Suudi Arabistan Menkul Kıymetler Borsası Endeksi, ocak ayındaki düşüşe rağmen 11 bin puan seviyesinin üzerinde kaldı

Bir Suudi vatandaşı, Suudi Menkul Kıymetler Borsası’nın logosunu taşıyan tabelanın önünden geçiyor (AFP)
Bir Suudi vatandaşı, Suudi Menkul Kıymetler Borsası’nın logosunu taşıyan tabelanın önünden geçiyor (AFP)
TT

Suudi Arabistan Menkul Kıymetler Borsası Endeksi, ocak ayındaki düşüşe rağmen 11 bin puan seviyesinin üzerinde kaldı

Bir Suudi vatandaşı, Suudi Menkul Kıymetler Borsası’nın logosunu taşıyan tabelanın önünden geçiyor (AFP)
Bir Suudi vatandaşı, Suudi Menkul Kıymetler Borsası’nın logosunu taşıyan tabelanın önünden geçiyor (AFP)

Suudi Arabistan Menkul Kıymetler Borsası (Tadawul) Endeksi (TASI), ocak ayında yüzde 1,42 düşüşle 11.796,63 puana gerilemesine rağmen, 11 bin puan seviyesinin üzerinde kalmayı sürdürdü. 

Bu düşüş, enerji ve bankacılık sektörlerinde stoklarda yaşanan düşüşten etkilenen ekim ayından bu yana ilk düşüş oldu.

TASI Endeksi, bugünkü seansta 11.914,29 puandan kapandı.

Team One’ın Mali Danışmanı ve CEO’su Abdullah Baeshen, endeksin bu çeyreğin sonuna kadar yükselmeye devam edeceğine ve 11.600 ile 12.500 puan arasında değişeceğine inandığını söyledi.

Baeshen, Suudi borsasının 2024 yılı başında gerek kazanılan puanlar bazında, gerekse endeksin hareketine bağlı olarak kazanımlar elde ettiğini belirtti.

Bunda şirketlerin 2023’ün son çeyreğine ilişkin mali sonuçlarını açıklaması da etkili oldu. Bu da hisse senedi fiyatlarının artmasına neden oldu. 

Baeshen’in açıklamasına göre, jeopolitik faktörler, petrol üretim süreci ve fiyat dalgalanmaları, tedarik zinciri sorunları ve bazı şirketlerde artan nakliye maliyetleri endeksin düşüşüne doğrudan etki etti. Buna rağmen puan bariyeri 11.500 puan oldu.

Suudi Menkul Kıymetler Borsası’nın yayınladığı verilere göre, Saudi Aramco’nun hisseleri ocak ayında yüzde 7,27, Al Rajhi Bank hisseleri de yüzde 2,89 oranında değer kaybetti.

Baeshen, bankacılık sektörünün 2024’te olumlu bir performans kaydedeceğine, kredi veya bankalar tarafından sağlanan diğer hizmetlere yönelik yüksek talebin, bu yıl Suudi finans piyasasına liderlik etmesini sağlayacağına dair umudunu dile getirdi.

Geçtiğimiz dönemde bir durgunluk dönemi geçirmesine rağmen bankacılık ve petrokimya sektörünün alternatifi olabilecek başka sektörlerin olduğuna inanmadığını da belirtti.

Ocak ayındaki ilk halka arzlarda, aylık yüzde 129,6 artışla en yüksek karlılığı kaydeden MBC Group’un ve perşembe günü bireysel aboneliklerin sona erdiği Avalon Pharma’nın halka arzına sahne oldu.

Baeshen, Suudi pazarındaki bu halka arzların hala yüksek ivme ve yatırımcılar nezdinde kabul gördüğünü, bu nedenle bu şirketlerin hisse fiyatlarının halka arzdan sonraki ilk haftalarda yükseldiğini, daha sonra ise normal fiyatlarına döndüğünü belirtti. 

Kısa vadeli yatırım amacıyla bu halka arzlara katılanların, hisse senedi fiyatlarının rayiç değerlerine dönmesinden önce dönem başında işlem görmeye başlaması gerektiğini sözlerine ekledi.



Kurşunlu benzin, ABD'de 151 milyon kişide ruh sağlığı sorunları yaratmış

Kurşunlu benzinin bazı zararları bilinse de uzun bir süre geniş çapta kullanılmaya devam edildi (Reuters)
Kurşunlu benzinin bazı zararları bilinse de uzun bir süre geniş çapta kullanılmaya devam edildi (Reuters)
TT

Kurşunlu benzin, ABD'de 151 milyon kişide ruh sağlığı sorunları yaratmış

Kurşunlu benzinin bazı zararları bilinse de uzun bir süre geniş çapta kullanılmaya devam edildi (Reuters)
Kurşunlu benzinin bazı zararları bilinse de uzun bir süre geniş çapta kullanılmaya devam edildi (Reuters)

Çocukken kurşunlu benzine maruz kalmanın, en az 151 milyon Amerikalının ruh sağlığı sorunları yaşamasıyla bağlantılı olduğu saptandı. 

1920'lerde motor performansını iyileştirdiği gerekçesiyle benzine kurşun eklenmeye başlandı. Özellikle 1960-1970'lerde çok yaygın kullanılan kurşunlu benzin pek çok sağlık sorununu da beraberinde getirdi. 

Uzmanlar kurşuna herhangi bir seviyede maruz kalmanın güvenli olmadığını söylüyor. Çok düşük seviyede bile maruz kalınca bilişsel sorunlar yaratabilen madde, çocuklar için daha büyük bir tehdit.

ABD 1996'da kurşunlu benzini yasaklarken, Avrupa ülkeleri de 2000'lerin başından itibaren benzer kararlar aldı. Türkiye de 2004'te kurşunlu benzini yasakladı.

Journal of Child Psychology and Psychiatry adlı hakemli dergide dün (4 Aralık) yayımlanan çalışmayı yürüten ekip, çocukken kurşuna maruz kalmanın ABD halkının ruh sağlığını nasıl etkilediğini masaya yatırdı. 

1940-2015 dönemine odaklanan araştırmacılar, çocukların kan değerlerindeki kurşun seviyesi, kurşunlu benzin kullanımı ve nüfus istatistiklerine ilişkin eski verilerden yararlandı.

Ekip bu verilerden yola çıkarak 2015'te sağ olan bütün Amerikalıların, hayatı boyunca kurşuna ne kadar maruz kalmış olabileceğini hesapladı.

Bilim insanları ayrıca kurşuna maruz kalma ve ruh sağlığı arasındaki ilişkiyi inceleyen diğer çalışmalardan da yararlandı.

ABD halkı genelinde, çocukken araba egzozundan kaynaklanan kurşuna maruz kalmayla bağlantılı yaklaşık 151 milyon ruh sağlığı vakası görüldüğü sonucuna vardılar. 

Bunun sonucunda depresyon, anksiyete, dikkat bozukluğu veya hiperaktivite sorunlarının ortaya çıktığı kaydedildi. Araştırmacılar ayrıca insanların ani dürtülerini kontrol etme becerisinin düştüğünü ve onları nevroza daha yatkın hale getirdiğini tespit etti.

Kurşunla bağlantılı ruh sağlığı sorunlarının en çok 1966-1986'da doğan kişilerde görüldüğü saptandı. Bu muhtemelen kurşunlu benzin kullanımının epey yaygın olmasından kaynaklanıyor. 

Duke ve Güney Karolina Tıp Üniversitesi'nde nöropsikoloji alanında çalışan Aaron Reuben, ortak yazarı olduğu çalışmanın "kurşunun zararlı olduğuna dair yeni bir bilgi sunmadığını veya neden-sonuç ilişkisini kanıtlamadığını, sadece mevcut verileri alıp tüm ABD nüfusuna uyguladığını" söyleyerek ekliyor:

Kurşunun zararını herhangi bir şekilde abarttığımızdan hiç endişe duymuyoruz.

Benzinden çıkarılsa da kurşunun bazı oyuncak ve bataryalarda hâlâ kullanıldığını belirten Reuben bu maddenin tamamen yasaklanması gerektiğini vurguluyor:

Daha iyi alternatifler var ve bunlar kullanılmalı. Ne zaman bir şirket kurşun içeren bir ürün üretse, bundan kâr elde ediyor ve bedelini herkes ödüyor. Buna bir son vermenin zamanı geldi.

Aynı ekip başka bir araştırmada, kurşunlu benzine maruz kalmanın ABD nüfusunun yaklaşık yarısının IQ'sunu düşürdüğünü saptamıştı.

Independent Türkçe, NBC News, Newsweek, Science Daily, Journal of Child Psychology and Psychiatry, PNAS, BirGün