Nobel ödüllü ekonomist Robert Engle: ABD'deki bankacılık krizinin büyüyeceğini düşünmüyorum

80 yaşındaki ekonomist, piyasadaki oynaklığın halkın beklentilerinin hızla değişmesinden kaynaklandığına da dikkat çekti

Engle, Cornell Üniversitesi'nden fizik alanında yüksek lisans, ekonomidense doktora derecesi aldı (Reuters)
Engle, Cornell Üniversitesi'nden fizik alanında yüksek lisans, ekonomidense doktora derecesi aldı (Reuters)
TT

Nobel ödüllü ekonomist Robert Engle: ABD'deki bankacılık krizinin büyüyeceğini düşünmüyorum

Engle, Cornell Üniversitesi'nden fizik alanında yüksek lisans, ekonomidense doktora derecesi aldı (Reuters)
Engle, Cornell Üniversitesi'nden fizik alanında yüksek lisans, ekonomidense doktora derecesi aldı (Reuters)

Nobel ödüllü ekonomist Robert Fry Engle, İspanya'nın önde gelen gazetelerinden El Pais'e söyleşi verdi. 

80 yaşındaki ekonomist, ABD'deki Silikon Vadisi Bankası ve Signature Bank'in peş peşe iflas etmesiyle tüm dünyadaki banka hisselerinde martta yaşanan kesin düşüşlerle ilgili değerlendirmesinde, "Bence bu, büyük bankaları etkilemeyen küçük bir finansal kriz. Büyük bir krize evrileceğini düşünmüyorum" dedi.

Engle, ABD'deki bankaların özellikle uzun vadeli tahvillere yatırım yaptıkları için faiz oranlarının artırıldığı bir ortamda güvende olmadıklarına dikkat çekerek, firmaların halen risk altına olduğunu belirtti.

2008'de yaşanan küresel ekonomik krizden bu yana özellikle ABD'de alınan derslerin bazılarının unutulduğunu savunan Engle, eski ABD Başkanı Donald Trump'ın finans sektörü üzerindeki denetimleri gevşetmesinin de bugün ülkede yaşanan mali krizde rolü olduğunu vurguladı.

2003'te Nobel Ekonomi Ödülü'nü Galli ekonomist Sör Clive Graner'la paylaşan Engle, merkez bankalarının faiz artırma trendinin olumsuz etkiler doğurabileceğine işaret ederek, şunları söyledi: 

Bu, faiz oranlarını artırmaya başladıklarından beri bahsettiğimiz bir risk. Son faiz artırımından sonra ABD Merkez Bankası, bunun bir süre için son faiz artırımı olabileceğini ve ‘bekleyip göreceğiz' yaklaşımını benimseyeceğini ima etti.

Engle, ABD'deki enflasyonun enerji fiyatlarındaki artıştan, tedarik zincirindeki sorunlardan ve ABD-Çin arasındaki gerginlikten kaynaklandığını ifade etti. Ekonomist, bu üç unsurdan sadece sonuncusunda somut bir ilerleme kaydedilemediğini savundu.

Halen New York Üniversitesi'nde ders vermeye devam eden Engle, son üç yılda Kovid pandemisi ve Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle piyasalardaki volatilitenin artış göstermesinin sıradışı olmadığını söyledi.

Ekonomist, piyasadaki oynaklığa dair şu değerlendirmeyi yaptı: 

Her zaman yüksek ve düşük volatilite dönemleri vardır. Bu oynaklığı yaratan asıl unsur, halkın beklentilerinin ne kadar hızlı değiştiğidir; haberlerde okuduklarının ve bunların piyasalara ilişkin görüşlerini nasıl etkilediğidir.

Independent Türkçe, El Pais 



Burger King, Hint restoranına yenildi

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP
TT

Burger King, Hint restoranına yenildi

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP

Amerikalı fast food zinciri Burger King, aynı isimli Hint restoranına karşı 13 yıllık hukuk mücadelesini kaybetti.

Hindistan'da bir mahkeme, Burger King'in, Hindistan'ın batısındaki Maharaştra eyaletinin Pune şehrinde marka hakkı ihlali iddiasıyla açtığı davayı düşürdü ve Pune'deki restoranın 1992'de, çok uluslu şirket ülkede iş yapmaya başlamadan çok önce işletilmeye başlandığını vurguladı.

Burger King, 1953'te Insta-Burger King adıyla kurulmuş ve 1959'da Burger King olarak isim değiştirmişti. Hindistan pazarına Kasım 2014'te girerek ilk satış noktasını başkent Delhi'de açmış ve bir sonraki yıl Pune'ye gelmişti.

Şirket, Parsi çift Anahita İrani ve Shapoor İrani'nin Pune'deki restoranlarına Burger King ismini verdiğini öğrendikten sonra onlara 2009'da bir ihtarname gönderdiğini belirtmişti.

İraniler, o dönemde Hindistan'da işletilen bir Burger King restoranı bulunmadığı için şirketin hukuken bir hak talep edemeyeceğini belirterek yanıt vermişti.

Burger King, 2011'de telif haklarının ihlal edildiğini öne sürerek Pune'deki restorana dava açmış ve tazminat da talep etmişti.

İraniler bu ismi 1992'den beri, Amerikalı zinciri Hindistan'a gelmeden 10 yıldan fazla süredir kullandığını savunmuştu. Logoları farklı olduğu için Pune'deki restoranın küresel zincirle karıştırılması mümkün olmadığını eklemişti.

İranilerin itirazında "Sanıklar Burger King kelimeleri arasında Burger King (Burger Kralı) kelimelerini tasvir etmek için bir taç kullanıyor ama görünüşe göre davacılar bunu hiç kullanmamış. Bu sebeple görsel yanıltma noktasında bir sorun bulunmuyor" diye belirtilmişti

Fakat dava uzayınca İraniler, restoranlarının ismini Burger olarak değiştirmişti.

İraniler de dava sebebiyle işlerinin zarar gördüğünü ileri sürerek fast food devine bir karşı dava açmış ve 2 milyon Hindistan rupisi (yaklaşık 805 bin TL) tazminat talep etmişti. Davaları "gerçekten zarara yol açıldığını destekleyen delil bulunmadığı" gerekçesiyle mahkeme tarafından reddedilmişti.

Mahkeme, Burger King'in davası hakkında şirketin ticari marka ihlalini kanıtlamakta "son derece başarısız olduğunu" belirtti. Bu yüzden tazminat hakkı bulunmadığını ve Pune'deki restoranın ismi kullanmakta özgür olduğunu ifade etti.

Davaya bakan bölge yargıcı Sunil Vedpathak "Dolayısıyla, ikna edici delil yokluğu sebebiyle, davacının tazminat veya zararın karşılanması için hak sahibi olmadığına ve ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasına hükmediyorum" dedi.
Independent Türkçe