SAM Başkanı Yılmaz: Coğrafyamızda yükselen her güç İsrail ile karşı karşıya gelmek zorunda

Dışişleri Bakanı Başdanışmanı ve Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi (SAM) Başkanı Nuh Yılmaz, "Coğrafyamızda yükselen her güç İsrail ile karşı karşıya gelmek zorunda" dedi

Dışişleri Bakanı Başdanışmanı ve Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi (SAM) Başkanı Nuh Yılmaz (AA)
Dışişleri Bakanı Başdanışmanı ve Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi (SAM) Başkanı Nuh Yılmaz (AA)
TT

SAM Başkanı Yılmaz: Coğrafyamızda yükselen her güç İsrail ile karşı karşıya gelmek zorunda

Dışişleri Bakanı Başdanışmanı ve Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi (SAM) Başkanı Nuh Yılmaz (AA)
Dışişleri Bakanı Başdanışmanı ve Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi (SAM) Başkanı Nuh Yılmaz (AA)

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi (İÜEF) Sosyoloji Bölümünün düzenlediği Sosyoloji Günleri'nin 65'incisinin konuğu Dışişleri Bakanı Başdanışmanı ve Dışişleri Bakanlığı SAM Başkanı Yılmaz oldu.

İÜEF Kurul Odasında, "Cumhuriyetin 100. Yılında Filistin Meselesi" başlığıyla düzenlenen programda konuşan Yılmaz, Türkiye'nin stratejik çıkarının bölgede barış, istikrar ve refahın hakim olmasından geçtiğini ve bunun için çalıştıklarını söyledi.

Küresel sistemde yaşanan sorunların bölgedeki barış ve istikrar ortamına zarar verdiğini belirten Yılmaz, "Gazze bunun en somut örneği. Dünyada bir şeyler oluyor, herkesin vicdanını yaralıyor, herkesin bu böyle gitmez diyeceği şeyler oluyor ama buna rağmen hiçbir şey değişmiyor. Aslında küresel sistemin çalışmadığına dair bundan daha somut bir delil yok." ifadelerini kullandı.

Yılmaz, "Var olan çok taraflı sistem ya da liberal uluslararası sistem çalışmıyor. Buna alternatif olarak biz neler yapabiliriz, bunları gündeme getiriyoruz. Yapılacak şeyin en temel özelliği ne? Kapsayıcı, adil bir düzen olması, uluslararası hukuka uyması." diye konuştu.

Stratejik sabır ve kararlılığın önemine dikkati çeken Yılmaz, Türk Devletleri Teşkilatı örneğini vererek Türkiye'nin yeni ittifak ve işbirliği modelleri oluşturmaya çalıştığını belirtti.

Yılmaz, Filistin meselesinin herkesin üzerinde hassasiyetle durduğu post-kolonyal bir konu olduğunu ve bu sorunun Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılmasıyla ortaya çıktığı için "Türklerin olmaması" sorunu olarak adlandırılabileceğini söyledi.

İsrail'in "sömürgeci-yerleşimci bir devlet" olarak bölgenin demografik yapısını değiştirerek yerli halkı kendi rengine dönüştürmeye çalıştığını vurgulayan Yılmaz, bu bakımdan İsrail'in kuruluşunun ABD'nin kuruluşuna benzediğini ve İsrailli yetkililerin ABD'ye bu benzerlik üzerinden de yaklaştığını dile getirdi.

Yılmaz, "Var olan bu uluslararası düzen dönüşmeden orada adil bir yönetimin kurulması epey zor. Yani şartların oluşması zor. Niye? Az önce bahsettiğim nedenlerden dolayı." dedi.

Bölgesel güç olma yolunda hangi ülke adım atarsa atsın bir şekilde İsrail ile karşı karşıya geleceğini ifade eden Yılmaz, "Bu istisnası olmayan bir kuraldır. Bizim coğrafyamızda yükselen her güç İsrail ile karşı karşıya gelmek zorunda. Bunun farklı nedenleri var. Bir tanesi, belli noktaya gelince adaletsizliğe karşı bir şey söylemek zorunda." değerlendirmesinde bulundu.

Yılmaz, ABD'nin politikalarının da bunda etkisi olduğunu, dolayısıyla Filistin meselesini uluslararası sistemden bağımsız olarak okumanın eksik bir okuma olacağını kaydetti.

Türkiye'nin ilk olarak konuyu ateşkesten ziyade "devlet" tartışmasına çekerek sorunu temelden ve kalıcı olarak çözmek için çaba sarf ettiğini aktaran Yılmaz, iki ayrı ideolojiyi temsil eden İslam İşbirliği Teşkilatı ile Arap Birliğini ilk defa bir araya getirme girişiminin de önemli olduğunu vurguladı.

Yılmaz, bu iki yapının bir araya gelmesi ve Filistin meselesinin çözümü için oluşturulan "Dışişleri Bakanları Temas Grubu" hakkında şunları söyledi:

Bir yürütme kurulu gibi faaliyet yürütebilecek bir irtibat grubu oluşturuldu. Bu irtibat grubu 7 ülkenin dışişleri bakanlarından oluşuyor. Bu 7 ülkenin dışişleri bakanları başta Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi daimi üyesi olan 5 ülke olmak üzere NATO, BM, Akdeniz Birliği gibi bütün küresel örgütlere grup olarak giderek Filistin devletiyle ile ilgili konuyu sürekli gündeme getirip, sadece devlet üzerinden tartışmayı kabul ederek ortak bir irade oluşturmayı başardı. Diplomasi yavaş işleyen bir süreç olduğu için bunun sonuçlarını belki ileride göreceğiz.



Şarku’l Avsat kaynakları: Hamas Türkiye'den anlaşmayı Trump'a iletmesini istedi

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan pazar günü Hamas liderleriyle bir araya geldi (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan pazar günü Hamas liderleriyle bir araya geldi (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
TT

Şarku’l Avsat kaynakları: Hamas Türkiye'den anlaşmayı Trump'a iletmesini istedi

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan pazar günü Hamas liderleriyle bir araya geldi (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan pazar günü Hamas liderleriyle bir araya geldi (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)

Şarku’l Avsat’a konuşan iki kaynak, Hamas’ın Gazze Şeridi'nde yeni bir ateşkes için girişimde bulunmaya çalıştığını ve ateşkes önerisini ABD Başkanı Donald Trump yönetimine iletmek için Türkiye'den destek talep ettiğini söyledi.

Kimliklerinin gizli kalması koşuluyla ayrı ayrı konuşan iki kaynak, Hamas yönetiminin, Hamas Hareketi tarafından önerilen ‘kapsamlı anlaşma’ ya da diğer adıyla ‘paket anlaşmasının’ Türkiye ile ABD arasındaki ’iyi ilişkilerden’ dolayı Türk yetkililer tarafından Trump yönetimine iletilebileceğine inandığını söyledi.

Hamas'ın önerisi, üzerinde mutabık kalınan sayıda Filistinli mahkûmun salıverilmesi karşılığında tüm İsrailli rehinelerin serbest bırakılmasını, savaşın durdurulmasını ve İsrail'in Gazze Şeridi'nin tüm bölgelerinden çekilmesini öngörüyor.

Hamas Liderlik Konseyi Başkanı Muhammed Derviş başkanlığındaki heyet, pazar günü Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile görüştü. Derviş, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın ile de bir araya gelerek savaşın durdurulmasıyla ilgili görüşün yanı sıra, Filistin'in iç durumuna ve diğer konulara değindi.

Kaynaklardan biri Hamas'ın Türkiye'nin desteğini istemesiyle ilgili tutumunu, Hamas'ın tüm İsrailli rehineleri teslim etmesi halinde savaşın durmasını garanti edeceğini söyleyen ABD Rehine İşleri Özel Temsilcisi Adam Boehler’in açıklamalarına dayandırdığını, ancak İsrail'in bu girişimi reddettiğini açıkladı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve hükümetindeki bazı bakanlar tarafından yapılan açıklamalar da bu tutumu teyit ediyor.

Kaynaklardan diğeri ise şunları söyledi:

“Türkiye'deki görüşmeler, Türk yetkililere, Hamas’ın vizyonunu Washington'a iletmek için mevcut ABD yönetimiyle olan iyi ilişkilerini kullanmaları gerektiği mesajını vermeyi amaçlıyordu.”

İki kaynak da ABD'nin bu öneriyi kabul etmesi için İsrail'e baskı yapılmasında daha büyük bir rol oynaması amacıyla, arabulucu Katar da dahil olmak üzere Donald Trump yönetimindeki yetkililere mesajın iletilmesi için şimdiye kadar başka araçların da kullanıldığı konusunda hemfikir.

Kaynakların aktardıklarına göre Hamas, Gazze'deki savaş devam ederken gerçekleşmesini istediği anlaşılan Trump'ın bölgeye yapacağı ziyaret öncesinde bir anlaşmaya varılması için ABD’nin tutumuna güveniyor. Kaynaklardan biri Trump'ın İran ile nükleer programı konusunda geçici de olsa bir çözüme ulaşmayı istediğini söyledi.

Hamas’tan kaynakların birkaç gün önce Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamaya göre Hamas’ın vizyonu ‘bölgesel ve uluslararası garantilerle beş yıl sürecek uzun bir ateşkese’ hazır ve açık olmasına dayanıyor.

Hamas, herhangi bir ateşkes anlaşmasının İsrail güçlerinin Gazze'den çekilmesini ve belirli bir insani protokol uyarınca insani yardımların Gazze Şeridi’ne girişini de kapsamasını istiyor. Hamas ayrıca Arap, Müslüman ve Avrupa ülkelerinin desteğini alan Mısır'ın önerisi doğrultusunda, Gazze'yi tam yetki ile yönetecek, bağımsız ve fraksiyona bağlı olmayan kişilerden oluşan bir Filistin komitesinin kurulmasını kabul ettiğini de açıkladı.