Rusya'nın petrol gelirleri, savaş öncesindeki rakamları geçti

"Gölge filolar kullanıyorlar"

Rusya'nın dünyanın en büyük üçüncü petrol üreticisi konumunda (Reuters)
Rusya'nın dünyanın en büyük üçüncü petrol üreticisi konumunda (Reuters)
TT

Rusya'nın petrol gelirleri, savaş öncesindeki rakamları geçti

Rusya'nın dünyanın en büyük üçüncü petrol üreticisi konumunda (Reuters)
Rusya'nın dünyanın en büyük üçüncü petrol üreticisi konumunda (Reuters)

Rusya'nın aylık petrol geliri ekimde 11,3 milyar dolara ulaşarak, savaş öncesi dönemi geride bıraktı.

Bu rakam Rusya'nın nisandan ekime kadar petrol gelirlerini neredeyse ikiye katladığını ve ekimde elde ettiği net gelirin yüzde 31'ini petrolden kazandığını ortaya koyuyor.

Bloomberg'ün araştırmasına göre, Rus petrolünün yüzde 70'i, G7 ülkelerinin uyguladığı tavan fiyat uygulamasını aşmak için gölge filolarla taşındı.

G7 ülkeleri Aralık 2022'de Rus petrolü için varil başına 60 dolarlık tavan fiyat uygulamasına başlamıştı. 

Tavan fiyat uygulaması, Rus petrolünün G7 ve Avrupa Birliği ülkelerine ait tankerlere, sigorta şirketlerine ve kredi kurumlarına satışında en fazla 60 dolar fiyat biçilmesini öngörüyordu.

Moskova yönetiminin petrol ihracatında Çin ve Hindistan'ı ana rota olarak belirlediği hatırlatılan haberde, Rusya'nın 2023 boyunca günde 3,5 milyon varil ihracat yaptığı ifade edildi.

Bloomberg'ün araştırmasında, Rus limanlarından kalkan petrol yüklü birçok geminin sahte şirketlere kayıtlı olduğu ve bu şirketler üzerinden sigortalandığı iddia edildi. 

Kremlin yönetiminin bu yolla tavan fiyat uygulaması ve Batı yaptırımlarını deldiği öne sürüldü.

Haberde İran'ın petrol ihracatı yapabilmek için uzun yıllardır benzer şekilde gölge filolar kullandığına dikkat çekilirken, Rusya'nın da aynı taktiği kullanmasının paralel bir endüstri yaratabileceği ifade edildi.

Columbia Üniversitesi Küresel Enerji Politikaları Merkezi'nden Eddie Fishman konuyla ilgili, "Gölge filolar ve Batılı deniz sigortacılığı şirketlerinin diğer alternatifleri yeni değil. İran yıllardır bunu kullanıyor. Şimdi Rusya gibi büyük bir üreticinin de bu yola gitmesiyle, çok daha yaygınlaştılar" ifadelerini kullandı.

Financial Times gazetesi, Batılı yetkililere dayandırdığı 14 Kasım tarihli haberinde, Rusya'nın doların altında neredeyse hiç petrol satmadığını bildirmişti. 

ABD Hazine Bakanlığı, 12 Ekim'de tavan fiyat uygulamasını deldikleri suçlamasıyla 8 petrol tankeri için yaptırım kararı almış, yaklaşık 100 gemi için de soruşturma yürütüldüğü ifade edilmişti.

Independent Türkçe



Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.