Yılda 7 milyon insan ölüyor… Dünya nüfusunun çoğunluğu kirli hava soluyor

Dünya genelinde şehirlerin yalnızca yüzde 17'si hava kalitesi yönergelerine uyuyor

Hindistan havası en kirli ülkeler arasında (Reuters)
Hindistan havası en kirli ülkeler arasında (Reuters)
TT

Yılda 7 milyon insan ölüyor… Dünya nüfusunun çoğunluğu kirli hava soluyor

Hindistan havası en kirli ülkeler arasında (Reuters)
Hindistan havası en kirli ülkeler arasında (Reuters)

Bugün yayınlanan yeni bir rapor, dünya şehirlerinin çoğunun hava kirliliğinden mustarip olduğunu ve küresel olarak şehirlerin yalnızca yüzde 17'sinin hava kalitesi yönergelerine uyduğunu ortaya koydu.

Hava kalitesi izleme konusunda uzmanlaşmış İsviçreli IQAir veritabanı, 138 ülkedeki 40 bin izleme istasyonundan elde edilen verileri analiz etti ve en kirli havaya sahip ülkelerin şunlar olduğunu tespit etti: Çad, Kongo, Bangladeş, Pakistan ve Hindistan.

Hindistan'daki altı şehir dünyanın en kirli dokuz şehri arasında yer alırken, Hindistan'ın kuzeydoğusundaki sanayi şehri Burnihat listenin başında yer aldı.

Uzmanlar, birçok bölgede izleme cihazlarının bulunmaması nedeniyle gerçek hava kirliliği miktarının daha yüksek olabileceğini, örneğin Afrika'da her 3,7 milyon kişiye sadece bir izleme cihazı düştüğünü belirtti.

Bununla birlikte, sorunu ele almak için daha fazla hava kalitesi izleme istasyonu kuruluyor. Rapora bu yıl 8 bin 954 yeni sahadan ve binden fazla yeni izleme cihazından elde edilen veriler eklendi.

Sadece yedi ülke Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) standartlarını karşıladı. (Reuters)Sadece yedi ülke Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) standartlarını karşıladı. (Reuters)

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) hava kirliliği nedeniyle her yıl 7 milyon kişinin öldüğünü tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardığına göre WHO tarafından yapılan açıklamada, “Kirlenmiş suyunuz varsa, insanlardan günde yarım saat (arıtılması için) beklemelerini isteyebilirsiniz, ancak kirlenmiş havanız varsa, insanlardan nefes almayı bırakmalarını isteyemezsiniz” ifadesi yer aldı.

Sadece yedi ülke WHO'nun standartlarını karşıladı

Veriler, geçen yıl sadece yedi ülkenin Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) hava kalitesi standartlarını karşıladığını gösterdi.

IQAir'e göre sadece Avustralya, Yeni Zelanda, Bahamalar, Barbados, Grenada, Estonya ve İzlanda standartları karşıladı. Özellikle Asya ve Afrika'daki büyük veri boşlukları küresel tabloyu etkiliyor. Birçok gelişmekte olan ülke, duman seviyelerini takip etmek için ABD büyükelçilikleri ve konsolosluk binalarına yerleştirilen hava kalitesi sensörlerine güveniyordu. Ancak ABD Dışişleri Bakanlığı kısa bir süre önce bütçe kısıtlamalarını gerekçe göstererek bu programı sonlandırdı ve geçen hafta ABD hükümetinin resmi hava kalitesi izleme web sitesi AirNow.com'dan Çad'da kaydedilen veriler de dahil olmak üzere 17 yıldan fazla veri silindi.

Dünya genelinde şehirlerin yalnızca yüzde 17'si hava kalitesi yönergelerine uyuyor. (Reuters)Dünya genelinde şehirlerin yalnızca yüzde 17'si hava kalitesi yönergelerine uyuyor. (Reuters)

PM2.5 olarak bilinen havadaki tehlikeli küçük partiküllerin ortalama konsantrasyonu geçen yıl Çad'da metreküp başına 91,8 mikrogramdı ve 2022'deki ortalamanın biraz üzerindeydi. WHO, geçen yıl şehirlerin yalnızca yüzde 17'sinin karşıladığı bir standart olan metreküp başına beş miligramdan fazla olmayan seviyeler öneriyor.

Malezya merkezli Sunway Gezegen Sağlığı Merkezi'nde kıdemli bilim insanı ve hava kirliliği uzmanı olan Fatıma Ahmed'e göre, kirli havanın uzun süre solunması solunum yolu hastalıklarına, alzheimera ve kansere neden olabilir.



Filipinler eski Devlet Başkanı Duterte'yi insanlığa karşı suç işlemekten tutukladı

 Başkan Yardımcısı Sarah Duterte'nin ofisi tarafından dağıtılan bir fotoğraf, eski Filipin Devlet Başkanı Rodrigo Duterte'nin (ortada) 9 Mart 2025'te Hong Kong'daki bir spor salonunda düzenlenen miting sırasında destekçileriyle el sıkıştığını gösteriyor (AP)
Başkan Yardımcısı Sarah Duterte'nin ofisi tarafından dağıtılan bir fotoğraf, eski Filipin Devlet Başkanı Rodrigo Duterte'nin (ortada) 9 Mart 2025'te Hong Kong'daki bir spor salonunda düzenlenen miting sırasında destekçileriyle el sıkıştığını gösteriyor (AP)
TT

Filipinler eski Devlet Başkanı Duterte'yi insanlığa karşı suç işlemekten tutukladı

 Başkan Yardımcısı Sarah Duterte'nin ofisi tarafından dağıtılan bir fotoğraf, eski Filipin Devlet Başkanı Rodrigo Duterte'nin (ortada) 9 Mart 2025'te Hong Kong'daki bir spor salonunda düzenlenen miting sırasında destekçileriyle el sıkıştığını gösteriyor (AP)
Başkan Yardımcısı Sarah Duterte'nin ofisi tarafından dağıtılan bir fotoğraf, eski Filipin Devlet Başkanı Rodrigo Duterte'nin (ortada) 9 Mart 2025'te Hong Kong'daki bir spor salonunda düzenlenen miting sırasında destekçileriyle el sıkıştığını gösteriyor (AP)

Filipinli yetkililer, eski Devlet Başkanı Rodrigo Duterte'nin bu sabah uçağı Manila Uluslararası Havaalanına indiği sırada polis tarafından, Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) tarafından uyuşturucu kaçakçılarına karşı verdiği savaşta insanlığa karşı suç işlediği gerekçesiyle çıkarılan tutuklama emrine dayanılarak tutuklandığını duyurdu.

Filipinler Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamada, “Bu sabah erken saatlerde Manila'daki INTERPOL, UCM tutuklama emrinin resmi kopyasını aldı” denilerek, Duterte'nin “şu an itibariyle yetkililerin elinde olduğu” kaydedildi.

UCM'ye göre 79 yaşındaki Duterte, insan hakları gruplarının tahminlerine göre on binlerce yoksul erkeğin, çoğu zaman uyuşturucuyla bağlantısı olduğuna dair bir kanıt olmaksızın, asker ve polis tarafından öldürülmesine neden olan bir baskı başlattığı için “kasıtlı cinayet” suçlamasıyla karşı karşıya. Filipinler başkanlığından yapılan açıklamada “Eski başkan ve grubunun sağlık durumları iyi ve hükümet doktorları tarafından muayene ediliyorlar” denildi.

Duterte, Hong Kong'a yaptığı kısa bir uçuşun ardından Manila Uluslararası Havaalanına indikten kısa bir süre sonra tutuklandı. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre binlerce denizaşırı Filipinli işçiye hitaben yaptığı konuşmada eski Devlet Başkanı, UCM müfettişlerini “o... çocukları” olarak nitelendirmiş ve kaderinde tutukluluk varsa bunu “kabul edeceğini” söylemişti.

Filipinler, Duterte'nin talimatıyla 2019 yılında UCM'den çekildi, ancak mahkeme, çekilmeden önceki cinayetlerin yanı sıra Duterte'nin başkan olmadan yıllar önce belediye başkanı olduğu güneydeki Davao kentinde işlenen cinayetler konusunda da yargı yetkisine sahip olduğunu savunuyor.