Yılda 7 milyon insan ölüyor… Dünya nüfusunun çoğunluğu kirli hava soluyor

Dünya genelinde şehirlerin yalnızca yüzde 17'si hava kalitesi yönergelerine uyuyor

Hindistan havası en kirli ülkeler arasında (Reuters)
Hindistan havası en kirli ülkeler arasında (Reuters)
TT

Yılda 7 milyon insan ölüyor… Dünya nüfusunun çoğunluğu kirli hava soluyor

Hindistan havası en kirli ülkeler arasında (Reuters)
Hindistan havası en kirli ülkeler arasında (Reuters)

Bugün yayınlanan yeni bir rapor, dünya şehirlerinin çoğunun hava kirliliğinden mustarip olduğunu ve küresel olarak şehirlerin yalnızca yüzde 17'sinin hava kalitesi yönergelerine uyduğunu ortaya koydu.

Hava kalitesi izleme konusunda uzmanlaşmış İsviçreli IQAir veritabanı, 138 ülkedeki 40 bin izleme istasyonundan elde edilen verileri analiz etti ve en kirli havaya sahip ülkelerin şunlar olduğunu tespit etti: Çad, Kongo, Bangladeş, Pakistan ve Hindistan.

Hindistan'daki altı şehir dünyanın en kirli dokuz şehri arasında yer alırken, Hindistan'ın kuzeydoğusundaki sanayi şehri Burnihat listenin başında yer aldı.

Uzmanlar, birçok bölgede izleme cihazlarının bulunmaması nedeniyle gerçek hava kirliliği miktarının daha yüksek olabileceğini, örneğin Afrika'da her 3,7 milyon kişiye sadece bir izleme cihazı düştüğünü belirtti.

Bununla birlikte, sorunu ele almak için daha fazla hava kalitesi izleme istasyonu kuruluyor. Rapora bu yıl 8 bin 954 yeni sahadan ve binden fazla yeni izleme cihazından elde edilen veriler eklendi.

Sadece yedi ülke Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) standartlarını karşıladı. (Reuters)Sadece yedi ülke Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) standartlarını karşıladı. (Reuters)

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) hava kirliliği nedeniyle her yıl 7 milyon kişinin öldüğünü tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardığına göre WHO tarafından yapılan açıklamada, “Kirlenmiş suyunuz varsa, insanlardan günde yarım saat (arıtılması için) beklemelerini isteyebilirsiniz, ancak kirlenmiş havanız varsa, insanlardan nefes almayı bırakmalarını isteyemezsiniz” ifadesi yer aldı.

Sadece yedi ülke WHO'nun standartlarını karşıladı

Veriler, geçen yıl sadece yedi ülkenin Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) hava kalitesi standartlarını karşıladığını gösterdi.

IQAir'e göre sadece Avustralya, Yeni Zelanda, Bahamalar, Barbados, Grenada, Estonya ve İzlanda standartları karşıladı. Özellikle Asya ve Afrika'daki büyük veri boşlukları küresel tabloyu etkiliyor. Birçok gelişmekte olan ülke, duman seviyelerini takip etmek için ABD büyükelçilikleri ve konsolosluk binalarına yerleştirilen hava kalitesi sensörlerine güveniyordu. Ancak ABD Dışişleri Bakanlığı kısa bir süre önce bütçe kısıtlamalarını gerekçe göstererek bu programı sonlandırdı ve geçen hafta ABD hükümetinin resmi hava kalitesi izleme web sitesi AirNow.com'dan Çad'da kaydedilen veriler de dahil olmak üzere 17 yıldan fazla veri silindi.

Dünya genelinde şehirlerin yalnızca yüzde 17'si hava kalitesi yönergelerine uyuyor. (Reuters)Dünya genelinde şehirlerin yalnızca yüzde 17'si hava kalitesi yönergelerine uyuyor. (Reuters)

PM2.5 olarak bilinen havadaki tehlikeli küçük partiküllerin ortalama konsantrasyonu geçen yıl Çad'da metreküp başına 91,8 mikrogramdı ve 2022'deki ortalamanın biraz üzerindeydi. WHO, geçen yıl şehirlerin yalnızca yüzde 17'sinin karşıladığı bir standart olan metreküp başına beş miligramdan fazla olmayan seviyeler öneriyor.

Malezya merkezli Sunway Gezegen Sağlığı Merkezi'nde kıdemli bilim insanı ve hava kirliliği uzmanı olan Fatıma Ahmed'e göre, kirli havanın uzun süre solunması solunum yolu hastalıklarına, alzheimera ve kansere neden olabilir.



Tayvan çevresinde altı Çin balonu görüldü

 5 Şubat'ta düşürülmeden önce ABD semalarında Çin'e ait bir balon (Arşiv - AP)
 5 Şubat'ta düşürülmeden önce ABD semalarında Çin'e ait bir balon (Arşiv - AP)
TT

Tayvan çevresinde altı Çin balonu görüldü

 5 Şubat'ta düşürülmeden önce ABD semalarında Çin'e ait bir balon (Arşiv - AP)
 5 Şubat'ta düşürülmeden önce ABD semalarında Çin'e ait bir balon (Arşiv - AP)

Tayvan Savunma Bakanlığı bugün yaptığı açıklamada, Pekin'in kendi topraklarının bir parçası olarak kabul ettiği Tayvan adası çevresinde altı Çin balonu tespit ettiğini duyurdu.

Tayvan Savunma Bakanlığı'na göre altı balon, bugün yerel saatle 06:00'ya (GMT Perşembe 22:00) kadar 24 saat içinde tespit edildi. Açıklamaya göre aynı dönemde adanın yakınında dokuz askeri uçak, altı savaş gemisi ve iki Çin gemisi tespit edildi.

Pekin, egemenlik iddiasında bulunan ada üzerindeki baskıyı sürdürmek için Tayvan'ın yakınlarına düzenli olarak savaş uçakları, insansız hava araçları (İHA), savaş gemileri ve bazen de balonlar gönderiyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Çin her zaman Tayvan üzerine balon gönderdiğini reddetmiş ve Taipei'yi gerilimi arttırmaya çalışmakla suçlamıştır. Çin, Tayvan'ı kendi topraklarının bir parçası olarak görüyor ve adayı egemenliğine geri döndürmek için güç kullanmayı göz ardı etmediğini belirtti. Son yıllarda Pekin, adanın etrafına neredeyse her gün savaş uçakları, insansız hava araçları ve gemiler göndererek askeri baskısını arttırdı.

Çin'e ait zeplinler, 2023 yılının başlarında ABD'nin casus zeplini düşürmesiyle siyasi bir sorun haline geldi.