Cumhur İttifakı'nın İstanbul ilçe belediye başkan adayları tanıtıldı... Cumhurbaşkanı Erdoğan: İstanbul 5 yıl gibi kısa sürede çeyrek asırlık irtifa kaybı yaşadı

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Son 5 yılda İstanbul yeniden eski günlerini hatırlatan ihmallere maruz kaldı. Bu güzel şehir 5 yıl gibi kısa sürede çeyrek asırlık irtifa kaybı yaşadı." dedi.

AA
AA
TT

Cumhur İttifakı'nın İstanbul ilçe belediye başkan adayları tanıtıldı... Cumhurbaşkanı Erdoğan: İstanbul 5 yıl gibi kısa sürede çeyrek asırlık irtifa kaybı yaşadı

AA
AA

 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Haliç Kongre Merkezi'nde AK Parti İstanbul İlçe Adayları Tanıtım Toplantısı'nda konuştu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Haliç Kongre Merkezi'nde düzenlenen AK Parti İstanbul İlçe Adayları Tanıtım Toplantısı'nda konuşmasını yapmak için geldiği kürsüde, AK Parti İstanbul İl Başkanlığı'nın 31 Mart 2024 yerel seçimleri sürecinde kullanacağı "Yeniden İstanbul" başlıklı seçim şarkısına eşlik etti.

Konuşmasına katılımcıları selamlayarak başlayan Erdoğan, AK Parti'yi 31 Mart'ta büyükşehirlerde, illerde ve ilçelerde temsil edecek adayların peyderpey millete takdim edildiğini söyledi.

Erdoğan, 7 Ocak'ta İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı adayı Murat Kurum'un da aralarında olduğu 26 büyükşehir ve il adayının tanıtımının yapıldığını anımsatarak, "Bu hafta da Ankara'da, 48 büyükşehir ve il adayımızın ismini açıkladık. Böylece, Cumhur İttifakı'ndaki ortağımız MHP'yi destekleyeceğimiz 7 büyükşehir ve ille birlikte, 81 ilimizin tamamındaki adaylarımızı ilan etmiş olduk. Dün Yalova ile ilçe adaylarımızın takdimine başladık. Bugün de 31 Mart seçimlerinde İstanbul'umuzun ilçelerinde AK Parti'mizi ve Cumhur İttifakı'nı temsil edecek adaylarımızı burada açıklıyoruz." ifadelerini kullandı.

"Söz konusu İstanbul olduğunda yaptığımız çalışmalar bir başka anlam taşıyor"

Kimi yerlere bizzat giderek, kimi yerlere de genel başkan yardımcılarını görevlendirerek ilçe adaylarının tanıtımını en kısa sürede tamamlamayı amaçladıklarını belirten Erdoğan, şöyle devam etti:

"Biliyorsunuz seçimlere 70 gün kaldı. Gerçi biz seçmeni, yani milleti sandıktan sandığa hatırlayan bir parti hiçbir zaman olmadık. Biz yılın 365 günü, günün 24 saati milletimizle yüz yüze, gönül gönüle irtibat halinde olan bir kadroyuz. Seçim dönemlerini, bu tempoyu daha da artırmanın, her zaman yaptığımız işleri kısa sürede tekrarlamanın, muhabbet saflarını sıklaştırmanın, gönül köprülerimizi daha da güçlendirmenin vesilesi olarak görüyoruz. Hele söz konusu İstanbul olduğunda hem bizim için hem sizler için yaptığımız çalışmalar bir başka anlam taşıyor. Şairlerin bile sevgilerini, hayranlıklarını, güzelliklerini anlatmaya kelimeler bulamadığı böyle bir şehri başka türlü kucaklamak mümkün değil."

Yahya Kemal Beyatlı'nın "Sana dün bir tepeden baktım aziz İstanbul/Görmedim gezmediğim, sevmediğim hiçbir yer/Ömrüm oldukça, gönül tahtıma keyfince kurul/Sade bir semtini sevmek bile bir ömre değer" şiirini okuyan Erdoğan, "Evet, sadece bir semtini sevmenin ömre değer olduğu İstanbul'u, 16 milyonu aşkın insanı, 7 tepesi, 39 ilçesi, yüzlerce mahallesi ve semtiyle sevmenin değerini veren bir yapı düşünün. İşte biz böyle sevdik, böyle seviyoruz." şeklinde konuşu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, binlerce yıldır her medeniyetin, her toplumun, her devletin, her cihangirin hayalini süsleyen İstanbul'a hizmet etmenin şerefinin, dünya malının tamamına değişilmez olduğunu söyledi.

Şair Nedim'in İstanbul'un tek bir taşını acem mülkünün tümüne feda ederken aslında oldukça mütevazı bir benzetme yaptığını kaydeden Cumhurbaşkanı Erdoğan, "İşte bu İstanbul'a hizmet etmek için 30 yıl önce bugünlerde, 1994 yılında milletimizin huzurunda, karşımızda altyapısı çökmüş, özellikle üst yapısı perişan, insanı hiçe sayılan bir şehir vardı. Çöp, çukur, çamur. İstanbul buydu. Haliç'in yanına kokudan yaklaşılamayan, hemen şu Haliç Kongre Merkezi'mizin arkası biliyorsunuz Haliç. Buraya yaklaşılamıyordu." diye konuştu.

Kasımpaşalı olduğunu, Haliç'in kenarında doğup büyüdüğünü ve Haliç'le beraber yaşadığını dile getiren Erdoğan, şöyle devam etti:

"Bu Haliç ne yazık ki ne zaman biz temizlemeye başladık, işte o zaman bugünkü Haliç oldu. Haliç'ten o zamanlar itibariyle 9,5 milyon metreküp çamur, pislik çıkardık. Bu çamuru bizler 9,5 kilometre uzaklıkta, Alibeyköy'de bir taş ocağına naklettik. Ya bunu şu andakiler yapar mıydı? Yapabilir miydi? Ama bunu Murat Kurum yapar. İşte burada, hemen Kağıthane'de bunlar temel atmama merasimi yapıyorlar. Ya böyle bir şey olur mu? Temel atmama merasimi. Ama bunlar yapar. Biz ise temel üstüne temel koyma mücadelesi verdik. İstanbul'umuzda bu yarışı biz yaptık. Suyu akmayan, ulaşımı dökülen, sokaklarını pislik götüren, çevresini gecekonduların kuşattığı, trafikte insanların ömrünü tükettiği, çöplükleri patlayan, çukurlardan dolayı yollarında yürünmeyen velhasıl her tarafı tel tel dökülen bu İstanbul fotoğrafı bizi sadece üzmekle kalmadı üstlendiğimiz sorumluluğun ağırlığını da gösterdi. İstanbul'un temsil ettiği tarihi ve kültürel değerlere asla yakışmayan bu görüntüsünü ortadan kaldırmak için hemen kolları sıvadık. Ekiplerimizi kurduk, imkanları seferber ettik."

"Bahanelerin arkasına saklanmak yerine İstanbul'un yaralarına merhem olmaya odaklandık"

Cumhurbaşkanı Erdoğan, bahanelerin arkasına saklanmak yerine İstanbullunun derdine derman, yaralarına merhem olmaya odaklandıklarını vurgulayarak, karşılaştıkları tüm engellere rağmen hamdolsun kısa sürede İstanbul'un temel sorunlarının hemen hepsini hal yoluna koyduklarını kaydetti.

Yapmanın zor, yıkmanın ise kolay olduğunu belirten Erdoğan, "Maalesef son 5 yılda İstanbul yeniden o eski günlerini hatırlatan ihmallere maruz kaldı. Tüm dünyanın göz bebeği olan bu güzel şehir, 5 yıl gibi çok kısa sürede neredeyse çeyrek asırlık irtifa kaybı yaşadı. Kardeşlerim, hatırlarsanız 2019'da İstanbul'un yönetimini devralanlar işe programla projeyle icraatla tuğla üstüne tuğla koyarak değil, az önce de söyledim, temel atmama töreniyle başladılar." ifadelerini kullandı.

Erdoğan, mevcut İstanbul Büyükşehir Belediyesi yönetiminin atmadıkları temelin Silahtarağa Arıtma Tesisi projesi olduğunu anımsatarak, "Peki sonra ne oldu? Arıtma yapılmayan sular Haliç'e boca edilince burası yeniden ölmeye, kararmaya, kokmaya başladı. Halbuki Silahtarağa projesi İstanbul'un altın boynuzu Haliç'i temizlemek için 1994 yılından beri yürüttüğümüz çalışmaların kritik bir parçasıydı. Hatalarından ders çıkarmak yerine vizyonsuzluklarını, İstanbul'un yol kenarlarını süsleyen güzelim dikey bahçeleri yok ederek devam ettirdiler. Şimdi aynı zihniyet 'poşet' göndermesiyle yeniden arzı endam ediyor." şeklinde konuştu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşması sırasında salondan yükselen sloganlar üzerine, "Bahçelievler, sandıkları patlatarak büyükşehri güçlendireceksiniz. Bağcılar, sandıkları patlatarak büyükşehri güçlendireceksiniz. Kağıthane, sandıkları patlatarak büyükşehri güçlendireceksiniz. Şişli, sandıkları patlatarak büyükşehri güçlendireceksiniz. Ümraniye, sandıkları patlatarak büyükşehri güçlendireceksiniz. Sultangazi, sandıkları patlatarak büyükşehri güçlendireceksiniz. Aynı şekilde Beyoğlu, sandıkları patlatarak inşallah büyükşehri güçlendireceksiniz. Bayrampaşa, sandıkları patlatarak büyükşehri güçlendireceksiniz. Başakşehir, sandıkları patlatarak büyükşehri güçlendireceksiniz. Fatih, sandıkları patlatarak büyükşehri güçlendireceksiniz." şeklinde karşılık verdi.

"Bunların tek derdi, İstanbul nimetini kendi çıkarları için kullanmak, sömürebildikleri kadar sömürmektir"

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Büyükşehir adayımız Murat Kurum'un, İstanbul'u depreme hazırlamak başta olmak üzere, bu güzel şehrin geleceği için hayati öneme sahip projelerini, kendi akıllarınca küçümsüyorlar, hafife alıyorlar. Tabii bunların çevreden anladıkları yalnızca, bu kavramın ardına sığınarak şehri yakıp yıkan çapulculara sahip çıkmaktır. Bunların, 'Arıtma tesisi niçin yapılır? Poşet kullanımı niçin sınırlandırılır? Doğal gazla ısıtma niçin yaygınlaştırılır? Elektrikli araç üretimi niçin teşvik edilir? Karbon emisyonunu düşürecek yatırımlar niçin yapılır? Yeşil alanlar niçin artırılır? İklim değişikliğiyle mücadeleye niçin bu kadar önem verilir? Plastik kullanımının azaltılması niçin kritik öneme sahiptir? Kısacası, çevreye, tabiata ve insana dair meselelerin niçin bu kadar öncelikli olduğuna dair en küçük bir fikirleri yoktur." değerlendirmesinde bulundu.

"İstanbul'daki ana yolların etrafında kurulan yeşil panolara bile tahammül edemeyip, hepsini yıkarak betona boğan kafanın, böyle bir derdinin olmadığı da açıktır." diyen Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Daha da vahimi, aynı kafa, bilim insanlarının her gün ikaz ettiği deprem tehdidine karşı üzerine düşen hiçbir görevi yerine getirmediği gibi, büyük bir pişkinlikle bunu sırıtarak dalga konusu yapabiliyor. Milyonlarca insanın geleceğini, yüzbinlerce insanın hayatını doğrudan ilgilendiren böyle bir meselede bile aymazlık yapanların, şehrin diğer sorunlarının çözümüyle ilgili ne hassasiyeti olabilir ki? Bunların tek derdi, İstanbul nimetini kendi şahsi çıkarları, kendi bireysel ajandaları, kendi siyasi kariyerleri için kullanabildikleri kadar kullanmak, sömürebildikleri kadar sömürmektir."

Cumhur İttifakı'nın İstanbul ilçe belediye başkan adayları tanıtıldı

Cumhurbaşkanı Erdoğan, toplantıda, 31 Mart Pazar günü gerçekleştirilecek Mahalli İdareler Seçimleri için Cumhur İttifakı'nın İstanbul ilçe belediye başkan adaylarını açıkladı.

Toplantıda tanıtılan adaylar, şu şekilde:

"Adalar Belediye Başkan adayı Uğur Sina Şen, Arnavutköy Belediye Başkan adayı Mustafa Candaroğlu, Ataşehir Belediye Başkan adayı Mustafa Naim Yağcı, Avcılar Belediye Başkan adayı Abdullah Küçükoğlu, Bağcılar Belediye Başkan adayı Abdullah Özdemir, Bahçelievler Belediye Başkan adayı Hakan Bahadır, Bakırköy Belediye Başkan adayı Ali Talip Özdemir, Başakşehir Belediye Başkan adayı Yasin Kartoğlu, Bayrampaşa Belediye Başkan adayı İlknur Kovaç Bayraktar, Beşiktaş Belediye Başkan adayı Serkan Toper, Beykoz Belediye Başkan adayı Murat Aydın, Beylikdüzü Belediye Başkan adayı Mustafa Günaydın, Beyoğlu Belediye Başkan adayı Haydar Ali Yıldız, Büyükçekmece Belediye Başkan adayı Recep Erol, Çatalca Belediye Başkan adayı Mesut Üner, Çekmeköy Belediye Başkan adayı Ahmet Poyraz, Esenler Belediye Başkan adayı M. Tevfik Göksu, Esenyurt Belediye Başkan adayı Hamit Öncü, Eyüpsultan Belediye Başkan adayı Deniz Köken.

Fatih Belediye Başkan adayı Mehmet Ergün Turan, Gaziosmanpaşa Belediye Başkan adayı Hasan Tahsin Usta, Güngören Belediye Başkan adayı Bünyamin Demir, Kadıköy Belediye Başkan adayı Veli Arslan, Kağıthane Belediye Başkan adayı Mevlüt Öztekin, Kartal Belediye Başkan adayı Hüseyin Karakaya, Küçükçekmece Belediye Başkan adayı Aziz Yeniay, Maltepe Belediye Başkan adayı Kadem Ekşi, Pendik Belediye Başkan adayı Ahmet Cin, Sancaktepe Belediye Başkan adayı Şeyma Döğücü, Sarıyer Belediye Başkan adayı Hüseyin Coşkun, Silivri Belediye Başkan adayı Volkan Yılmaz, Sultanbeyli Belediye Başkan adayı Ali Tombaş, Sultangazi Belediye Başkan adayı Abdurrahman Dursun, Şile Belediye Başkan adayı İlhan Ocaklı, Şişli Belediye Başkan adayı Gökhan Yüksel, Tuzla Belediye Başkan adayı Şadi Yazıcı, Ümraniye Belediye Başkan adayı İsmet Yıldırım, Üsküdar Belediye Başkan adayı Hilmi Türkmen, Zeytinburnu Belediye Başkan adayı Ömer Arısoy."

Cumhurbaşkanı Erdoğan, adayları tanıttıktan sonra yaptığı konuşmada, "Bu duygularla sevgili gençler, hanımefendiler, sizleri inşallah artık arazide kapı kapı dolaşarak, gönülleri toparlamaya davet ediyorum. Yolumuz, yolunuz açık olsun. İnşallah mitinglerimizde ve 31 Mart akşamı zafer türküleriyle bir arada olacağız." ifadelerini kullandı.



Türkiye'nin Ortadoğu'daki bölgesel nüfuzunun yeniden şekillenmesinin boyutları

Suriye'nin Afrin ilçesinin dış mahallelerinde bir TSK tankı, 19 Ekim 2022 (AFP)
Suriye'nin Afrin ilçesinin dış mahallelerinde bir TSK tankı, 19 Ekim 2022 (AFP)
TT

Türkiye'nin Ortadoğu'daki bölgesel nüfuzunun yeniden şekillenmesinin boyutları

Suriye'nin Afrin ilçesinin dış mahallelerinde bir TSK tankı, 19 Ekim 2022 (AFP)
Suriye'nin Afrin ilçesinin dış mahallelerinde bir TSK tankı, 19 Ekim 2022 (AFP)

Emced Ferid et-Tayyib

Geçtiğimiz haftalarda Arap bölgesi, Ortadoğu ve Doğu Afrika tüm düzeylerde büyük dönüşümlere tanık oldu. Bu dönüşümlerin belki de en dikkat çekici olanı Suriye'de meydana gelen büyük değişimdi. Suriye'de Beşşar Esed rejimi düşerken 1963 yılından bu yana iktidarda olan Baas yönetimi sona erdi.

Türkiye bu değişimin arkasında sadece Suriye muhalefetini doğrudan destekleyerek önemli bir rol oynamakla kalmadı, uluslararası ve bölgesel ittifaklardan ve pozisyonlardan oluşan karmaşık bir ağın yönetimini de üstlendi. Bu değişimin önünü açmak ve sorunsuz bir şekilde kabul edilmesini sağlamak için İran ve Rusya’nın Suriye'deki nüfuzunu sınırlandırmaya çalıştı.

Türkiye, Suriye savaşı trajedisini sona erdirmedeki bu başarısının ardından kendisini sadece Ortadoğu'da değil, Kızıldeniz bölgesinde ve Afrika Boynuzu'nda da önemli ve etkili bir aktör ve bölgesel istikrar sağlayıcı bir güç olarak sunmaya hazırlandığı açıkça görülüyor. Türkiye aynı zamanda Somali ve Etiyopya arasında limanların kullanımı konusunda yaşanan ve neredeyse Afrika Boynuzu'nda yeni bir bölgesel savaşın fitilini ateşlemesine ramak kalan gerginliği ve anlaşmazlıkları da başarıyla dizginledi.

Şarku’l Avsat’ın Al Majalla’dan aktardığı habere göre Türkiye, 12 Aralık 2024 tarihinde imzalanan ve Etiyopya'nın Somali’nin egemen otoritesi altında Kızıldeniz'in uluslararası sularına güvenilir ve sürdürülebilir bir şekilde erişimini garanti eden Ankara Anlaşması'nı imzalamak üzere iki ülkeyi bir araya getirmeyi başardı ve Eritre'nin Etiyopya'dan bağımsızlığını kazanmasının ardından 1991 yılından bu yana deniz erişimi olmayan dünyanın en kalabalık ülkesi Etiyopya'nın en büyük endişelerinden ve taleplerinden birini ele aldı.

Ardından 13 Aralık'ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Sudan'da şiddetlenen savaşı durdurmaya yönelik doğrudan bir faktör olarak Sudan ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında doğrudan müzakere kanalları açmak ve iki ülke arasındaki durumu yatıştırmak için cesur bir girişimde bulunduklarını açıkladı.

Kızıldeniz'in stratejik önemi

Tüm bu gelişmelerle arasında Kızıldeniz, sadece Türkiye'nin hamlelerini okurken, analiz ederken ve değerlendirirken değil, aynı zamanda çatışmalarla dolu bir bölgedeki siyasi ve ekonomik önemi açısından da dikkate alınması gereken merkezi bir konuma sahip.

Afrika ve Asya kıtaları arasında yer alan Kızıldeniz, bölgedeki siyasi çalkantıların ve rekabetlerin merkezi oldu. Bir deniz yolu olarak Kızıldeniz, dünya konteyner trafiğinin yaklaşık yüzde 30'una ev sahipli yapıyor. Küresel ticaretin yıllık yaklaşık yaklaşık 65,1 trilyon dolarlık kısmı Kızıldeniz üzerinden sağlanıyor. Bu hacim, günlük yaklaşık 2,6 milyon varil ham petrol ve rafine petrol ürününün Kızıldeniz'in en güneyindeki Bab’ul-Mendeb Boğazı, Suveyş Kanalı ve Mısır'da bulunan ve Kızıldeniz'i Akdeniz'e bağlayan günlük 5,2 milyon varil kapasiteli Sumed Boru Hattı üzerinden taşındığı küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12 ila yüzde 15'ini de kapsıyor. Bahsi geçen güzergâhlar üzerinden yapılan doğalgaz ihracatı küresel sıvı doğalgaz (LNG) ticaretinin yaklaşık yüzde 8'ini oluşturuyor. Avrupa doğalgaz ithalat kaynaklarını çeşitlendirmeye, Rus boru hatlarına bağımlılığını azaltmaya ve Körfez ve Kuzey Afrika'dan sıvı doğalgaz ithalatını arttırmaya çalıştığından, Kızıldeniz ve Sumed Boru Hattı üzerinden ihraç edilen doğalgazın önemi Ukrayna savaşından sonra daha da arttı. Çünkü Avrupa doğalgaz ithalat kaynaklarını çeşitlendirmeye, Rusya’nın enerji kaynaklarına bağımlılığını azaltmaya ve Körfez ülkelerinden ve Kuzey Afrika'dan LNG ithalatını arttırmaya çalışıyor.

Kızıldeniz'de son dönemde yaşanan çatışmalar küresel seyrüsefer trafiğinde ve ticarette aksamalara yol açtı. Husilerin Kızıldeniz'deki saldırıları nakliyeleri geciktirirken sigorta ve nakliye maliyetlerini yükseltti. Bazı gemilerin Ümit Burnu'nun etrafından dolaşmak zorunda kalmasıyla nakliye süreleri ve masrafları önemli ölçüde arttı.

Bu rekabet, Sudan’daki mevcut savaşın patlak vermesine önemli ölçüde katkıda bulundu. Suriye'de Beşşar Esed rejiminin devrilmesiyle sonuçlanan son gelişmelerden sonra Rusya, Tartus'ta bulunan ve kendi sınırları dışında olan tek deniz üssünü kaybetti. Bu durumun Rusya'yı ya Sudan'ın Kızıldeniz kıyısında ya da Afrika kıyısındaki askeri varlığına ikmal hatları sağlamak için Libya'nın Akdeniz kıyısında bir askeri üs kurarak Ortadoğu'da bir deniz varlığı edinme çabalarını yoğunlaştırmaya itmesi bekleniyor. Tüm bu karmaşık dinamikler deniz ticaretindeki düşüşe katkıda bulunarak Süveyş Kanalı'nın gelirlerini olumsuz etkiliyor ve Mısır ekonomisine ciddi zarar veriyor.

Türkiye'nin bölgedeki hamlelerinin bu dinamiklerden bağımsız olmadığı bir gerçek. Avrupa ve genel olarak Batı ile huzursuz bir ilişkiye sahip olan Türkiye, 1952 yılından bu yana NATO üyesi. NATO bünyesinde en fazla askere sahip  ikinci ülke konumumda olan Türkiye’nin topraklarında NATO Müttefik Kara Komutanlığı yer alıyor.

Türkiye'nin İncirlik’teki ve Konya’daki hava üsleri Balkanlar, Sırbistan ve Kosova'dan Irak ve Afganistan'a kadar NATO'nun askeri operasyonlarının çoğunda ana askeri üsler olarak kullanıldı. Türkiye ayrıca 2012 yılından bu yana İran'a yaklaşık 500 km uzaklıkta bulunan ve NATO'nun füze savunma sisteminin önemli bir parçası olarak hizmet veren Kürecik radar istasyonuna da ev sahipliği yapıyor. Ancak, 1949 yılında Avrupa Konseyi'nin on kurucu üyesinden biri olan Türkiye, Avrupa Birliği’ne (AB) tam üye olmayı başaramadı. AB Genel İşler Konseyi'nin 2018 haziranındaki bir açıklamasına göre Türkiye’nin çetrefilli bir müzakere konusu olan AB'ye tam üyeliği 2005 yılında çıkmaza girdi.

cvdfgrt
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya'da 2019 yılında düzenlenen Uluslararası Havacılık ve Uzay Fuarı'nın açılış töreninde dondurma yerken (AFP)

Türkiye’nin Ortadoğu’daki ve Afrika Boynuzu'ndaki nüfuzunun uzun ve köklü bir geçmişi var. Osmanlı İmparatorluğu'na kadar uzanan bu nüfuz, İkinci Dünya Savaşı, milli kurtuluş mücadeleleri ve dünyanın dört bir yanındaki geçiş güzergahlarının ve stratejik bölgelerin kontrolü için yaşanan rekabet sonucu zayıflamış olsa da her zaman dini ve kültürel faktörlerce desteklendi.

Dolayısıyla Türkiye'nin bölgedeki son hamlelerinin, Donald Trump'ın ABD başkanlık görevini devralacağı tarih yaklaşırken özellikle Batı’nın ve Avrupa'nın desteğiyle durumu yeniden düzenleme çabasına girmesi ihtimal dışı değil. Trump'ın Rusya ile yakınlaştığı biliniyor. Batı dünyası adına dünya polisi -jandarması- rolünü oynamak yerine küresel politikaları bölgesel oyunculara devretme niyetinde olduğu düşünülüyor.

Trump ve Putin arasındaki yakınlaşma çerçevesinde bu anlaşmalardan bazıları Ortadoğu, Doğu Afrika ve Kızıldeniz'de artan kaos nedeniyle büyük bir ekonomik sarsıntı yaşayan Avrupa'nın işine gelmeyebilir. Belki de Avrupa'yı, Eski Dünya kıtalarının bu çalkantılı bölgesinde önemli bir aktör olarak konumunu sağlamlaştırması için Türkiye'nin müttefikliğine destek vermeye iten de budur.

Türkiye'nin Sudan'a yönelmesi

Türkiye ilk kez Sudan örneğinde diplomatik inceliklerden ziyade çıkarlar temelinde müzakere için tüm kartları açıkça masaya koyduğu bir inisiyatif aldı. Türkiye bunu sadece siyasi konumunu sağlamlaştırmak için değil, aynı zamanda Sudan meselesi Kızıldeniz'deki eski emellerini canlandırdığı için de yapıyor. Sudan’ın eski Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir döneminde Rusya’nın yanı sıra Türkiye de Sudan’ın Kızıldeniz kıyılarında bir liman ya da deniz üssü edinmeye çalışmıştı.

Hatta Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’den ilk kez cumhurbaşkanlığı düzeyinde Sudan'a yapılan bir ziyaret gerçekleştirdi. Türkiye'nin Sevakin Limanı’nın bir bölümünü geçici olarak kullanma hakkını elde ettiğini, böylece bölgeyi bir turizm beldesi ve Kızıldeniz üzerinden Mekke'ye giden hacılar için bir geçiş noktası olarak yeniden inşa edebileceğini açıkladı. Dönemin Sudan Dışişleri Bakanı İbrahim Gandur, Türkiye'nin Sudan'ın Kızıldeniz kıyısında (Sudan'ın Kızıldeniz bölgesinin başkenti ve ülkenin ana limanı olan Port Sudan'ın yaklaşık 60 kilometre güneyinde yer alan bir yarımada olan Sevakin’de) Osmanlı İmparatorluğu döneminden kalma harap haldeki bir limanı yeniden inşa edeceğini ve burada sivil ve askeri gemilerin bakımı için bir donanma tersanesi kuracağını duyurdu.

Türkiye'nin bu girişimi, Sudan’daki barış sürecini ileriye taşıyacak bir ivme noktası olabilir, ancak bunun için başta Cidde Müzakere Platformu olmak üzere diğer müzakere girişimleriyle bütünleşmesi gerekiyor. Sudan'daki barış için yürütülen çabaları ilerletmek amacıyla Manama'dan Cenevre'ye, Cibuti’den Moritanya'ya kadar birçok bölgesel girişim oldu. Fakat bu girişimler, uygulanması Sudan hükümetinin herhangi bir müzakereye girmesinin koşullarından biri haline gelen ön anlaşmalara varmayı başaran Cidde Müzakere Platformu’nun ne ötesine geçebildi ne de yerini alabildi. Uluslararası ve bölgesel tarafların bu girişimleri arasında tamamlayıcı roller aramak üzere koordinasyon sağlamaları -ki böyle bir koordinasyon şu an yok- Sudan'da uzayıp giden savaşın kısır döngüsünü kırmada başarının anahtarı olacağına şüphe yok.