi oluşturacak çerçeve ve yapılar henüz tamamlanmadı. Ayrıca Türkiye, Etiyopya'da ekonomik varlığı, Sudan'da güvenlik ve askeri varlığı ve Somali ile yıllardır süren kapsamlı iş birliği ile bölgedeki nüfuzunu pekiştirme konusunda bu forumdan önce davrandı. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre bundan dolayı Türkiye’yi Kızıldeniz ve Afrika Boynuzu denkleminin dışında tutmak zor. Afrika Boynuzu uzmanı Abdurrahman Seyyid, hayati çıkarları ile çatışmadığı sürece Türkiye’nin katılımının bu ülkeler için doğrudan bir endişe yaratmasının muhtemel olmadığını söylüyor.

Jeopolitik etkiler

Somalili siyasi analist İdi Muhammed ise Mogadişu'yu Ankara'ya bağlayan stratejik çıkarlar göz önüne alındığında, Türk askeri misyonunun görevinin terörizm ve organize suç ile mücadeleye odaklandığını düşünüyor. Somali'de inşaat ve altyapı gelişimine yönelik katkılarına ilave olarak, özellikle petrol arama ve madencilik alanlarında artan Türk yatırımlarına dikkat çekiyor.

Muhammed, Türk askeri varlığının misyonunun terörle mücadele ve Somali'deki Türk çıkarlarını koruma gibi güvenlik boyutuyla sınırlı olmasına rağmen, Somali kıyılarını bölgesel emellerden korumak da dahil olmak üzere birçok jeopolitik anlamı olduğunu da vurguluyor. Etiyopya'nın, ülkenin kuzeyindeki ayrılıkçı bölge ile imzaladığı mutabakatla Somali kıyılarını işgal etme ve kalıcı askeri üsler kurma çabaları da bu emellere dahil.

Muhammed, Türk askeri gücünün Somali'nin birliğini ve tüm toprakları üzerindeki egemenliğini korumaya katkı sağlayacağını vurguluyor. Buna ilaveten, Somali egemenliğindeki liman hizmetlerinden Etiyopya'nın yararlanmasını öngören Addis Ababa ile Mogadişu arasındaki Ankara Anlaşması'nın aslına sadık bir şekilde uygulanmasını sağlamaya yönelik katkısının da altını çiziyor.

Siyasi analist, Türk askeri varlığının, Kızıldeniz'de bulunan bölgesel ve uluslararası güçlerle, özellikle Cibuti'deki yabancı üslerle, uluslararası nakliye yolu olarak Kızıldeniz'in girişlerini güvence altına almak amacıyla, koordinasyon fırsatları yaratabileceğini ifade ediyor. Zira dünya deniz ticaretinin yüzde 12'si, Asya-Avrupa ticaretinin ise yaklaşık yüzde 40'ı buradan geçiyor.

Muhammed, Türk kuvvetlerinin Somali'ye konuşlandırılmasının, Afrika Boynuzu ve Kızıldeniz bölgesindeki aşırılıkçı grupların oluşturduğu tehdidi azaltacağına dikkati çekiyor. Nitekim el-Kaide örgütünün Doğu Afrika'daki bir kolu olan Somalili Şebab hareketi son dönemde varlığını güçlendirdi ve eylemlerini artırdı. Bu eylemlerinden biri de Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed’in orada bulunduğu bir sırada Mogadişu Havaalanı’nı hedef alan saldırısıydı. Bu da Somali hükümetinin Türk kuvvetleriyle koordineli olarak hareketin mevzilerine karşı şiddetli saldırılar düzenlemesini gerektirdi. Zira hareketin askeri kabiliyetlerini geliştirdiği ve birçok cephede ilerlediği yönünde haberler geliyor.

İdi Muhammed, Türk kuvvetlerinin Kızıldeniz Havzası'nda yaşanan gerginlikte olumsuz bir rolünün olduğu iddialarını reddediyor. Türkiye’nin, Suudi Arabistan, Ürdün, Eritre ve Sudan ile iyi ilişkilere sahip olduğunu, ayrıca Mısır ile de yakın zamanda ilişkilerini normalleştirdiğini belirtiyor. Dahası Etiyopya'nın Kızıldeniz'de askeri üs kurma planlarına karşı çıkan kararlı duruş ile kıyaslandığında, Somali ile Türkiye arasındaki Türk kuvvetlerinin konuşlandırılması anlaşmasının, Kızıldeniz'e kıyısı olan ülkelerde herhangi bir sonuca ve tepkiye neden olmadığını söylüyor.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.