Cumhurbaşkanlığı seçimine sessiz çoğunluk mı karar verecek?

Erdoğan 7 Mayıs’taki Büyük İstanbul Mitinginde (DPA)
Erdoğan 7 Mayıs’taki Büyük İstanbul Mitinginde (DPA)
TT

Cumhurbaşkanlığı seçimine sessiz çoğunluk mı karar verecek?

Erdoğan 7 Mayıs’taki Büyük İstanbul Mitinginde (DPA)
Erdoğan 7 Mayıs’taki Büyük İstanbul Mitinginde (DPA)

Türkiye'de cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerine 4 gün kala yarış kızışırken, dikkatler Türkiye Cumhuriyeti tarihinin 13. Cumhurbaşkanının kim olacağına çevrildi.

4 adayın yer aldığı seçimlerde yarış Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan  ve muhalefetin adayı Kemal Kılıçdaroğlu arasında yaşanıyor. Yüksek Seçim Kurulu’nun seçim kanunlarına göre anket sonuçlarını yasaklanırken, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turda mı yoksa ikinci turda mı sonuçlanacağı merak konusu.

Hem Erdoğan hem de Kılıçdaroğlu seçimlerin ilk turda sonuçlanmasını beklerken, cumhurbaşkanı adayları Muharrem İnce ve Sinan Ogan seçimlerin ikinci tura taşınacağını düşünüyor.

Şarku’l Avsat Cumhurbaşkanlığı seçimleri için beklenen senaryolar hakkında bir dizi analist, yazar ve uzmanın görüşlerini derledi. Gazeteci yazar Murat Yetkin, seçimin ilk turda biteceğinden emin değilken, kamuoyunun yoklamalarının ve meydanların aynı dili konuşmadığını söyledi.

Seçimin sonucunun ilk turdan mı yoksa ikinci turda  biteceğinin "sessiz çoğunluğun" belirleyeceğine değinene Yetkin, “Kılıçdaroğlu’na ilk turda seçimi kazandırırsa o dip dalga kazandıracak; sessiz çoğunluğun sesi” dedi.

Kılıçdaroğlu taraftarları 6 Mayıs'ta İstanbul'da (AP)
Kılıçdaroğlu taraftarları 6 Mayıs'ta İstanbul'da (AP)

Yetkin, “İktidar mitinglerinde kalabalıklar devletin bütün imkânları kullanılarak toplanırken, muhalefet mitinglerinde ise devletin bütün imkânlarına rağmen toplanıyor" ifadelerini kullandı.

Gazeteci Yetkin, Erdoğan’ın seçim kampanyasında umut-korku dengesini değiştirdiğine dikkati çekerek,  “Biz gidersek Türkiye batar” tehditleri ve bu yönde afişler düzenlendiğini kaydetti.

Siyaset bilimci Evren Balta ise Kılıçdaroğlu'nun muhalefetin mevcut durumdan şikayet etme ve eleştirmeye yönelik geleneksel çizgisini umut eken ve "baharın gelişini" müjdeleyen bir söyleme dönüştürme başarısının muhalefet adayı lehine fark yarattığına inanıyor. Balta, aynı sloganın 2019 yerel seçimlerinde İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun kampanyasında da başarıya ulaştığına dikkat çekti.

Sert vuruş

Öte yandan Hürriyet gazetesinin Erdoğan'a yakın yazarı Abdülkadir Selvi, cumhurbaşkanı ve iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi'nin zafer elde edeceğini ve   Erdoğan'ın yüzde 52 oyla ilk turda kazanacağını söyledi.

Selvi Erdoğan’ın geçtiğimiz Pazar günü Büyük İstanbul Mitingi’nin ardından sonuçları açıklamayan bir ankete işaret ederek, seçmen katılımının yüzde 85 ile 90 arasında değişeceğini ve seçmen katılımının ülke tarihinde benzeri görülmemiş bir rekora ulaşacağını ifade etti.

Erdoğan'ın destekçilerinden oluşan kalabalık 7 Mayıs'ta İstanbul'da (Reuters)
Erdoğan'ın destekçilerinden oluşan kalabalık 7 Mayıs'ta İstanbul'da (Reuters)

Anketlere göre seçimin ilk turda biteceğine inanların yüzde 65, ikinci turda biter diyenlerin ise yüzde 25 olduğuna dikkati çekti.

Türk seçmenin istikrarı sevdiğini söyleyen yazar, seçim tarihi yaklaştıkça Muharrem İnce ve Sinan Oğan'ın oylarının azaldığını ve Erdoğan'ın birinci turda kazanma şansının yüksek olduğunu kaydetti.

Selvi, Yetkin'in aksine "sessiz çoğunluğun" Erdoğan'a oy vereceğini, kararsız muhafazakar seçmenin sandıkta ders vermeye hazırlandığını aktardı.

21 yıllık yorgunluk

Yazar ve siyasi analist Çetiner Çetin ise, iktidardaki AK Parti teşkilatların, Orta Anadolu'daki mitinglerde gözlemlenen coşkusunu yitirmesine neden olan 21 yıllık yorgunluğun yansımalarıyla karşı karşıya olduğuna dikkat çekti.

Milliyetçi Hareket Partisi’nin (MHP) büyük şehirlerde yok olduğunu ve oyların büyük çoğunluğunun İyi Parti liderliğindeki Meral Akşener’e gideceğini söyleyen Çetin, Cumhuriyet Halk Partisi’nin Kürt bölgelerinde tüm partileri geçeceğini vurguladı.

İstanbul’da bir çarşıda alışveriş yapanlar (Reuters)
İstanbul’da bir çarşıda alışveriş yapanlar (Reuters)

Kılıçdaroğlu'nun ilk turdan itibaren seçimleri belirlemeye en yakın taraf olduğu ve akıl almaz bir şekilde oy toplayabileceğine değinen yazar Çetin, Erdoğan'ın seçmeninin bir kısmını ve  MHP seçmeninin yaklaşık yarısını kaybettiğini ve karşılaştığı en büyük sorunun seçimleri boykot eden muhafazakar seçmenler ile Kürt seçmenler olduğunu bildirdi.

MAK Araştıma’nın sahibi Mehmet Ali Kulat, Kılıçdaroğlu'nun seçimi ilk turda bitireceğini öngörüyor.

Türkiye Raporu Başkanı Can Selçuki ise, seçimlerin büyük oranda ilk turda belirleneceğini söyledi.



Erdoğan imzayı attı! 52 yıllık tarihi anlaşma sonlandırıldı

Akdeniz'deki Ceyhan limanında petrol tankları (Arşiv- Reuters)
Akdeniz'deki Ceyhan limanında petrol tankları (Arşiv- Reuters)
TT

Erdoğan imzayı attı! 52 yıllık tarihi anlaşma sonlandırıldı

Akdeniz'deki Ceyhan limanında petrol tankları (Arşiv- Reuters)
Akdeniz'deki Ceyhan limanında petrol tankları (Arşiv- Reuters)

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 27 Ağustos 1973'te imzalanan ve iki ülke arasındaki en önemli ekonomik anlaşmalardan biri olan Irak-Türkiye petrol anlaşmasını feshetti.

Türk cumhurbaşkanlığı kararı dün resmi gazetede yayınlandı ve anlaşma ile buna ek tüm protokol ve mutabakat metinlerinin 27 Temmuz 2026 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmasına karar verildi.

Basra Üniversitesi Ekonomi Profesörü Nebil El-Marsumi, Türkiye'nin kararının, "19 Eylül 2010'da değiştirilen anlaşmanın 11. maddesine" dayandığını değerlendiriyor. Bu madde, tarafların anlaşmanın sona ermesinden bir yıl önce diğer tarafa yazılı bildirimde bulunarak 15 yıllık anlaşmayı feshedebilmelerine olanak tanıyor. El-Marsumi, iptal kararını, "Türkiye'nin Basra'dan Ceyhan limanına petrol ve doğalgaz taşımak için yeni boru hatları kurma isteğine" bağladı.

Ülkenin güneyindeki petrol sahalarından ihraç edilen hacme kıyasla boru hattından ihraç edilen petrol miktarı az olsa da Irak-Türkiye boru hattı, Irak petrolünün küresel pazarlara ihraç edilmesi için stratejik bir arter teşkil etmektedir. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre özellikle son yıllarda bu konuda yaşanan gerginlikler, Bağdat ve Erbil arasındaki hukuki anlaşmazlıklar ve Ankara'nın Irak hükümetinin itirazlarına rağmen Kürdistan Bölgesi'nden petrol ihraç etmek için boru hattını kullanması göz önüne alındığında, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerde kilit bir eksen oldu. Boru hattı, son yirmi yılda çok sayıda sabotaj ve saldırı eylemine maruz kaldı. Irak'ın Türkiye'ye karşı açtığı tahkim davasını kazanmasının ardından yaklaşık iki yıl önce kapatılmıştı.