Eylül ayı enflasyon rakamları açıklandı

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) eylülde aylık bazda yüzde 4,75, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 3,4 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 61,53, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 47,44 oldu

(AA)
(AA)
TT

Eylül ayı enflasyon rakamları açıklandı

(AA)
(AA)

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, eylülde 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 55,3, yurt içi üretici fiyatları yüzde 65,55 arttı.

Aylık bazda TÜFE yüzde 4,75, Yİ-ÜFE yüzde 3,4 yükseldi.

TÜFE, eylülde geçen yılın aralık ayına göre yüzde 49,86, Yİ-ÜFE ise yüzde 36,06 arttı.

Yıllık enflasyon, tüketici fiyatlarında yüzde 61,53, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 47,44 oldu.

TÜFE eylülde yüzde 4,75, Yİ-ÜFE yüzde 3,4 arttı

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) eylülde aylık bazda yüzde 4,75, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 3,4 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 61,53, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 47,44 oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, eylülde 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 55,3, yurt içi üretici fiyatları yüzde 65,55 arttı.

Aylık bazda TÜFE yüzde 4,75, Yİ-ÜFE yüzde 3,4 yükseldi.

TÜFE, eylülde geçen yılın aralık ayına göre yüzde 49,86, Yİ-ÜFE ise yüzde 36,06 arttı.

Yıllık enflasyon, tüketici fiyatlarında yüzde 61,53, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 47,44 oldu.

Beklentiler

AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistler, eylülde TÜFE'nin aylık bazda yüzde 5 artacağını öngörmüştü.

Yİ-ÜFE, madencilik, imalat ve su temininde arttı, enerjide azaldı

Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE), eylülde yıllık bazda madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 69,43, imalatta yüzde 55,05, su temininde yüzde 68,36 artış gösterdi, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 17,08 geriledi.

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, Yİ-ÜFE, eylülde bir önceki aya göre yüzde 3,4, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 36,06, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 47,44 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 65,55 yükseldi.

Sanayinin dört ana sektörünün eylülde yıllık bazda değişimleri, madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 69,43, imalatta yüzde 55,05, su temininde yüzde 68,36 artış, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 17,08 azalış olarak gerçekleşti.

Bu grupların aylık değişimlerine bakıldığında ise madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 5,97, imalatta yüzde 3,07, su temininde yüzde 13,72, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 5,47 artış görüldü.

Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri incelendiğinde, ara malında yüzde 45,79, dayanıklı tüketim malında yüzde 61,94, dayanıksız tüketim malında yüzde 67,98, enerjide yüzde 13,41 ve sermaye malında yüzde 65,83 artış hesaplandı.

Bu grupların aylık değişimlerine bakıldığında, ara malında yüzde 1,92, dayanıklı tüketim malında yüzde 3,73, dayanıksız tüketim malında yüzde 4,8, enerjide yüzde 6,12 ve sermaye malında yüzde 2,96 artış gerçekleşti.

Yıllık Yİ-ÜFE'ye göre 10 alt sektör daha düşük, 19 alt sektör daha yüksek değişim gösterdi. Yıllık bazda azalış gösteren tek alt sektör yüzde 17,08 ile elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme oldu. Buna karşılık, temel eczacılık ürünleri ve müstahzarları yüzde 96,61, diğer madencilik ve taş ocakçılığı ürünleri yüzde 93,27, tütün ürünleri yüzde 81,06 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.

Aylık Yİ-ÜFE'ye göre 13 alt sektör daha düşük, 16 alt sektör daha yüksek değişim gösterdi. Aylık bazda en düşük azalış yüzde 0,21 ile basım ve kayıt hizmetleri, yüzde 0,1 ile ana metaller alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık, tütün ürünleri yüzde 42,46, su ve suyun arıtılması ve dağıtılması yüzde 13,72, ham petrol ve doğal gaz yüzde 8,95 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler olarak kayıtlara geçti.



Ticaret savaşı sürerken Çin, ABD’ye el uzattı: Ay numuneleri paylaşılacak

Chang’e 5, Çin Ay Keşif Programı kapsamında Ay’dan numune getirilen ilk görevdi (AP)
Chang’e 5, Çin Ay Keşif Programı kapsamında Ay’dan numune getirilen ilk görevdi (AP)
TT

Ticaret savaşı sürerken Çin, ABD’ye el uzattı: Ay numuneleri paylaşılacak

Chang’e 5, Çin Ay Keşif Programı kapsamında Ay’dan numune getirilen ilk görevdi (AP)
Chang’e 5, Çin Ay Keşif Programı kapsamında Ay’dan numune getirilen ilk görevdi (AP)

ABD’yle ticaret savaşına rağmen Çin, Ay'dan topladığı kaya örneklerini Amerikalı bilim insanlarıyla paylaşacak. 

Çin Ulusal Uzay İdaresi’nden (CNSA) dün yapılan açıklamada, ABD’de NASA'dan fon alan Brown Üniversitesi ve Stony Brook'taki New York Eyalet Üniversitesi’nden araştırmacıların, Ay’dan alınan örnekleri incelemesine izin verileceği belirtildi. 

Bunlara ek olarak numuneler Almanya, Fransa, Birleşik Krallık, Japonya ve Pakistan’dan birer üniversiteyle daha paylaşılacak. 

CNSA Direktörü Shan Zhongde, Ay’dan alınan kaya parçalarının “tüm insanlığın paylaştığı bir hazine” niteliğinde olduğunu söyledi. 

Bilim insanlarının erişimine açılacak numuneler, Çin’in insansız uzay aracı Chang’e 5 tarafından 2020’de Ay’dan Dünya’ya getirilmişti. ABD ve Sovyetler Birliği, 1972’de Ay’dan kaya örneği almıştı. Chang’e 5 göreviyle Çin, bunu başaran üçüncü ülke oldu.

Geçen yıl haziranda görevini tamamlayan Chang’e 6 ise Ay’ın uzak yüzünden kaya numunesi getirmişti. Böylelikle Çin bir ilke imza atmıştı.  

Çin’in uzay programını tasarlayan Wu Weiren, Reuters’a verdiği söyleşide ABD’nin son dönemdeki “izolasyonist” politikasını eleştirerek şu ifadeleri kullandı: 

ABD geçmişte dünyaya açık olmasına rağmen şimdi epey kapalı görünüyor. Bizse geçmişte kapalıydık ve şimdi açığız. Bunun nedeni ulusumuzun genel anlamda gücünün ve özgüveninin artmasıdır.

Washington ve Pekin arasındaki ortak uzay çalışmaları, eski ABD Başkanı Barack Obama döneminde 2011’de yürürlüğe konan yasa nedeniyle sekteye uğramıştı. Yasa uyarınca NASA’nın FBI’yla birlikte çalışarak, Çin’le gerçekleştirilecek herhangi bir görüşme veya ortak projenin ABD ulusal güvenliğini tehdit etmeyeceğini Kongre’ye belgelemesi isteniyor. Kongre’den onay çıkmadığı sürece ortak proje geliştirilemiyor.

NASA Direktörü Bill Nelson, Ay’dan toplanan numunelerin ABD’deki üniversitelere getirilmesi amacıyla gerekli belgelerin hazırlanmasında FBI’yla ortak çalışacaklarını belirtmişti.

Çin’in kaya örneklerini ABD’yle paylaşma kararı, iki ülke arasında başlayan ticaret savaşının etkileri sürerken geldi. Reuters, Pekin’in uzay araştırmalarındaki gücünü hem yakın ortakları hem de ABD’yle daha sıkı siyasi bağlar kurmak için kullanmayı hedeflediğini yazıyor.

ABD Başkanı Donald Trump'ın 2 Nisan'da açıkladığı gümrük vergileriyle Washington-Pekin hattında yeni bir ticaret savaşı başlamıştı. 

ABD ve Çin arasındaki misilleme tarifeler sonucunda Washington, Pekin'e uyguladığı vergi oranını yüzde 145'e kadar çıkarmıştı. Çin de tarife oranını son olarak yüzde 125'e yükseltmişti. Trump, diğer ticaret ortakları için ek tarifelerin 90 günlüğüne askıya alındığını açıklamıştı.

Independent Türkçe, BBC, Reuters