ABD Hazine Bakanı Yellen "borç limiti" uyarılarını yineledi

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

ABD Hazine Bakanı Yellen "borç limiti" uyarılarını yineledi

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, hükümetin 15 Haziran'a kadar yeterli vergi geliri elde etmesi ihtimalinin oldukça düşük olduğunu belirterek, borç limitinin 1 Haziran'a kadar artırılması gerektiğini ifade etti.

ABD'de federal hükümetin 31,4 trilyon dolarlık borç limitine ulaşarak nakit sıkıntısı çekmesine 2 haftadan az bir süre kalırken Yellen, NBC'ye verdiği röportajda borç limiti konusundaki uyarılarını yineledi.

Yellen, borç limitinin artırılması için son tarihin 1 Haziran olmaya devam ettiğini vurguladı.

- Ödemelerde "zor seçimler" yapılması gerekecek

Kongre'ye gönderdiği son mektupta ülkenin haziran başında, muhtemelen 1 Haziran'da ödemelerini yapamayacağını belirttiğini anımsatan Yellen, Kongre'ye bu konuda bilgi sağlamaya devam edeceğini ancak mevcut değerlendirmesini değiştirmediğini aktardı.

Yellen, Kongre'nin borç limitini artırmaması halinde ödemeler konusunda yapılması gereken "zor seçimler" olacağını ifade etti.

Hazinenin varlıklarının 15 Haziran'a kadar yetip yetmeyeceğine ilişkin soru üzerine ise Yellen, "Vergi tahsilatları ve harcamaları konusunda her zaman bir belirsizlik vardır ve bu nedenle bundan kesinlikle emin olmak zor, ancak değerlendirmem, tüm faturalarımızı öderken 15 Haziran'a ulaşma ihtimalinin oldukça düşük olduğu yönünde." yanıtını verdi.

- Biden, Cumhuriyetçilerin borç limiti tekliflerini "kabul edilemez" olarak nitelendirdi

Öte yandan ABD Başkanı Joe Biden, G7 Liderler Zirvesi dönüşünde yaptığı açıklamada, borç limiti müzakerelerinde Cumhuriyetçilerin yaptığı son tekliflerin çoğunun "kabul edilemez" olduğunu ifade etti.

Borç limiti konusunda bir anlaşmaya varmak için vergi ayarlamalarıyla birlikte harcamaları kısmaya istekli olacağını belirten Biden, dönüş yolunda ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy ile konuşacağını bildirdi.

Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy de Fox News'e verdiği röportajda, Biden'ı bir anlaşmadan ziyade temerrüde düşmek istemekle suçladı.

Borç limiti müzakerelerine katılan Cumhuriyetçi Patrick McHenry de müzakerelerin durumu hakkında "karamsar" olduğunu söyledi.

- Borç limiti müzakereleri yeniden açmazda

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı McCarthy tarafından görevlendirilen borç limiti müzakerecilerinin, cuma günü Beyaz Saray yetkilileriyle başladığı görüşmelerden ayrılması, borç limiti konusunda anlaşmaya varılmasını şüpheye düşürmüştü.

Cumhuriyetçi temsilci Garret Graves, Beyaz Saray yetkililerinin "tamamen mantıksız" olduğunu öne sürerek müzakerelerin verimli olmadığı gerekçesiyle durakladığını söylemişti.

Borç limiti müzakerelerinin yeniden açmaza girmesi piyasalardaki endişeleri artırmıştı.

- Borç limitinin aşılmasının ABD ekonomisine ciddi zarar vereceğinden endişe ediliyor

ABD'de federal hükümet, temerrüde yol açabilecek 31,4 trilyon dolarlık borç limitine ulaşmış bulunuyor.

Borç limiti ya da borç tavanı, "ABD hükümetinin borçlarını ödemek için ödünç alabileceği para miktarının üst sınırı" anlamına geliyor.

Borç limitinin aşılmasının ABD ekonomisine ciddi zarar vereceğinden endişe duyuluyor.

Söz konusu limitin kısa süreli aşılmasının bile reel gayrisafi yurt içi hasılda (GSYH) düşüşe, yaklaşık 2 milyon kişinin işini kaybetmesine, işsizlik oranının mevcut yüzde 3,5 seviyesinden yaklaşık yüzde 5'e yükselmesine ve borçlanma maliyetlerinin artmasına yol açabileceği belirtiliyor.



Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.