Uzmanlar, piyasa beklentisi üzerindeki TCMB faiz artışını olumlu buldu

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), politika faizini beklentilerin üzerinde artırırken, uzmanlar, söz konusu kararı enflasyonla mücadele kapsamında oldukça olumlu buldu.

Uzmanlar, piyasa beklentisi üzerindeki TCMB faiz artışını olumlu buldu
TT

Uzmanlar, piyasa beklentisi üzerindeki TCMB faiz artışını olumlu buldu

Uzmanlar, piyasa beklentisi üzerindeki TCMB faiz artışını olumlu buldu

Bugün piyasa beklentilerinin üzerinde faiz artışına giden TCMB, politika faizini, 750 baz puan yükselişle yüzde 25'e çıkardı.

AA Finans'ın beklenti anketine katılan ekonomistler, TCMB politika faizinin 250 baz puan artırılarak yüzde 20'ye çıkarılacağını tahmin etmişti.

"TCMB, bu kararla gerekli adımları gerektiği zamanda, kararlılıkla atacağını gösterdi"

Alnus Yatırım Araştırma Direktörü Volkan Dükkancık, faiz kararının "sürpriz" olduğunu ifade ederek, borsa açısından ilk etkiyi kestirmenin güç olduğunu ancak bunu orta vadede endeks trendini güçlendirecek bir hamle olarak öngördüklerini söyledi.

Dükkancık, "Sürpriz kararın ardından kartlar yeniden dağıtılacaktır. Sektörel bazda değerlendirmeler yeniden yapılacaktır. İlk etkiden sonra daha sağlıklı bir fiyatlama ve dengelenme olacaktır. Şimdilik 'temkinli iyimser' kalmayı sürdürüyoruz." diye konuştu.

TCMB'nin bu faiz kararının oldukça "şahin" bir adım olarak nitelendirilebileceğini ifade eden Dükkancık, "Bu karar, Banka'nın sürekli bir faiz artışı veya bu büyüklükte adımların devamı olacağı anlamına gelmez. Buna karşın TCMB, bu kararla gerekli adımları gerektiği zamanda, kararlılıkla atacağını gösterdi." dedi. 

"Merkez Bankası enflasyonla mücadelede sahalara döndü"

NCM Menkul Değerler AŞ Kurumsal İlişkiler Direktörü Ahmet Uluhan ise uzun zaman sonra ilk etkin faiz artırımının gerçekleştiğini ve kararın oldukça "şahin" olduğunu belirterek, "Merkez Bankası enflasyonla mücadelede sahalara döndü." değerlendirmesinde bulundu.

Kurul'un, paylaştığı metinde, gayet net ve vurucu mesajlarla "fiyat istikrarı için daha etkin politikaları devreye almaya devam edeceğini" bildirdiğini aktaran Uluhan, sürpriz faiz kararının kısa vadede kur hareketleri üzerinde, uzun vadede de bozulan enflasyon beklentilerinin tekrar düzelme eğilimine girmesinde pozitif yönlü etkisinin olacağını düşündüğünü kaydetti.

"Karar son derece doğru ve yerinde"

Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burak Arzova ise kararın son derece "doğru" ve "yerinde" olduğunu söyledi. 

Politika metnindeki tespitlerin güçlü ve gerçeklerle uyumlu olduğunu aktaran Arzova, "Benim en çok dikkatimi çeken, 'Politika faizi, enflasyonun ana eğilimini geriletecek ve enflasyonu orta vadede yüzde 5 hedefine ulaştıracak parasal ve finansal koşulları sağlayacak şekilde belirlenecektir. Enflasyon görünümünde belirgin iyileşme sağlanana kadar parasal sıkılaştırma gerektiği zamanda ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendirilecektir' denilmesi." ifadelerini kullandı.



Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.