OPEC: Küresel petrol talebi 2045'te günlük 116 milyon varile ulaşacakhttps://turkish.aawsat.com/ekonomi%CC%87/4594026-opec-k%C3%BCresel-petrol-talebi-2045te-g%C3%BCnl%C3%BCk-116-milyon-varile-ula%C5%9Facak
OPEC: Küresel petrol talebi 2045'te günlük 116 milyon varile ulaşacak
Enerji karışımında en büyük pay petrolde olacak (AA)
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC) 2045'e kadar küresel ekonomi, enerji ve petrol talebi arzına ilişkin orta ve uzun vadeli tahminlerini içeren 2023 Dünya Petrol Görünümü Raporu'na göre, geçen yıl günlük 291 milyon varil petrol eşdeğeri seviyesinde olan küresel birincil enerji talebinin, günlük 68,3 milyon varil petrol eşdeğeri (yüzde 23) artışla 2045'te günlük 359 milyon varil petrol eşdeğerine ulaşması bekleniyor.
Kaynak bazında, enerji politikaları ve iklim taahhütleri nedeniyle kömür hariç tüm birincil yakıtlara olan talebin uzun vadede artması bekleniyor.
Bu dönemde en güçlü büyümenin, birçok bölgedeki güçlü politika desteğine bağlı olarak günlük 34,3 milyon varil petrol eşdeğeri artışla rüzgar ve güneş başta olmak üzere diğer yenilenebilir enerji kaynaklarında yaşanacağı öngörülüyor. Geçen yıl küresel enerji karışımındaki payı yaklaşık yüzde 2,7 olan diğer yenilenebilir enerji kaynaklarının 2045'te yüzde 11,7 paya sahip olacağı tahmin ediliyor.
Enerji karışımında en büyük pay petrolde olacak
Rapora göre, küresel petrol talebinde güçlü bir büyüme bekleniyor. Petrolün, 2045'e kadar yüzde 29,5 ile küresel enerji karışımındaki en büyük payı elinde tutacağı öngörülüyor.
Küresel doğal gaz talebinin de 2045'e kadar günlük 20 milyon varil petrol eşdeğeri artışla günlük 87 milyon varil petrol eşdeğerine yükseleceği hesaplanıyor.
Fosil yakıtların küresel enerji karışımındaki payının 2045'te, kömür talebindeki düşüşe bağlı olarak 2022'deki yüzde 80 seviyesinden yüzde 69 seviyelerine gerilemesi bekleniyor. Aynı dönemde, petrol ve gazın enerji karışımındaki toplam payının ise yüzde 54 seviyesini koruyacağı tahmin ediliyor.
OECD bölgesinde uzun vadede petrol talebi daralacak
Rapora göre, küresel petrol talebinin 2028'de geçen yıla göre günlük 10,6 milyon varil artışla günlük 110,2 milyon varile ulaşması bekleniyor.
OECD dışı ülkelerindeki talebin günlük 10,1 milyon varil artışla 2028'de günlük 63,7 milyon varile yükseleceği öngörülürken, orta vadede OECD ülkelerindeki talebin günlük yaklaşık 500 bin varil artacağı tahmin ediliyor.
Uzun vadede ise küresel petrol talebinin 2045'te geçen yıla göre günlük 16 milyon varilden fazla artışla günlük 116 milyon varile ulaşması bekleniyor.
OECD dışı ülkelerdeki talebin 2022-2045 döneminde günlük yaklaşık 26 milyon varil artacağı hesaplanırken, OECD ülkelerinde ise günlük yaklaşık 9,3 milyon varillik bir daralma öngörülüyor.
Hindistan petrol talebindeki büyümede başı çekecek
Rapora göre, OECD dışı petrol talebindeki artışa en büyük katkının Hindistan'dan geleceği tahmin ediliyor.
Söz konusu dönemde Hindistan'da günlük 6,6 milyon varil artış beklenirken, talebin diğer Asya ülkelerinde günlük 4,6 milyon varil, Çin'de günlük 4 milyon varil, Afrika'da günlük 3,8 milyon varil ve Orta Doğu'da günlük 3,6 milyon varil artacağı hesaplanıyor.
Suudi Arabistan-Türkiye ilişkilerinde ekonomik ısınmahttps://turkish.aawsat.com/k%C3%B6rfez/5051837-suudi-arabistan-t%C3%BCrkiye-ili%C5%9Fkilerinde-ekonomik-%C4%B1s%C4%B1nma
Suudi Arabistan-Türkiye ilişkilerinde ekonomik ısınma
Görsel: Shutterstock
Turki el-Harbi
Suudi Arabistan-Türkiye ilişkilerinde son yıllarda yaşanan soğukluk, iki ülke arasındaki ticaret hacmini kısıtladı. Ancak 2023 yılına gelindiğinde ilişkiler eski haline dönerken daha da iyiye gitmesi için bir başlangıç noktası oluşturdu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğindeki hükümet, iki ülke arasındaki ihracat hacminin azalmasının ardından özellikle yükselen enflasyon ve Türk lirasındaki gerileme çerçevesinde Suudi Arabistan'a yönelik düşmanca tutumunu bir kenara bıraktı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan geçtiğimiz yıl Riyad'a yaptığı ziyaret sırasında, iki ülke arasındaki bağların güçlendirilmesinde en önemli faktör olan ekonomik faktörü temel alarak ilişkileri güçlendirmeye çalıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu girişiminde, Türk milliyetçiliğinin ve Araplar üzerindeki üstünlüğünün geri gelmesinin yanı sıra Türkiye'yi turizm ya da iş için ziyaret eden Arapları, özellikle de Körfez ülkelerinden gelenleri dışlama çağrısında bulunan aşırı sağcı partilerin yönlendirdiği ırkçı bir akımla karşı karşıya.
Pozitif iş birliği ve iyimserlik
Dünya son aylarda münferit olaylara tanık oldu. Türkiye’deki bu aşırı sağcı partiler, Türkiye'nin Suudi Arabistan ile kısa sürede inşa ettiği güven ve dayanışmayı yok etme riski oluşturuyor.
Riyad, döviz rezervlerini arttırmak amacıyla geçtiğimiz yıl TCMB’ye 5 milyar dolarlık bir mevduat sağlayarak Türkiye'nin ekonomik toparlanmasına katkıda bulundu.
Ankara, gerek Suudi Arabistan'ın stratejik konumuna duyduğu ihtiyaçtan gerek Ortadoğu ve Afrika'nın en zengin ülkelerinden biri ve güvenilir bir dost olmasından dolayı Riyad'ın Türk ekonomisinin gidişatı üzerindeki etkisinin boyutunu, özellikle de bu yıl yavaş yavaş toparlanmaya başladığı ekonomik kriz sırasında net bir şekilde anladı.
Riyad, döviz rezervlerini arttırmak amacıyla geçtiğimiz yıl Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na (TCMB) 5 milyar dolarlık bir mevduat sağlayarak Türkiye'nin ekonomik toparlanmasına katkıda bulundu. TCMB, 24 Temmuz'da söz konusu mevduatı kapatarak Suudi Arabistan Kalkınma Fonu'na iade etti.
Suudi Arabistan, Türkiye'nin ilişkileri geliştirme girişimini olumlu karşıladı. Sonuncusu geçtiğimiz temmuz ayında Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan'ın ziyareti olmak üzere, aralarında bakan ve yatırımcıların da bulunduğu kalabalık bir heyeti Türkiye'ye gönderdi. Ziyaret sırasında, iki ülke arasında çeşitli alanlarda ve bölgesel ve uluslararası konularda iş birliğini derinleştirmek amacıyla bir koordinasyon konseyi kurulmasına yönelik bir mutabakat zaptı imzalandı.
Suudi Arabistan Savunma Bakan Yardımcısı Halid bin Hüseyin el-Bayari, Cidde'de Baykar Genel Müdür Haluk Bayraktar ile İHA üretimi ve teknoloji transferi anlaşmasının belgelerini değiş tokuş ederken, 18 Temmuz 2023 (Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı)
En önemlisi geçtiğimiz şubat ayında düzenlenen ve her iki ülkeden bin 240'tan fazla işadamının katıldığı Suudi Arabistan-Türkiye İş Forumu olmak üzere, Suudi Arabistan'ın uluslararası şirketlerle yaklaşık 1 trilyon 800 milyar dolarlık yatırım fırsatları belirlediği çeşitli etkinlikler düzenlendi. Suudi Arabistan Yatırım Bakanı Halid bin Abdulaziz el-Falih, bu yatırım alanlarının en büyük faydalanıcısının Türk şirketleri olacağını söyledi.
T.C. Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi ve Suudi Arabistan Genel Dış Ticaret Dairesi: Türkiye'nin Suudi Arabistan'a ihracatı 2022 yılında sadece 800 milyon dolarken 2023 yılında yüzde 100'ün üzerinde bir artışla 2,6 milyar dolara ulaşırken, Riyad ile Ankara arasındaki ticaret hacmi 7 milyar dolara yükseldi.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat tarafından gelecek yılın ‘Suudi Arabistan'la altın yıl’ olarak nitelendirdiği açıklamalarından da anlaşıldığı üzere Ankara, Riyad'la ilişkilerin gelecekte daha da güçleneceği konusunda iyimser. Bolat'a göre iki ülke, ticaret hacmini kısa vadede 10 milyar dolara, uzun vadede ise 30 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor.
Türkiye ile iş birliğinin güçlendirilmesi sadece Suudi Arabistan ile sınırlı kalmayıp, Türkiye ile stratejik ortaklık geliştirme sürecine katılan komşu Körfez ülkelerini de kapsıyor. Bu çerçevede ilk adım olarak geçtiğimiz temmuz ayında iki ülke arasında serbest ticaret anlaşması için müzakereler başlatıldı. Anlaşmanın başarılı olması halinde hem mal hem de hizmetlerden oluşan yerli ürünler için ek bir avantaj sağlayacak ve bunların hem Türkiye hem de Körfez ülkelerindeki yerel pazarlara akışı kolaylaşacak. Ayrıca yatırımların teşvik edilmesine ve korunmasına katkıda bulunacak ve böylece iki taraf arasındaki ticari alışveriş oranı da aratacak.
Bayraktar, iki ülke arasındaki bağları güçlendiriyor
Ankara son yıllarda insansız hava aracı (İHA) sektöründe uzmanlaştı ve Bayraktar İHA üretimi Türkiye'nin en önemli sektörlerinden biri haline geldi. Baykar şirketi tarafından üretilen Bayraktar İHA’nın etkinliği, birden fazla alanda test edildi.
Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı geçtiğimiz yıl Baykar şirketi ile İHA üretiminde kullanılan sistemlerin ve teknolojinin transfer edilerek İHA endüstrisinin yerelleştirilmesini içeren bir satın alma sözleşmesi imzaladı.
İki ülke arasında derinleşen ilişkiler çerçevesinde Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı ve Baykar şirketi, geçtiğimiz yıl, İHA üretiminde kullanılan sistemlerin ve teknolojinin Suudi Arabistan devletine ait savunma şirketi Suudi Arabistan Askeri Sanayii’ne (SAMI) transfer edilerek İHA endüstrisinin yerelleştirilmesini içeren bir satın alma sözleşmesi imzaladı. Sözleşmeye iki ülke arasında savunma alanında yapılan diğer anlaşmalar eşlik etti.
Görsel: Al Majalla
SAMI CEO’su Velid Ebu Halid'e göre bu tür sözleşmeler, Suudi Arabistan 2030 Vizyonu çerçevesindeki savunma harcamalarının yüzde 50'sinin yerelleştirilmesi hedefine katkıda bulunuyor.
Türkiye'de bir milyon Suudi turist
Diğer taraftan turizm, özellikle Türk lirasının değer kaybettiği bir dönemde Türkiye’nin gelirlerinin büyük bir bölümünü oluştururken turistler ülkeye döviz girişinin önemli bir kaynağı olmaya devam ediyor.
Suudi Arabistan dünyada Türkiye'ye en çok turist gönderen ülkeler arasında birinci sırada, Arap dünyasında ise ikinci sırada yer alıyor. Türkiye Turizm ve Kültür Bakanlığı'na göre Türkiye'ye gelen Suudi turist sayısı geçtiğimiz yıl yüzde 70 artışla 784 bini geçti.
*Bu makale Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli Al Majalla dergisinden çevrilmiştir.
