Yılda 7 milyon insan ölüyor… Dünya nüfusunun çoğunluğu kirli hava soluyor

Dünya genelinde şehirlerin yalnızca yüzde 17'si hava kalitesi yönergelerine uyuyor

Hindistan havası en kirli ülkeler arasında (Reuters)
Hindistan havası en kirli ülkeler arasında (Reuters)
TT

Yılda 7 milyon insan ölüyor… Dünya nüfusunun çoğunluğu kirli hava soluyor

Hindistan havası en kirli ülkeler arasında (Reuters)
Hindistan havası en kirli ülkeler arasında (Reuters)

Bugün yayınlanan yeni bir rapor, dünya şehirlerinin çoğunun hava kirliliğinden mustarip olduğunu ve küresel olarak şehirlerin yalnızca yüzde 17'sinin hava kalitesi yönergelerine uyduğunu ortaya koydu.

Hava kalitesi izleme konusunda uzmanlaşmış İsviçreli IQAir veritabanı, 138 ülkedeki 40 bin izleme istasyonundan elde edilen verileri analiz etti ve en kirli havaya sahip ülkelerin şunlar olduğunu tespit etti: Çad, Kongo, Bangladeş, Pakistan ve Hindistan.

Hindistan'daki altı şehir dünyanın en kirli dokuz şehri arasında yer alırken, Hindistan'ın kuzeydoğusundaki sanayi şehri Burnihat listenin başında yer aldı.

Uzmanlar, birçok bölgede izleme cihazlarının bulunmaması nedeniyle gerçek hava kirliliği miktarının daha yüksek olabileceğini, örneğin Afrika'da her 3,7 milyon kişiye sadece bir izleme cihazı düştüğünü belirtti.

Bununla birlikte, sorunu ele almak için daha fazla hava kalitesi izleme istasyonu kuruluyor. Rapora bu yıl 8 bin 954 yeni sahadan ve binden fazla yeni izleme cihazından elde edilen veriler eklendi.

Sadece yedi ülke Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) standartlarını karşıladı. (Reuters)Sadece yedi ülke Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) standartlarını karşıladı. (Reuters)

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) hava kirliliği nedeniyle her yıl 7 milyon kişinin öldüğünü tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardığına göre WHO tarafından yapılan açıklamada, “Kirlenmiş suyunuz varsa, insanlardan günde yarım saat (arıtılması için) beklemelerini isteyebilirsiniz, ancak kirlenmiş havanız varsa, insanlardan nefes almayı bırakmalarını isteyemezsiniz” ifadesi yer aldı.

Sadece yedi ülke WHO'nun standartlarını karşıladı

Veriler, geçen yıl sadece yedi ülkenin Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) hava kalitesi standartlarını karşıladığını gösterdi.

IQAir'e göre sadece Avustralya, Yeni Zelanda, Bahamalar, Barbados, Grenada, Estonya ve İzlanda standartları karşıladı. Özellikle Asya ve Afrika'daki büyük veri boşlukları küresel tabloyu etkiliyor. Birçok gelişmekte olan ülke, duman seviyelerini takip etmek için ABD büyükelçilikleri ve konsolosluk binalarına yerleştirilen hava kalitesi sensörlerine güveniyordu. Ancak ABD Dışişleri Bakanlığı kısa bir süre önce bütçe kısıtlamalarını gerekçe göstererek bu programı sonlandırdı ve geçen hafta ABD hükümetinin resmi hava kalitesi izleme web sitesi AirNow.com'dan Çad'da kaydedilen veriler de dahil olmak üzere 17 yıldan fazla veri silindi.

Dünya genelinde şehirlerin yalnızca yüzde 17'si hava kalitesi yönergelerine uyuyor. (Reuters)Dünya genelinde şehirlerin yalnızca yüzde 17'si hava kalitesi yönergelerine uyuyor. (Reuters)

PM2.5 olarak bilinen havadaki tehlikeli küçük partiküllerin ortalama konsantrasyonu geçen yıl Çad'da metreküp başına 91,8 mikrogramdı ve 2022'deki ortalamanın biraz üzerindeydi. WHO, geçen yıl şehirlerin yalnızca yüzde 17'sinin karşıladığı bir standart olan metreküp başına beş miligramdan fazla olmayan seviyeler öneriyor.

Malezya merkezli Sunway Gezegen Sağlığı Merkezi'nde kıdemli bilim insanı ve hava kirliliği uzmanı olan Fatıma Ahmed'e göre, kirli havanın uzun süre solunması solunum yolu hastalıklarına, alzheimera ve kansere neden olabilir.



UCM tutuklusu Duterte, Filipinler'de belediye başkanlığına aday

Eski Filipin lideri Rodrigo Duterte, 2018 yılında Manila'nın kuzeydoğusundaki bir polis karakolunu ziyareti sırasında elinde makineli tüfek tutuyor. (AP)
Eski Filipin lideri Rodrigo Duterte, 2018 yılında Manila'nın kuzeydoğusundaki bir polis karakolunu ziyareti sırasında elinde makineli tüfek tutuyor. (AP)
TT

UCM tutuklusu Duterte, Filipinler'de belediye başkanlığına aday

Eski Filipin lideri Rodrigo Duterte, 2018 yılında Manila'nın kuzeydoğusundaki bir polis karakolunu ziyareti sırasında elinde makineli tüfek tutuyor. (AP)
Eski Filipin lideri Rodrigo Duterte, 2018 yılında Manila'nın kuzeydoğusundaki bir polis karakolunu ziyareti sırasında elinde makineli tüfek tutuyor. (AP)

Binlerce kilometre uzakta tutuklu bulunmasına rağmen eski Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte, analistlerin kendisinin ve ailesinin siyasi gücü elinde tutmaya devam edip etmeyeceğini belirleyeceğini söylediği ara seçimlerde yaklaşık 18 bin ulusal ve yerel sandalye için yarışan adaylar arasında yer alıyor.

Mart ayından bu yana Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) tarafından tutuklu bulunan Duterte, başkanlığı döneminde (2016-2022) binlerce şüphelinin ölümüne neden olan yasadışı uyuşturucuya karşı acımasız savaşı nedeniyle insanlığa karşı suç işlemekten yargılanmayı bekliyor. Ancak bu durum onun kalesi olan güneydeki Davao kentinin belediye başkanlığına aday olmasını engellemedi.

Filipinler Devlet Başkan Yardımcısı Sara Duterte ara seçimlerde oyunu kullandı. (AFP)Filipinler Devlet Başkan Yardımcısı Sara Duterte ara seçimlerde oyunu kullandı. (AFP)

Şarku’l Avsat’ın AP'den aktardığına göre, Filipinler yasalarına göre, tutuklular da dahil olmak üzere cezai suçlamalarla karşı karşıya olan adaylar, mahkûm edilmedikleri ve tüm temyiz yollarını tüketmedikleri sürece aday olabilirler.

Duterte'nin, başkan olmadan önce yirmi yıldan fazla bir süre yürüttüğü Davao belediye başkanlığını kazanması bekleniyor. Ancak parmaklıklar ardında belediye başkanlığı görevini pratikte nasıl yerine getirebileceği belirsiz.

 Eski Filipin lideri Rodrigo Duterte, 2018 yılında Manila'nın kuzeydoğusundaki bir polis karakolunu ziyareti sırasında elinde makineli tüfek tutuyor. (AP)Eski Filipin lideri Rodrigo Duterte, 2018 yılında Manila'nın kuzeydoğusundaki bir polis karakolunu ziyareti sırasında elinde makineli tüfek tutuyor. (AP)

68 milyondan fazla kayıtlı Filipinli, 24 üyeli Senato'nun yarısı, Temsilciler Meclisi'ndeki 317 sandalyenin tamamı ve çeşitli il, şehir ve belediye meclisleri için oy kullanabilecek.

Dikkatler, Duterte'nin kızı Başkan Yardımcısı Sara Duterte'nin siyasi geleceğini belirleyebilecek olan Senato yarışı üzerinde.