Türkiye'de işsizlik oranı yüzde 9,1'e geriledi

Türkiye'de işsizlik oranı, eylülde bir önceki aya göre 0,1 puan azalışla yüzde 9,1'e düştü

(AA)
(AA)
TT

Türkiye'de işsizlik oranı yüzde 9,1'e geriledi

(AA)
(AA)

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), eylül ayına ilişkin iş gücü istatistiklerini açıkladı.

Buna göre, 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı eylülde bir önceki aya göre 46 bin kişi azalarak 3 milyon 168 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,1 puanlık düşüşle yüzde 9,1 seviyesinde gerçekleşti. Bu oran, Aralık 2013'ten bu yana en düşük oran olarak kayıtlara geçti. Söz konusu ayda işsizlik oranı yüzde 9 olarak hesaplanmıştı.

İşsizlik oranı erkeklerde yüzde 7,5 iken, kadınlarda yüzde 12,3 olarak tahmin edildi.

Eylülde 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki aya göre 0,2 puanlık azalışla yüzde 16,7 oldu.

Bu yaş grubunda işsizlik oranının erkeklerde yüzde 13,8, kadınlarda ise yüzde 22 olduğu hesaplandı.

TÜİK, bazı aylara ilişkin işsizlik verilerinde revizyona gitti.

İş gücüne katılma oranı yüzde 53,2 olarak kaydedildi

Buna göre, mevsim etkisinden arındırılmış istihdam edilenlerin sayısı, eylülde bir önceki aya göre 59 bin kişi azalarak 31 milyon 686 bin kişi, istihdam oranı 0,2 puan azalışla yüzde 48,3 oldu. Bu oran, erkeklerde yüzde 65,8 iken kadınlarda yüzde 31,2 olarak gerçekleşti.

Mevsim etkisinden arındırılmış iş gücü, eylülde aylık bazda 105 bin kişi azalarak 34 milyon 854 bin kişiye, iş gücüne katılma oranı ise 0,2 puan azalışla yüzde 53,2'ye geriledi. İş gücüne katılma oranı, erkeklerde yüzde 71,1 iken kadınlarda yüzde 35,6 olarak açıklandı.

15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı, eylülde bir önceki aya göre 0,2 puanlık azalışla yüzde 16,7 oldu. Bu yaş grubunda işsizlik oranı, erkeklerde yüzde 13,8, kadınlarda ise yüzde 22 olarak hesaplandı.

İstihdam edilenlerden referans döneminde işbaşında olanların mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış haftalık ortalama fiili çalışma süresi, eylülde bir önceki aya göre 0,8 saat artarak 44,2 saat olarak gerçekleşti.

Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel iş gücü ve işsizlerden oluşan atıl iş gücü oranı, eylülde bir önceki aya göre 1,2 puanlık azalışla yüzde 21,8 oldu. Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı yüzde 14,6 iken işsiz ve potansiyel iş gücünün bütünleşik oranı yüzde 16,7 olarak tahmin edildi.



Trump, Fed Başkanı Jeremy Powell’ı görevden alabilir mi?

Trump, 2018’de Powell’ı Fed başkanı olarak atamıştı (Reuters)
Trump, 2018’de Powell’ı Fed başkanı olarak atamıştı (Reuters)
TT

Trump, Fed Başkanı Jeremy Powell’ı görevden alabilir mi?

Trump, 2018’de Powell’ı Fed başkanı olarak atamıştı (Reuters)
Trump, 2018’de Powell’ı Fed başkanı olarak atamıştı (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell'ı görevden alacağına dair iddialar gündemden düşmüyor.

Trump, dünkü açıklamasında Powell’ı görevden almasının “pek olası” görünmediğini söylemişti. Cumhuriyetçi lider, Powell'ın çok kötü bir iş çıkardığını savunmuş, Fed başkanının görev süresinin dolmak üzere olduğuna da işaret etmişti. 

Reuters’ın analizinde, Trump’ın Powell’ı görevden alma yetkisine sahip olup olmadığının belirsiz kaldığına dikkat çekiliyor. 

1913 tarihli Merkez Bankası Yasası, Fed Yönetim Kurulu üyelerinin yalnızca “geçerli bir gerekçe” gösterilerek görevden alınabileceğini söylüyor. Ancak sözkonusu “geçerli gerekçe” hukuken tanımlanmış değil. 

Genel kabul bunun yolsuzluk veya görevi kötüye kullanma gibi ciddi durumlara işaret ettiği yönünde, dolayısıyla politik görüş ayrılığı bu kapsama girmiyor. Cumhuriyetçi lider uzun süredir faiz indirimi için Powell’a baskı yapıyor.

Diğer yandan Powell’ın hem Fed başkanı hem de Fed Yönetim Kurulu üyesi olması süreci daha da karmaşıklaştırıyor. Powell’ın Fed başkanlığı görevi, Mayıs 2026’da sona eriyor ancak Yönetim Kurulu üyeliği 2028’e kadar sürecek. Trump, onu bir şekilde Fed başkanlığından alsa bile Merkez Bankası’nın kararları üzerinde hâlâ etkili olabilir. 

Analizde, Trump’ın Powell’ı iki pozisyondan almaya çalışmasının en tartışmalı adım olacağına ve sürecin mahkemeye taşınabileceğine işaret ediliyor. 

Wall Street Journal’ın (WSJ) haberinde de Trump’ın, faiz indirimi taleplerine yanıt vermeyen Fed’in bağımsızlığını sonlandırmaya çalıştığı yazılıyor. 

Amerikan gazetesinin analizinde, konuyla ilgili Türkiye’de atılan bazı adımlar örnek olarak gösteriliyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, dönemin Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal’ı 20 Mart 2021’de görevden aldığı hatırlatılıyor. Bundan iki gün önce Merkez Bankası, politika faizini yüzde 17’den 19’a çıkarmıştı.

Analizde, Erdoğan’ın faiz oranlarının düşürülmesinin şirketlerin borçlanma maliyetlerini azaltarak enflasyonu düşüreceğini savunduğuna dikkat çekiliyor. Bu yaklaşımın, düşük faiz oranlarının ekonomik faaliyeti teşvik ederek fiyatları yukarı çektiği yönündeki yaygın kabul gören ekonomik ilkelerle çeliştiği yazılıyor.

2022’de enflasyonun yüzde 72’ye ulaştığı, Türk Lirası’nın ABD doları karşısında yaklaşık yüzde 60 değer kaybettiği anımsatılıyor. 

Independent Türkçe, Reuters, Wall Street Journal