Türkiye’nin iktidardan muhalefet kanadına geçen dışişleri bakanları

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Türkiye’nin iktidardan muhalefet kanadına geçen dışişleri bakanları

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AK Parti) 2002 yılında başlayan ve 21 yıldır devam eden iktidar boyunca sadece 6 ismin üstlendiği Dışişleri Bakanlığı’nda çok fazla değişikliğe tanık olmadı. Ak Parti’nin ilk Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış, 5 aydan kısa süren görev süresiyle bu makamda en kısa süre kalan isim oldu. Bu makamda en uzun süreyi geçiren Ak Partili isim ise 9 yıllık görev süresiyle Mevlüt Çavuşoğlu oldu. Aralarında adını en çok duyuran isim ise ‘stratejik derinlik’ ve ‘komşularla sıfır sorun’ politikalarıyla tanınan Ahmet Davutoğlu oldu. Ancak Mevlüt Çavuşoğlu dışında tüm bu isimlerin, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) muhalefet kanadında yer alması veya muhalefet yakın bir çizgide yer alması dikkat çekiyor.

AK Parti iktidarının Dışişleri Bakanlığı’nda en kısa süre görev yapan ismi: Yaşar Yakış

Yaşar Yakış, 1938 yılında Akçakoca doğdu. Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’nin NATO Daimi Temsilciliği ve Kahire ve Riyad büyükelçiliği görevlerinde bulundu. AK Parti kurucu üyesi olan Yakış, daha sonra muhalefet saflarına geçti. 19 Kasım 2002'de Dışişleri Bakanlığı görevini üstlenen Yakış, 5 aydan kısa bir süre sonra 14 Mart 2003'te görevinden ayrıldı.

Başbakanlık cumhurbaşkanlığına: Abdullah Gül

Abdullah Gül, Recep Tayyip Erdoğan’ın siyaset yasağının kaldırılmasının ardından başbakan olması için başbakanlık görevinden istifa etti ve 14 Mart 2003'te Dışişleri Bakanlığı görevine getirildi. Bu görevi 28 Ağustos 2007 tarihine kadar sürdüren Gül, ardından cumhurbaşkanlığı görevini üstlendi.

Abdullah Gül
Abdullah Gül

Gül, 29 Ekim 1950 tarihinde Kayseri’de doğdu. Üniversite eğitiminin bir bölümünü İngiltere'de alan Gül, şu an aktif siyasette değilse de muhalefete yakın bir çizgi çiziyor.

Ali Babacan

Türkiye'nin en önemli dışişleri bakanlarından biri olan Ali Babacan, AK Parti'nin 2002 yılının kasım ayında iktidara gelmesinden 29 Ağustos 2007 tarihine kadar ekonomiden sorumlu devlet bakanlığı görevini yürüttü. Ardından 2 Mayıs 2009'da dışişleri bakanlığı görevini üstlendi.

Ali Babacan
Ali Babacan

ABD'de lisansüstü eğitimine devam eden Babacan, 2005-2009 yılları arasında Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne (AB) tam üyeliği konusunda görüşmeleri yürüten başmüzakereci görevini de üstlendi. Ancak Erdoğan’ı sert dille eleştiren Babacan, AK Parti’den ve hükümetten ayrıldı. Daha sonra muhalefet saflarına geçen Babacan, son seçimlerde 14 milletvekili ile TBMM’ye giren ‘DEVA’ adlı yeni bir parti kurdu.

‘Komşularla sıfır sorun’ politikasından ‘sıfır dosta’: Ahmet Davutoğlu

Ahmet Davutoğlu, Türk diplomasisinin ülkenin dış politikasında içinden geçtiği en zor aşamalardan birinde Dışişleri Bakanlığı görevini üstlendi. Komşu ülkelerle ‘sıfır sorun’ politikasıyla tanınan Davutoğlu, Suriye'ye ulaşan ‘Arap Baharı’ ayaklanmaları ve devrimleri ile 1 Mayıs 2009'da akademisyenlikten Dışişleri Bakanlığı görevine getirildi. Davutoğlu’nun politikası, Türkiye’nin birçok komşusuyla arasının açılmasıyla sonuçlanan sorunlarla tökezlerken ‘sıfır sorun’ politikası yerini ‘sıfır dost’ politikasına dönüştüğü şeklinde alaycı ifadelere bırakmak zorunda kaldı.

Ahmet Davutoğlu
Ahmet Davutoğlu

Ahmet Davutoğlu, 26 Şubat 1959 tarihinde Konya’da doğdu. 2014-2016 yılları arasında Erdoğan'dan sonra AK Parti'nin ikinci başbakanı olarak görev yaptı. Ancak Erdoğan ile yaşadığı anlaşmazlık nedeniyle 22 Mayıs 2016 tarihinde Başbakanlık görevinden istifa etti. Muhalefet saflarına geçen Davutoğlu, son seçimlerde 10 milletvekili ile TBMM’ye giren ‘Gelecek’ adlı yeni bir parti kurdu.

Ak Parti’nin Dışişleri Bakanlığı görevini üstlenen en istikrarlı ismi: Mevlüt Çavuşoğlu

5 Şubat 1968 tarihinde Antalya’da doğan Çavuşoğlu, AK Parti'nin kurucu üyelerindendir. 29 Ağustos 2014 tarihinde Dışişleri Bakanlığı görevini üstlenen Çavuşoğlu, geçtiğimiz haftaya kadar bu görevi yürüttü. Bu görev süresi, Çavuşoğlu’nu cumhuriyet tarihinin en uzun süre Dışişleri Bakanlığı görevini yürüten ismi haline getirdi. Ardından memleketi Antalya’dan milletvekili seçilen Çavuşoğlu, görevi Hakan Fidan'a devretti.

 



Türkiye, tehdit ortadan kalkana kadar PKK'ya yönelik operasyonlara devam edeceğini açıkladı

Kuzey Irak'taki PKK mevzilerine yönelik Pençe-Kilit Harekatı'na katılan Türk askerleri (Millî Savunma Bakanlığı)
Kuzey Irak'taki PKK mevzilerine yönelik Pençe-Kilit Harekatı'na katılan Türk askerleri (Millî Savunma Bakanlığı)
TT

Türkiye, tehdit ortadan kalkana kadar PKK'ya yönelik operasyonlara devam edeceğini açıkladı

Kuzey Irak'taki PKK mevzilerine yönelik Pençe-Kilit Harekatı'na katılan Türk askerleri (Millî Savunma Bakanlığı)
Kuzey Irak'taki PKK mevzilerine yönelik Pençe-Kilit Harekatı'na katılan Türk askerleri (Millî Savunma Bakanlığı)

Millî Savunma Bakanlığı, PKK bölgelerindeki askeri operasyonların bu bölgeler temizlenene kadar devam edeceğini ve PKK'nın tasfiye edilmesi ve silahlarının teslim edilmesi kararının uygulanarak PKK tehdidinin ortadan kaldırılacağını bildirdi. Millî Savunma Bakanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Müşaviri ve Bakanlık Sözcüsü Tuğamiral Zeki Aktürk, ordunun ‘terör örgütü PKK militanları tarafından kullanılan bölgelerde, bölge temizleninceye ve bölücü terör örgütü Türkiye için tehdit olmaktan çıkıncaya kadar azim ve kararlılıkla operasyonlara devam edeceğini’ belirtti.

PKK pazartesi günü, 26 yıldır Türkiye'de tutuklu bulunan kurucusu Abdullah Öcalan'ın 27 Şubat'ta Marmara Denizi'nin güneyinde bulunan İmralı Cezaevi'nden yaptığı çağrıya cevaben 5-7 Mayıs tarihleri arasında bir kongre düzenleyerek kendisini feshettiğini ve silah bırakacağını duyurdu.

efrgtyhu
Öcalan 27 Şubat'ta İmralı Cezaevi'ndeki hücresinden PKK'nın feshedilmesi çağrısında bulundu. (EPA)

Öcalan'ın çağrısı, AK Parti'nin Cumhur İttifakı'ndaki büyük ortağı Milliyetçi Hareket Partisi'nin (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın desteğiyle ‘terörden arındırılmış Türkiye’ girişimini başlatmasının ardından geldi.

Temkinli tutum

Aktürk haftalık basın brifinginde şunları söyledi: “Silahlı kuvvetlerimiz, bölücü terör örgütü PKK tarafından kullanılan bölgelerde, mağara, sığınak, barınak, mayın ve el yapımı patlayıcıların tespit ve imhasına yönelik kara arama tarama faaliyetlerine, bölgenin temizlendiği ve devletimize yönelik herhangi bir tehdit oluşturmadığı kesinleşinceye kadar azim ve kararlılıkla devam edecektir.”

Türk ordusu, Nisan 2022'den bu yana Kuzey Irak'taki PKK mevzilerine karşı Pençe-Kilit olarak bilinen ve öncesinde Pençe-Kartal adı verilen bir hava operasyonu ile hava destekli bir kara harekâtı yürütüyor. Bu harekât PKK'nın kabiliyetlerini ve faaliyetlerini ciddi ölçüde zayıflattı ve Kuzey Irak'taki kalelerinden Türkiye'ye karşı operasyon başlatma kabiliyetini sınırladı.

Aktürk, 1984 yılından bu yana Türk devletine karşı silahlı mücadele yürüten PKK'nın dağılma ve silah bırakma kararını gecikmeksizin uygulaması gerektiğini söyledi.

dcfrgt
Pençe-Kilit Harekâtı kapsamında Kuzey Irak'ta PKK'ya ait bir mağarayı tarayan Türk askerleri (Millî Savunma Bakanlığı)

Sahada atılacak somut adımların yakından takip edildiğine dikkat çeken Aktürk, aynı zamanda Türk kuvvetlerinin devam eden harekâtın sabote edilmesi, sözlü ve fiili provokasyonlar da dâhil olmak üzere her türlü duruma karşı hazır ve nazır olduğunu vurguladı.

PKK silahlarını nasıl teslim edecek?

Türkiye'de son derece tartışmalı bir konu olan PKK silahlarının teslimi ile ilgili olarak Savunma Bakanlığı'ndan resmi bir kaynak, “Ülkemizdeki ilgili birimler tarafından, bölge ülkelerindeki muadilleriyle koordineli şekilde bir mekanizma kurulacak” dedi.

Kaynak, “Bu süreç, ülkemizdeki ilgili kurumlarla koordinasyon içinde, son derece hassas bir biçimde yürütülecek… Terör örgütü PKK’nın tasfiyesi kararının uygulanmasına yönelik tüm saha adımlarını yakından takip edeceğiz. Terör örgütünü kullanan ülkelerden ve kendi içinden gelen, örgütün kendisini feshetme yönünde aldığı bu kararı desteklemeyen provokasyonlara karşı dikkatli olunması gerektiğini vurgulamakta fayda görüyoruz” ifadelerini kullandı.

9o0p
Kuzey Irak dağlarındaki PKK militanları (AFP)

Aynı bağlamda, Türkiye'nin karar alıcı çevrelerine yakın Hürriyet Gazetesi yazarı Abdulkadir Selvi, PKK'nın silahlarını teslim etmesine ilişkin bir harita ortaya koyarak, sürecin istihbarat servisi tarafından doğrulanacağını ve bu projenin haziran ayı sonuna kadar tamamlanmasının beklendiğini söyledi. Selvi, kendi kaynaklarına dayanarak Türkiye, Irak ve Suriye'de PKK militanlarının silahlarını teslim edecekleri merkezlerin belirlendiğini ve her ülkedeki silahsızlanma sürecinin o ülkeyle ortaklaşa kurulan bir mekanizma tarafından Türk istihbaratıyla koordineli bir süreçte kontrol edileceğini kaydetti.

Türk istihbaratının silahların teslim edileceği yerlerle ilgili kapsamlı bir çalışma yürüttüğünü söyleyen Selvi, Birleşmiş Milletler'in (BM) sürecin denetlenmesinde herhangi bir rolü olduğunu reddetti. Türkiye'nin silahların bırakılmasına ilişkin karar, değerlendirme ve onayının, Millî İstihbarat Teşkilâtı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın'ın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a sunacağı bir rapora dayanacağını söyledi.

Selvi, PKK'nın silah bıraktığının teyit edilmesinin ardından ‘demokratikleşme’ sürecinin başlayacağını ve PKK militanları, yaşlı mahkumlar ve cezaevlerindeki hastalar için yasal adımlar atılacağını ifade etti.