Suudi Arabistan Maliye Bakanı: Petrol dışı GSYİH’da bu yılın sonuna kadar yüzde 6 büyüme bekliyoruz

Suudi Arabistan Maliye Bakanı Muhammed el-Cedan Geleceğe Yatırım Girişimi Konferansı’nda (Şarku’l Avsat)
Suudi Arabistan Maliye Bakanı Muhammed el-Cedan Geleceğe Yatırım Girişimi Konferansı’nda (Şarku’l Avsat)
TT

Suudi Arabistan Maliye Bakanı: Petrol dışı GSYİH’da bu yılın sonuna kadar yüzde 6 büyüme bekliyoruz

Suudi Arabistan Maliye Bakanı Muhammed el-Cedan Geleceğe Yatırım Girişimi Konferansı’nda (Şarku’l Avsat)
Suudi Arabistan Maliye Bakanı Muhammed el-Cedan Geleceğe Yatırım Girişimi Konferansı’nda (Şarku’l Avsat)

Suudi Arabistan Maliye Bakanı Muhammed el-Cedan, ülkesinin petrol dışı gayri safi yurtiçi hasılasında (GSYİH) bu yıl yaklaşık yüzde 6 oranında büyüme beklendiğini söyledi.

Başkent Riyad’da düzenlenen Geleceğe Yatırım Girişimi (FII) Konferansı’nın bir oturumunda konuşan Cedan, ülkesinin 2016 yılında 2030 Vizyonu’nun lansmanından bu yana, küresel değişimlerle başa çıkabilmek ve hem kendine hem de diğer ülkelere destek olabilmek için gelir kaynaklarını çeşitlendirerek ekonomisini güçlendirmeye çalıştığını vurguladı.

Dünya Bankası (WB) ile Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) geçtiğimiz günlerde Fas’ın Marakeş kentinde gerçekleştirdiği yıllık toplantının sonuçlarının, jeopolitik olaylara rağmen olumlu çıktığını söyleyen Cedan, şu ifadelerle devam etti:

“Pek çok ülke yüksek enflasyon oranlarından muzdarip. Bu da yaklaşık 24 düşük gelirli ülkenin yüzde 10’dan fazla devlet faizi ödemek zorunda kalacağını ortaya koyuyor. Bu da mantıksız.”

Ülkesinin artık GSYİH yerine petrol dışı sektörün gelişimine odaklandığını belirten Cedan, şunları söyledi:

“Suudi Arabistan, en büyük ticaret ortağı olan Çin’in yanı sıra ABD ile de stratejik bir ilişkiye sahip. Dolayısıyla bu ilişkiyi sürdürmemiz, köprüler kurmaya devam etmemiz ve her konuda aynı fikirde olmayabileceğimiz kişilerle bile iletişim kurduğumuzdan emin olmamız gerekiyor.”

Ekonomik parçalanmanın ülke ekonomilerine zarar verdiğini vurgulayan Cedan, uluslararası ticaretteki kısıtlamaların azaltılması çağrısında bulundu.

Konuşmasında İsrail-Hamas savaşında gerilimi azaltma çağrısında bulunan Cedan, “Gazze’deki sivillerin acılarını paylaşıyoruz. Krizle uluslararası hukuka uygun şekilde mücadele edilmesi çağrısında bulunuyoruz” dedi.

Bahreyn Maliye Bakanı Selman Al Halife, “Kalkınma yolu çeşitli Körfez ekonomilerinde çeşitlenmeye doğru ilerliyor. Suudi Arabistan bu alanda çok büyük atılımlar yaptı” diye konuştu.

Selman Al Halife, “Manama petrol dışı GSYİH’nın yüzde 83’üne ulaşmayı başardı. Bu, ülkenin uzun zamandan beri takip ettiği bir kalkınma yoludur” dedi.

Aynı oturumda konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise Türkiye’nin yeni bir ekonomik program yürüttüğünü ve belirsizliklerin tamamen ortadan kalktığını söyledi. Ayrıca, jeopolitik gelişmelerin uzun vadeli yansımalarından endişe duyduklarını da ekledi.

Şimşek, Türkiye ekonomisinin temmuz ayına kadar büyüme oranının yüzde 2 ile yüzde 2,5 arasında değiştiğini de ifade etti.

IMF Başkanı Kristalina Georgieva da gelecek yıl yüksek enflasyon oranlarıyla baş etmenin maliyetli olacağını söyledi.

Georgieva, “İsrail ve Hamas savaşının, Mısır, Ürdün ve Lübnan üzerinde ekonomik yansımaları var” dedi.

Şu anda küresel ticareti engelleyen 3 bin koruyucu tedbir olduğunu söyleyen Georgieva, “Enflasyonun hala yüksek olması ve faiz oranlarının artmaya devam etmesi büyümenin yavaşlamasına yol açacak” diye ekledi.



Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.