Yılda 7 milyon insan ölüyor… Dünya nüfusunun çoğunluğu kirli hava soluyor

Dünya genelinde şehirlerin yalnızca yüzde 17'si hava kalitesi yönergelerine uyuyor

Hindistan havası en kirli ülkeler arasında (Reuters)
Hindistan havası en kirli ülkeler arasında (Reuters)
TT

Yılda 7 milyon insan ölüyor… Dünya nüfusunun çoğunluğu kirli hava soluyor

Hindistan havası en kirli ülkeler arasında (Reuters)
Hindistan havası en kirli ülkeler arasında (Reuters)

Bugün yayınlanan yeni bir rapor, dünya şehirlerinin çoğunun hava kirliliğinden mustarip olduğunu ve küresel olarak şehirlerin yalnızca yüzde 17'sinin hava kalitesi yönergelerine uyduğunu ortaya koydu.

Hava kalitesi izleme konusunda uzmanlaşmış İsviçreli IQAir veritabanı, 138 ülkedeki 40 bin izleme istasyonundan elde edilen verileri analiz etti ve en kirli havaya sahip ülkelerin şunlar olduğunu tespit etti: Çad, Kongo, Bangladeş, Pakistan ve Hindistan.

Hindistan'daki altı şehir dünyanın en kirli dokuz şehri arasında yer alırken, Hindistan'ın kuzeydoğusundaki sanayi şehri Burnihat listenin başında yer aldı.

Uzmanlar, birçok bölgede izleme cihazlarının bulunmaması nedeniyle gerçek hava kirliliği miktarının daha yüksek olabileceğini, örneğin Afrika'da her 3,7 milyon kişiye sadece bir izleme cihazı düştüğünü belirtti.

Bununla birlikte, sorunu ele almak için daha fazla hava kalitesi izleme istasyonu kuruluyor. Rapora bu yıl 8 bin 954 yeni sahadan ve binden fazla yeni izleme cihazından elde edilen veriler eklendi.

Sadece yedi ülke Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) standartlarını karşıladı. (Reuters)Sadece yedi ülke Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) standartlarını karşıladı. (Reuters)

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) hava kirliliği nedeniyle her yıl 7 milyon kişinin öldüğünü tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardığına göre WHO tarafından yapılan açıklamada, “Kirlenmiş suyunuz varsa, insanlardan günde yarım saat (arıtılması için) beklemelerini isteyebilirsiniz, ancak kirlenmiş havanız varsa, insanlardan nefes almayı bırakmalarını isteyemezsiniz” ifadesi yer aldı.

Sadece yedi ülke WHO'nun standartlarını karşıladı

Veriler, geçen yıl sadece yedi ülkenin Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) hava kalitesi standartlarını karşıladığını gösterdi.

IQAir'e göre sadece Avustralya, Yeni Zelanda, Bahamalar, Barbados, Grenada, Estonya ve İzlanda standartları karşıladı. Özellikle Asya ve Afrika'daki büyük veri boşlukları küresel tabloyu etkiliyor. Birçok gelişmekte olan ülke, duman seviyelerini takip etmek için ABD büyükelçilikleri ve konsolosluk binalarına yerleştirilen hava kalitesi sensörlerine güveniyordu. Ancak ABD Dışişleri Bakanlığı kısa bir süre önce bütçe kısıtlamalarını gerekçe göstererek bu programı sonlandırdı ve geçen hafta ABD hükümetinin resmi hava kalitesi izleme web sitesi AirNow.com'dan Çad'da kaydedilen veriler de dahil olmak üzere 17 yıldan fazla veri silindi.

Dünya genelinde şehirlerin yalnızca yüzde 17'si hava kalitesi yönergelerine uyuyor. (Reuters)Dünya genelinde şehirlerin yalnızca yüzde 17'si hava kalitesi yönergelerine uyuyor. (Reuters)

PM2.5 olarak bilinen havadaki tehlikeli küçük partiküllerin ortalama konsantrasyonu geçen yıl Çad'da metreküp başına 91,8 mikrogramdı ve 2022'deki ortalamanın biraz üzerindeydi. WHO, geçen yıl şehirlerin yalnızca yüzde 17'sinin karşıladığı bir standart olan metreküp başına beş miligramdan fazla olmayan seviyeler öneriyor.

Malezya merkezli Sunway Gezegen Sağlığı Merkezi'nde kıdemli bilim insanı ve hava kirliliği uzmanı olan Fatıma Ahmed'e göre, kirli havanın uzun süre solunması solunum yolu hastalıklarına, alzheimera ve kansere neden olabilir.



Güney Kore Devlet Başkanı, selefinin eylemleri nedeniyle Pyongyang'dan özür dilemesi gerektiğini düşünüyor

Güney Kore Devlet Başkanı Lee Jae-myung, Beyaz Saray'da ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya geldi (AP)
Güney Kore Devlet Başkanı Lee Jae-myung, Beyaz Saray'da ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya geldi (AP)
TT

Güney Kore Devlet Başkanı, selefinin eylemleri nedeniyle Pyongyang'dan özür dilemesi gerektiğini düşünüyor

Güney Kore Devlet Başkanı Lee Jae-myung, Beyaz Saray'da ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya geldi (AP)
Güney Kore Devlet Başkanı Lee Jae-myung, Beyaz Saray'da ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya geldi (AP)

Güney Kore Devlet Başkanı Lee Jae-myung, bugün yaptığı açıklamada, selefinin sınır ötesine insansız hava araçları (İHA) ve propaganda broşürleri gönderilmesi yönündeki emri nedeniyle Kuzey Kore'den özür dilemek zorunda hissettiğini söyledi.

Eski Devlet Başkanı Yun Sok-yeol'un sıkıyönetim ilan etmesinin ve ülkede kısa süreli kaos yaşanmasının birinci yıl dönümü dolayısıyla düzenlenen basın toplantısında konuşan Lee, "Özür dilemem gerektiğini hissediyorum, ancak bunu yüksek sesle söylemekten çekiniyorum" dedi.

"Bunu yaparsam, ideolojik çatışmalarda kullanılabilir veya Kuzey yanlısı olmakla suçlanabilirim" ifadesini kullandı.

Myung ayrıca, Tayvan meselesi nedeniyle iki ülke arasındaki gergin ilişkiler göz önüne alındığında, Seul'ün, Japonya ve Çin arasında taraf tutmaması gerektiğini vurguladı.

"Japonya ile Çin arasında bir anlaşmazlık var ve taraf tutmak sadece gerginliği daha da artıracaktır" dedi.

"İdeal yaklaşımın bir arada yaşama, karşılıklı saygı ve mümkün olduğunca iş birliği olduğunu" belirten Lee, Kuzeydoğu Asya'yı "askeri güvenlik açısından oldukça tehlikeli bir bölge" olarak nitelendirdi. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre Tokyo ile Pekin arasındaki anlaşmazlık, Japonya Başbakanı Takaiçi Sanae'nin Çin'in Tayvan'ı işgal etmesi halinde Tokyo'nun askeri müdahalede bulunabileceğini söylemesinin ardından tırmandı. Pekin, vatandaşlarına Japonya'ya seyahat etmemeleri tavsiyesinde bulunarak, sert bir diplomatik tepki verdi. Çin, özerk yönetime sahip Tayvan'ı kendi topraklarının bir parçası olarak görüyor ve gerekirse zorla ilhak etmeyi de göz ardı etmiyor.


Endonezya: Sel ve heyelanlarda ölenlerin sayısı 248'e yükseldi

Şiddetli yağışların ardından meydana gelen ölümcül sel baskınlarından etkilenen bölgeyi ziyaret eden bir kadın (Reuters)
Şiddetli yağışların ardından meydana gelen ölümcül sel baskınlarından etkilenen bölgeyi ziyaret eden bir kadın (Reuters)
TT

Endonezya: Sel ve heyelanlarda ölenlerin sayısı 248'e yükseldi

Şiddetli yağışların ardından meydana gelen ölümcül sel baskınlarından etkilenen bölgeyi ziyaret eden bir kadın (Reuters)
Şiddetli yağışların ardından meydana gelen ölümcül sel baskınlarından etkilenen bölgeyi ziyaret eden bir kadın (Reuters)

Endonezya'daki kurtarma ekipleri, deprem ve sel felaketinden etkilenen birçok bölgedeki mağdurlara ulaşmak için bugün mücadele etti. Yetkililer, 248'e ulaşan ölü sayısının artmasından endişe ediyor.

 Batı Sumatra'nın Padang Pariaman kentinde kurtarma ekipleri, sel mağdurunun cesedini çamur ve enkaz altından çıkarmaya çalışıyor (AP)

Batı Sumatra'nın Padang Pariaman kentinde kurtarma ekipleri, sel mağdurunun cesedini çamur ve enkaz altından çıkarmaya çalışıyor (AP)

Associated Press'e (AP) göre, hasarlı yollar ve devrilen iletişim hatları nedeniyle etkilenen bölgeler büyük ölçüde izole edildi ve yardım uçakları, Kuzey Sumatra eyaletindeki ağır hasarlı merkezi Tapanuli bölgesi ve diğer bölgelere yardım ve malzeme taşıyordu.

Kurtarma ekipleri, Batang Anai'de şiddetli yağışların ardından meydana gelen ani sellerden etkilenen bir bölgede operasyon sırasında bir kurbanın içinde bulunduğu ceset torbasını pirinç tarlasında taşıyor (Reuters)Kurtarma ekipleri, Batang Anai'de şiddetli yağışların ardından meydana gelen ani sellerden etkilenen bir bölgede operasyon sırasında bir kurbanın içinde bulunduğu ceset torbasını pirinç tarlasında taşıyor (Reuters)

Endonezya, komşuları Malezya ve Tayland'ı da etkileyen sağanak yağışlar son günlerde bölge genelinde onlarca kişinin ölümüne yol açtı.

Endonezya'nın Açe eyaletine bağlı Pidie Jaya bölgesindeki Miurido'da meydana gelen ani sel felaketinin ardından bir sakin derin çamurun üzerinden bakarken, bir evin çatısında kuruyan belgeler (AFP)Endonezya'nın Açe eyaletine bağlı Pidie Jaya bölgesindeki Miurido'da meydana gelen ani sel felaketinin ardından bir sakin derin çamurun üzerinden bakarken, bir evin çatısında kuruyan belgeler (AFP)

Meteorolojiye göre, çarşamba günü oluşan Cenyar Tayfunu, önümüzdeki günlerde Açe ve Kuzey Sumatra da dahil olmak üzere bölgenin bazı bölgelerine daha şiddetli hava koşulları getirebilir.

Bu ayın başlarında, Orta Cava'da şiddetli yağışların tetiklediği heyelanlarda 38 kişi hayatını kaybederken, yaklaşık 13 kişi ise hala kayıp.


Trump, Japonya'yı Çin ile çatışmayı tırmandırmaktan kaçınmaya çağırdı

Trump ve Takaichi, geçen ekim ayında Tokyo'da ABD-Japonya ticaret anlaşmasının uygulanmasına ilişkin belgenin imza töreni sırasında (Arşiv- Reuters)
Trump ve Takaichi, geçen ekim ayında Tokyo'da ABD-Japonya ticaret anlaşmasının uygulanmasına ilişkin belgenin imza töreni sırasında (Arşiv- Reuters)
TT

Trump, Japonya'yı Çin ile çatışmayı tırmandırmaktan kaçınmaya çağırdı

Trump ve Takaichi, geçen ekim ayında Tokyo'da ABD-Japonya ticaret anlaşmasının uygulanmasına ilişkin belgenin imza töreni sırasında (Arşiv- Reuters)
Trump ve Takaichi, geçen ekim ayında Tokyo'da ABD-Japonya ticaret anlaşmasının uygulanmasına ilişkin belgenin imza töreni sırasında (Arşiv- Reuters)

İki kaynak, ABD Başkanı Donald Trump'ın bu hafta Çin ile yaptığı görüşmelerde, Japonya Başbakanı Sanae Takaichi'den Çin ile yaşanan anlaşmazlığın daha fazla tırmanmasından kaçınmasını istediğini, bunun sonucunda Pekin ile yaşanan ticaret savaşında kırılgan bir ateşkesi sürdürmeye çalıştığını söyledi.

Takaichi, bu ay parlamentoda yaptığı açıklamada, Çin'in Tayvan'a yönelik herhangi bir saldırısının Japonya'nın askeri bir tepkisine yol açabileceği yönündeki açıklamalarıyla, Pekin ile yıllardır yaşanan en büyük diplomatik anlaşmazlığı başlattı ve bu durum Pekin'i öfkelendirdi.

Konunun hassasiyeti nedeniyle isimlerinin açıklanmasını istemeyen iki Japon hükümet kaynağı, Trump'ın salı günü Takaichi ile yaptığı telefon görüşmesinde, daha fazla gerginlik görmek istemediğini söylediğini belirtti. Ancak kaynaklardan biri, Trump'ın Takaichi'den özel bir talepte bulunmadığını ve bu durumun Pekin'in Tokyo'ya yorumlarını geri çekmesi yönündeki çağrısını desteklemediğini öne sürdü. Japonya ise geri adım atmadı ve sözlerin uzun süredir devam eden bir politikayı yansıttığını ifade etti.

Japonya Kabine Sekreteri Minoru Kihara, dün konuyla ilgili yorum yapmayı reddetti. Tokyo'daki bazı yetkililer, Trump'ın Çin ile ticaret anlaşması arayışında Tayvan'a verdiği desteği azaltabileceğinden endişe ediyor. Bu durum, Pekin'i cesaretlendirebilir ve Doğu Asya'daki gerginliği artıırabilir.

Şarku’l Avsat’ın Çin'in Xinhua haber ajansından aktardığına göre, Trump'ın Takaichi ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile yaptığı ve "Tayvan'ın Çin'e dönmesinin" Pekin'in küresel düzen vizyonunun temel bir parçası olduğunu söylediği bir başka görüşme de var. Demokratik Tayvan, Pekin'in egemenlik iddialarını reddederek ve adanın geleceğine yalnızca kendi halkının karar verebileceğini savundu ve bu iddiayı reddetti.

Trump, Şi ile Tayvan hakkında görüştüğü yönündeki haberlere yorum yapmayı reddederek, dünyanın en büyük iki ekonomisinin "çok güçlü" ilişkilere sahip olduğunu ve kapsamlı bir ticaret anlaşması üzerinde çalıştıklarını söyledi. Trump'ın Japonya'nın Çin ile artan ticaret anlaşmazlığı hakkında kamuoyuna açıklama yapmaması Tokyo'da endişelere yol açarken, Pekin vatandaşlarını Japonya'ya seyahat etmemeleri konusunda uyararak turizme darbe vurdu.