Nükleer enerji ve iyonlaştırıcı radyasyonun denetimine ilişkin detaylar belirlendi

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Nükleer enerji ve iyonlaştırıcı radyasyonun denetimine ilişkin detaylar belirlendi

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Nükleer enerji ve iyonlaştırıcı radyasyonun denetimi ve yerinde incelemelere yönelik iş ve işlemler, denetimlerin türü ve kapsamı ile denetim görevlilerine ilişkin hususlar belirlendi.

Nükleer Düzenleme Kurumu'nun Nükleer Enerji ve İyonlaştırıcı Radyasyonuna İlişkin Denetim ve Yerinde İncelemeler Yönetmeliği Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Buna göre, kurum, nükleer enerji ve iyonlaştırıcı radyasyona ilişkin faaliyetlerin, ilgili mevzuat veya yetki koşullarına, kurum kararlarına ve talimatlarına, güvenlik, emniyet ve nükleer güvenceye ilişkin uyulması gereken teknik gerekler ile standart, prosedürleri tespit edecek.

Denetim ve yerinde incelemeler, nükleer enerji ve iyonlaştırıcı radyasyona ilişkin faaliyetler ve bu faaliyetlerle ilgili kişi, tesis, cihaz ve maddelere yönelik olarak, Kurum tarafından düzenleyici kontrolden çıkarma kararı verilene kadar tüm aşamalarda gerçekleştirilebilecek.

Denetimler, gerçek veya tüzel kişilerin genel denetimini içerebileceği gibi belirlenen konular özelinde de olabilecek.

Söz konusu denetimlerin sıklığı ve kapsamı ile yerinde incelemelerin kapsamı, dereceli yaklaşım ilkesi göz önünde bulundurularak Kurum tarafından belirlenecek.

Gerek görülmesi halinde, tesislerde veya faaliyetlerin yürütüldüğü yerlerde yerleşik denetim görevlisi görevlendirilecek.

İhtiyaç halinde, yapılan denetimlerde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla iş birliği yapılabilecek.

Ayrıca, denetimler resmi tatil günleri de dahil olmak üzere yılın herhangi bir günü ve günün herhangi bir saatinde haberli veya habersiz olarak gerçekleştirileb



Elektronik savaş riski, havacılık sektörünü endişelendiriyor

Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
TT

Elektronik savaş riski, havacılık sektörünü endişelendiriyor

Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)

Amerikan gazetesi Wall Street Journal (WSJ), elektronik savaş riskinin havacılık sektörünü endişelendirdiğini yazıyor. 

Haberde, "GPS sahteciliğinin" dünya çapında her gün yapılan yüzlerce uçuşta, pilotlar ve yolcular için yeni riskler oluşturduğuna işaret ediliyor. 

Pilotlar ve havacılık sektörü yetkilileri, Rusya-Ukrayna cephe hattı ve Ortadoğu'daki aktif çatışma bölgelerinden yayılan sahte GPS sinyallerinin, kokpitlerdeki navigasyon ve güvenlik sistemlerinde bazen birkaç dakika bazen de tüm uçuş boyunca arızaya yol açtığını belirtiyor. 

Bu sinyaller, pilotların kokpitte kullandığı saatlerin sıfırlanmasına, navigasyon cihazlarının yanlış alarm vermesine ve uçuş yönlendirmelerinde hata yapılmasına neden olabiliyor.

Pilotlar ve havacılık uzmanları, saldırıların yaklaşık bir yıl önce başladığını belirtiyor. Zürih Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'nin SkAI Data Services'la ortak analizine göre, sahte GPS sinyalleri nedeniyle olumsuz etkilenen günlük uçuş sayısı şubatta birkaç düzineyken, ağustosta 1100'ün üstüne çıktı.

Teksas Austin Üniversitesi'nden Todd Humphreys de sahte GPS sinyallerinin sayısının son 6 ayda arttığını söylüyor. Akademisyen, özellikle bu saldırıların Rusya, Ukrayna ve İsrail'deki elektronik savaş vericilerinden geldiğine işaret ediyor. 

Federal Havacılık İdaresi (FAA), ABD'de herhangi bir sahte GPS olayı yaşanmadığını bildiriyor. Fakat uzmanlar, Ekim 2022'de Dallas Fort Worth Uluslararası Havalimanı'ndaki hava trafiğinin aksamasında sahte GPS verilerinin rol oynamış olabileceğini düşünüyor. 

Kimliğinin açıklanmamasını isteyen bir FAA yetkilisi, bazı uçakların rotadan çıktığını ve pilotların iki gün boyunca piste iniş için elektronik navigasyon cihazlarını kullanamadığını belirtiyor. FAA ise kasıtlı müdahale olduğuna dair bir kanıt bulunmadığını, olayın nedenini anlamak için incelemelerin sürdüğünü açıklamıştı. 

Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA) Genel Müdürü Florian Guillermet, sahte GPS sinyallerinin Avrupa'daki bazı havacılık faaliyetlerini aksattığını fakat şimdiye dek ciddi bir tehlike yaşanmadığını söylüyor. Guillermet, risk yaratan durumların her geçen gün arttığına da dikkat çekiyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Inside GNSS